Otomotiv Sanayii Dernegˆi (OSD), 2023 yılına ilişkin raporları paylaştı. 2022 yılına göre ana sanayi üretimi yüzde 9 yükselişle 1 milyon 468 bin 393 adet olarak netlik kazandı. Bir önceki yıla oranla otomobil üretimi yüzde 18 artış göstererek 952 bin 667 adede vardı. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 1 milyon 525 bin 963 adede çıktı. 2023 yılında ticari araç alanında, üretim yüzde 5, hafif ticari araç alanında ise yüzde 7 düşerken ağır ticari araç alanında yüzde 16 yükseldi. 2022 yılına göre ticari araç pazarı yüzde 35, ağır ticari araç pazarı yüzde 17, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 39 a kadar çıktı. 2023’te toplam otomotiv ihracatı adetler üzerinden yüzde 5 oranında artış sağlarken otomobil ihracatındaki artış yüzde 16 olarak değerlendirildi. Bu zamanda, toplam ihracat 1 milyon 18 bin 247 adet, otomobil ihracatı ise 663 bin 90 adet düzeyinde oldu. 2023’te toplam pazar, 2022’ye göre yüzde 55 artarak 1 milyon 283 bin 952 adetlik tarihi rekora ulaştı. Bunu dışında, otomobil pazarı da yüzde 63’lük artış gösterdi ve 967 bin 341 adet olarak ölçüldü. Bu dönemde, otomotiv sanayisinin kapasite kullanım oranı yüzde 74 olarak belirlendi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi analizlerine göre, toplam otomotiv sanayisi ihracatı, 2023’ün 12 aylık döneminde yüzde 16 ile sektörel ihracat listesinde zirvedeki yerinde durmayı sürdürüyor. Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) analizlerine göre 2023 yılında toplam otomotiv ihracatı, 2022 yılının aynı dönemine göre yüzde 13 artarak 35.7 milyar dolar oldu. Avro bazında ise yüzde 10 artarak 33 milyar Avro olarak gerçekleşti.
OSD Başkanı Cengiz Eroldu, ihracat açısından otomotivin katma değer ksımının çok önemli olduğuna dikkat çekerek, “2022 yılında 10.2 dolar olan kilogram değerimiz 2023 yılında 11.2 dolara yükseldi, ki Türkiye’nin toplam ihracatının 1.57 dolar kilo olduğunu düşünürsek otomotiv sanayisinin yarattığı katma değer açısından bu da tabii çok önemli bir fark” şeklinde konuştu.
YATIRIMLAR HIZ KAZANDI
Eroldu, 2023 yılında 1 milyar 340 milyon dolarlık yatırım yaptığı, böylece otomotiv sektörünün 10 yılda 10 milyar dolarlık yatırım sağladığını paylaştı. Otomotiv Sanayi Derneği’ne üye olmayan üreticilerle birlikte toplam üretim kapasitesinin 2.3 milyon seviyesine ulaştğının altınız çizen Eroldu, 2023 yılında 2022’ye göre yüzde 6’lık bir yükselişle 60 binin üzerinde direkt olarak istihdam sağlandığını duyurdu.
Üretime yönelik yenilikleri aktaran Eroldu, “Otomotiv sanayinin ana firmalarının üretimine baktığımız zaman da pandemi öncesi seviyelere geldiğimizi görüyoruz. Yılı 1 milyon 500 bine yakın bir seviyede kapatma başarısını da gösterdik. En son 2018 yılında, pandemi öncesinde, 1 milyon 550 binlik rakam vardı, en yüksek de 2017 yılında 1 milyon 696 binlik toplam üretim adedi olmuştu” ifadelerine yer verdi.
Bütün bu yaşanan olumlu durumlara karşılık iç pazarda yerli araç payının düşmesinde ciddi bir olumsuzluk meydana geldiğini vurgulayan Eroldu, “2023 yılında gerçekten son derece başarılı sonuçlara imza attık. Toplam üretim yüzde 9 artış göstererek 1 milyon 468 bine, kapasite kullanımı 4 puan artarak yüzde 70’ten yüzde 74’e, ihracat adedi yüzde 5 artarak 970 binden 1 milyon 108 bine, ihracat tutarımız da yüzde 13 artarak 31.5 milyar dolardan 35.7 milyar dolara, iç pazar da yüzde 55 artarak 827 binden 1 milyon 283 bin 952 adede yükseldi. Bu iki rakam da otomotiv sanayinin 2023 yılında elde ettiği rekorlar. Bir tanesi ihracat tutarı diğeri de iç pazarın büyüklüğü. İlk defa Türkiye’de bu rakamlara 2023 yılında ulaşıldı. Burada bizim açımızdan kötü giden konu iç pazarda yerli payının azalması, yüzde 45’ten yüzde 37’ye maalesef gerileyen bir yerli payımız var. Bunun da ağırlıklı olarak hafif araçlarda olduğunu görüyoruz. Otomobilde yüzde 39’dan yüzde 32’ye, hafif ticari araçlarda da yüzde 59’dan yüzde 46’ya bir gerileme var. Burada özellikle otomobil tarafı çok daha önemli çünkü hafif ticari araçlardaki gerilemenin sebepleri var, onları biliyoruz. Onlarla ilgili de yapılan yeni yatırımlar var. Dolayısıyla hafif ticari araçlarda tekrar eski konumumuza dönmemiz mümkün ama otomobil için ayrı bir bölüm açmamız lazım" olduğunu belirtti.
ÇİN RİSKİ
Küresel analmda en önemli başlıklarından birisi olan Çin’in son zamanlardaki atak ticari politikası olduğunu belirten Eroldu, bunun otomobil dünyasında büyük etkileri oluşturduğunu söyledi. Çin’in Türkiye açısından yarattığı ticari riskine yönelik olarak ise “Türkiye açısından baktığımız zaman, Çin aslında otomotiv sanayi dışında, ticaret dengesi açısından da bir sorun. 2023’ün 11 ayında biz Çin’den 41.7 milyar dolar ithalat yaparken yalnızca 3 milyar dolarlık ihracatımız var. Çok büyük bir açık var ve bu gittikçe de büyüyor. Türkiye’nin Çin ile olan ticaret açığı 2019’da 16 milyar dolarken şu anda 2023’ün 11 ayında 38 milyar dolara gelmiş. Bu demek ki yılı da 42-43 milyar dolarlık bir dış ticaret açığı ile kapatacağız. Bu sürdürülebilir bir şey değil” değerlendirmesini yaptı.
Binek araçların fiyatlarına enflasyon oranının ve kur yükselmelerinin yansımaya sürdüreceğini belirten Eroldu, aylık yüzde 3-4 oranlarında yerleşmiş bir enflasyon olduğunu, olası kur yükselişlerinde fiyatları artıracağını, bunun kaçınılmaz bir gerçek olduğunun altını çizdi.
