Hacettepe Üniversitesi, Türkiye’de corona virüsü (COVID-19) bulaşına sahip çocukların özellikleri ve yönetimini inceleyen bir araştırma yaptı. Araştırma Türkiye’nin belli bölgesinden seçilen 18 yaş altı hastaların verileriyle çocuklarda hastalığın seyrini anlamak için yapıldı. 15-18 YAŞ ARASI KRİTİK DURUM YOK Araştırmada 2 bin 530 çocuğun değerlendirildiği ve test edildiği, 220’sinin (yüzde 8.6) COVID-19 olduğunun doğrulandığı açıklanırken, yapılan testler arasında hastalığın kritik seyrinin 15 yaş üstünde tespit edilmediği vurgulandı. TEMAS ÖYKÜLERİ VAR 220 hastanın 217’sinde ailesinde de COVID-19 hastalığının tespit edildiği veya corona virüsü taşıyıcısıyla temas öyküsünün bulunduğu açıklandı. ŞİDDETİNE GÖRE SINIFLANDIRILDI Araştırmada 11 Mart ve 23 Haziran arasında COVID-19’a yakalandığı belirlenen 18 yaş altı hastaların verileri değerlendirildi. Yüzde 52,8’i kız, 48,2’si erkek çocuğu olan, ortalama yaşı 10 olan 220 COVID-19 hastasının değerlendirildiği araştırmada, çocukların hastalığı şiddetine göre sınıflandırıldı. 2 ÇOCUK YAŞAMINI YİTİRDİ Buna göre asemptomatik (belirtisiz) çocukların oranı yüzde 25.5, hastalığı hafif geçirenler yüzde 45, orta şiddete geçirenler yüzde 26.8 ve kritik/ağır geçirenler de yüzde 2.7 olarak belirlendi. Çocuklarda ölüm oranı yüzde 0.9 olarak kaydedildi. Araştırma süresince 2 çocuğun yaşamını yitirdiği, 9 çocuğun ise hastane tedavisinin devam ettiği belirtildi. EN ÇOK BOĞAZ AĞRISI GÖRÜLÜYOR Hastalığı taşıyan çocuklarda en çok görülen semptomlar ve görülme yüzdeleri şöyle: – Öksürük (yüzde 9) – Yorgunluk / kas ağrısı (yüzde 16,4) – Boğaz ağrısı (yüzde 16,8), – Baş ağrısı (yüzde 9,1) – Kusma (yüzde 4,1) – Çok hızlı nefes alma / nefes darlığı (yüzde 4,1), – Koku ve tat duyusu eksikliği (yüzde 4,1) – Göz nezlesi (yüzde 1,4) Bu semptomlarda genel olarak cinsiyetin bir fark yaratmadığını, sadece kas ağrısı ve bitkinlik semptomunda kız çocuklarında daha belirgin bir yaygınlık görüldüğü belirtildi. ÖNEMLİ BİR KISMI GÖÇMEN Araştırmada ayrıca hastalarının önemli bir kısmının Suriye ve Irak’tan gelen (yüzde 13,3) göçmenler olduğu açıklandı. ÇOCUKLARDA UYGULANAN TEDAVİ YÖNTEMİ Çocuklarda uygulanan tedavi yöntemlerine de yer verilen araştırmada hastalığın yayılım yeri olan Çin’in uzmanlarının lopinavir / ritonavir, ribavirin veya klorokin fosfatkullanımını önermediğini ancak Çin’deki bazı vakalarda lopinavir / ritonavir ve arbidol kullanıldığının bilindiği belirtildi. Kuzey Amerika’da yapılan çalışmalarda şiddetli hastalık seyri olan çocuklarda tedavi seçeneği olarak iyileşen plazması ve remdesivir, hidroksiklorokin kullanıldığı belirtildi. Hacettepeli akademisyenlerin araştırmasında ise hastalık seyri kritik olan çocuklarda hidroksiklorokin artı favipiravir ve IVIG kullanıldığı açıklandı. DÜNYA VE TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMASI Dünyada benzer araştırmalara bakıldığında, bugüne kadar yayımlanan en büyük pediyatrik serilerin birinde, test edilen 2 bin 143 çocuktan sadece birinin öldüğü örneklendi. Bunun yanı sıra ABD ve Kanada’nın bir araştırmasında test edilen çocuklarda yüzde 4,2 ölüm oranı tespit edildiğine dikkat çekildi. Nisan ayında yayımlanan bir ABD araştırmasında 2 bin 572 pediyatrik vaka arasında 3 ölüm tespit edildiği bildirildi. Hacettepeli akademisyenlerin araştırması ile yurt dışında yapılan araştırmalar karşılaştırdı. 220 çocuk arasında 3’ünün pediyatrik yoğun bakıma alındığı, 2’sinin öldüğü belirtilerek yurt dışı araştırmalarına göre yüksek bir yüzde ortaya çıktığına vurgu yapıldı. Ancak ölüm oranları konusunda kesin bir sonucun ortaya çıkması için daha büyük bir nüfusu kapsayan araştırmaların yapılması gerektiği kaydedildi. ENDİŞELER DEVAM EDİYOR Araştırmanın sonuç kısmında COVID-19’un hastalık seyrinin çocuklarda daha hafif görüldüğü, tedavinin öncelikle destekleyici bakıma dayandığı belirtildi. Ancak pediyatrik vakaların yönetimi konusunda yetişkinlerle karşılaştırıldığında bazı endişelerin devam ettiğine vurgu yapıldı.