Fırat Üniversitesinde "Depreme Dirençli Kentler Çalıştayı" düzenlendi. Düzenlenen çalıştaya katılan İstanbul Teknik Üniversitesi Jeolog ve Bilim Akademisi üyesi Prof. Dr. Naci Görür ve ABD Colorado Üniversitesiden sismolog Roger Bilham'ın açıklamaları çalıştaya damgasını vurdu.
Sismolog Roger Bilham, çalıştayda yaptığı açıklamada "quartz schis"'li kayaların depremin şiddetinin artmasına engel olduğu belirtti. Bilgam, eğer 2020'de yaşanan depremlerin gerçekleşmeyip Kahramanmaraş depremleri ile birlikte tek deprem olarak yaşanmış olsaydı diyerek "depremin büyüklüğü 8.2 hatta 8.4’e ulaşabilirdi" açıklamasını yaptı.
Sismolog Roger Bilham, depremin şiddeti ile ilgili olarak işte şöyle konuştu:
"2020 ve 2023 depremleri normalde olduğundan daha büyük bir deprem olabilirdi, peki bunu engelleyen sebep ne onu dikkat çekmek istiyorum. Deprem ilk başta Bingöl’den başlayıp tek bir deprem olabilirdi ama olmadı şimdi bunun nedenini açıklayacağım. Eğer tek bir deprem olsaydı yani 2020 depremi yaşanmasaydı ve bütün fay 2023 yılında kırılsaydı, depremin büyüklüğü 8.2 hatta 8.4’e ulaşabilirdi. Bu depremleri durduran şey, birincisi fayın uzunluğu, ikincisi fayın üzerindeki bent yan büklümler, engeller ve bariyerler, üçüncüsü ilk kez Roger Bilham ve diğer bilim insanları tarafından Doğu Anadolu Fay hattında kanıtlanan ‘krip’ hareketi ve bir diğer şey de derindeki kayaların özellikleri.
Arazi çalışmalarında, kaymanın zorlaştığı yerlerde ‘Serpentinite’ mineralini sıkça gördük. Sabunsu bir yapıya sahip olan serpentinite, çok ani bir hareket üzerine etki ettiğinizde bu defa bir yapıştırıcı varmış gibi hareketi engelliyor. Yani serpantini, deprem davranışları üzerinde, depremin etkisini düşürücü etki yaptığı için bizim arkadaşımız. Buradan örnekler aldık ve ABD’ye analize gönderdik. Temel bir kural var, kayaların davranışlar, sıcaklık ve basınç koşulları altında değişiyor. Burada yaptığımız analizlerde eğer 100 santigrat derecede ise tıpkı serpentinite gibi kaymayı güçleştiriyor. Ancak 3 kilometre veya daha derinde ise o zaman bu etkisini kaybediyor ve kayma daha rahat bir şekilde ilerliyor. 2020 Sivrice depreminin güney ucu ile 2023 Kahramanmaraş depreminin kuzey doğusu arasında bir boşluk var. Bu iki kırık birleşmedi. Burası da az önce bahsettiğimiz ve ABD’ye gönderdiğimiz örnekteki gibi quartz schistli kayalardan oluşuyor. Bu kadar küçük minerallerin büyük depremleri nasıl durdurduğunu aslında söylemeye çalışıyorum"
