Türkiye'de ekonomik gelişmeler sonrasında tüketici ve işletmeler için borçlanma maliyetleri artmaya devam ediyor. Eylül ayının son haftasında açıklanan verilere göre, ihtiyaç ve tüketici kredilerindeki ortalama faiz oranları, yıllık yüzde 60'a kadar yükseldi. Bu yükseliş, ekonomik belirsizlikler ve Merkez Bankası'nın politika faizlerini yükseltme çabalarıyla yakından ilişkilendiriliyor.
Seçimlerin ardından ekonomi politikalarında yaşanan değişiklikler ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar, borçlanma maliyetlerini artırdı. Merkez Bankası, son dört toplantısında 2150 baz puanlık faiz artırımı yaparak, politika faizini yükseltmeye devam etti. Bu hamle, piyasa faizlerini yükseltti ve borçlanma maliyetlerini artırdı.
Merkez Bankası verilerine göre, Türk Lirası ihtiyaç kredilerindeki ortalama faiz oranı, 29 Eylül haftasında yüzde 59'un üzerine çıktı. Tüketici kredilerindeki ortalama faiz ise hafif bir düşüşle geçen hafta yüzde 57.20 seviyesine geriledi. Haziran ayından bu yana, ihtiyaç kredilerindeki faiz yüzde 47.15, tüketici kredilerindeki faiz ise yüzde 60.35 oranında arttı. Geçen hafta en büyük artış ticari kredilerde yaşandı. Türk Lirası ticari kredilerdeki ortalama faiz, Eylül ayının son haftasında 3.5 puan artarak yüzde 46'ya yaklaştı. Haziran ayının başında yüzde 15'in altında seyreden ticari kredi faizleri, son üç ayda üç katına çıktı. Ticari kredilerdeki en yüksek faiz oranı ise TCMB'nin Eylül ayındaki faiz artırımıyla birlikte yüzde 69'a yükseldi.
29 Eylül haftasında konut kredilerindeki ortalama faiz yüzde 42, taşıt kredilerinde ise yüzde 40 seviyesinde bulunuyor.
Mevduat faizleri de yükseliş gösteriyor. Ekonomi yönetiminin, dövize alternatif olarak TL mevduatlara yönelmeye teşvik etme amacı güttüğü Kur Korumalı Mevduat (KKM) politikalarının etkisiyle, TL mevduat faizleri altı haftadır yükseliyor. Üç aya kadar vadeli TL mevduat faizleri, haftalık bazda 2.5 puan artışla yüzde 45'i geçti. Altı aya kadar vadeli mevduatlardaki ortalama faiz yüzde 38'i aşarken, bir yıla kadar vadeli TL mevduat faizleri yüzde 35'i aştı. Bir aya kadar vadeli mevduatlarda uygulanan faiz oranı ise yüzde 33.2 seviyesinde bulunuyor.
Bu gelişmeler, vatandaşların ve işletmelerin finansal yüklerini artırarak, ekonomik koşulları daha da zorlaştırıyor. Faizlerdeki bu artışlar, vatandaşların tasarruf yapma yeteneklerini sınırlıyor ve harcamalarını kısıtlamalarına neden oluyor. Ayrıca işletmelerin maliyetleri arttığı için büyüme ve istihdam üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.
