Kredi kartı bulunan milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiriyor. Başta konut ve otomobil olmak üzere kredilerde durdurulurken, kredi kartı harcamalarındaki yükseliş devam ediyor.
Enflasyonla mücadele çerçevesinde kredi kartı kullanımının düşürmek için kredi kartı sınırları ve taksit miktarları bir dizi yenilik görülürken, bankaların son önemi, kartların kullanım yerleri oldu. Bankalardan kredi kartı kullanıcılarına yapılan uyarıda, kredi kartıyla döviz, altın, kripto varlık alımı gerçekleşmesi, vadesi gelmemiş kredilerin sona ermesi, “makul gerekçesi olmayan transferler” yaşanması nedeniyle kartların kullanıma kapatılabileceği duyuruldu.
BDDK incelemelerine göre 19 Ocak 2024 haftası itibarı ile bireysel kredi kartı hacmi, 1 trilyon 172 milyar lira. Geçen yıl aynı süreçte bu tutar 459 milyar lira civarlarındaydı. Bireysel kredi kartı hacminde bir yıllık yükseliş, yüzde 155 oranında görüldü. Hazine ve Bakanlığı’na Mehmet Şimşek’in görevlendirilmesiyle birlikte, enflasyonla mücadelede kişisel harcamaların ve kredi kartı kullanımının düşmesi öncelikli amaç olarak söylenirken, geçtiğimiz süreçte kredi kartlarıyla ilgili yenilikler yaşandı.
Önceki süreçte periyodik olarak bankalar tarafından yükseltilen veya müşterinin isteği doğrultusunda kolay şekilde artırılan kredi kartı limitlerinde prosedürlerde zorlaştı. Bir dönem kredi kartından nakit avans eylemi uygulanırken ancak sonra bu değişiklikten vazgeçilen sınırlama tartışmalara neden olurken, halihazırda pek çok elektronik eşya ve konaklama ve uçak bileti gibi bazı yurtdışı harcamalarında taksit sınırlaması yer alıyor.
Kredi kartı kullanımına yenilik olması, bazı temel ekonomik belgelerde de yer aldı. 2024 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda kredi kartları ile yapılacak mal ve hizmet alımları ile nakit çekimlerinde taksitlendirme zamanlarının denetleneceği, gereklilik halinde ek tedbir alınacağı vurgulandı.
2024-2026 dönemlerini kapsayan Orta Vadeli Program’da da kredi kartı kullanımlarının, parasal istikrarı yansımayacak ve tüketim talebini eşitleyecek şekilde uluslararası standartlarda yeniden düzenleneceği belirtildi.
Kredi kartlarıyla ilgili dikkat çeken son değişiklik, harcama noktaları ile ilgili oldu. Bankalar, kredi kartlarının temel ihtiyaçlar yerine farklı amaçlarla kullanımının önüne de geçilmesi amacıyla yeni uygulama başlattı. Bu ay bazı bankalar, müşterilerine gönderdikleri kart ekstrelerinde, “Kredi kartınızla döviz/altın/kripto varlık alımları, vadesi gelmemiş kredilerin kapatılması, makul gerekçesi olmayan transferler, nakit çekme limitini aşma için işlemler ile sistem dışına para çıkarılmasına yönelik işlemler nedeniyle kartınız kapatılabilir” uyarısı yapıldı.
Bankalardan gelen uyarı, kredi kartlarından yapılan harcamaların yakından inceleneceği, yatırım amaçlı kredi kartı kullanımlarının engelleneceği şeklinde değerlendirildi.
Son zamanlarda, Merkez Bankası’nın art arda gelen faiz artırımı kararlarıyla kredilerde yavaşlama görülürken, bunun istisnasını kredi kartları oluşturdu. Yaşanan gelişmelerin ardından, kredi kartı kullanımıyla ilgili yeni düzenlemelerin gündeme gelebileceği belirtiliyor. Bankacılık kaynakları, bu kapsamda kredi kartı faiz oranlarında düzenleme, taksit sınırlaması ya da kişinin kredi kartıyla harcayabileceği tutarlara sınırlama getirilebileceğini vurguluyor.
Kredi kartı kullanımının, ikinci otomobil alımı gibi yüklü harcamalara uzandığı belirtilirken, özellikle lüks ve yatırım olarak tanımlanabilecek harcamalarda kredi kartı kullanımının minimize edilmesi hedefleniyor. Kaynaklara göre, kredi kartıyla yapılan bu tip harcamalarla, gıda gibi zorunlu harcamalar arasında bir değişikliğe gitme anlamda söz konusu olabilir.
Merkez Bankası’nın 2023 yılı 2. Finansal İstikrar Raporu’nda yer alan değerlendirmelere göre, ihtiyaç kredilerindeki faiz artışlarının ardından, kredi kartı kullanımına yönelik yükseldi.
Gelir artışları sonrası yapılan limit güncellemeleri, kredi kartı kullanım kapasitelerine yansıyor. Fazla limitli kartlarda limit kullanım oranı düşerken, 25 bin TL ve altı limite sahip kredi kartlarında ise limit kullanım oranı yükseliyor.
