İdari Dava Daireleri Kurulu, Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinin Geçici 1. maddesinde yer alan "açık alan" ibaresini iptaline ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin 26/11/2018 tarih ve E:2018/3011, K:2018/7331 sayılı kararını bozdu. Kararda şu hususlara yer verildi: 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebileceği veya işletilebileceği yolunda okul aile birliklerine yetki verilmiştir. Söz konusu yerlerin işletilmesi veya işlettirilmesi konusunda okul aile birliklerine tercih hakkı tanınmış, ancak bu hususta bir zorunluluk getirilmemiştir. Kanun'da okul aile birliklerine tanınan bu tercih hakkının ne şekilde kullanılacağı konusunda, milli eğitimin temel strateji politikasını belirleme yetkisine sahip olan idarenin takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuzdur. Bu durumda, okul bünyesinde yer alan salon ve açık alanların, okulların tatil olduğu gün ve saatlerde de öğrencilerin çeşitli amaçlarla zaman geçirdikleri yerler olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Söz konusu yerlerin öğretim gün ve saatleri dışında kullanılmak üzere talepte bulunanlara uzun süreli olarak kiraya verilmesi yönünde idarenin zorunlu tutulamayacağı sonucuna ulaşılmıştır. İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU Esas No: 2019/825 Karar No: 2020/1750 Karar tarihi: 07.10.2020 İSTEMİN KONUSU: Danıştay Sekizinci Dairesinin 26/11/2018 tarih ve E:2018/3011, K:2018/7331 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ: DAVA KONUSU İSTEM: 09/02/2012 tarih ve 28199 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliği'nin Geçici 1. maddesinin iptali istenilmiştir. DAİRE KARARININ ÖZETİ: Danıştay Sekizinci Dairesinin 26/11/2018 tarih ve E:2018/3011, K:2018/7331 sayılı kararıyla; Dairelerinin 25/06/2014 tarih ve E:2012/6115, K:2014/5697 sayılı dava konusu Yönetmelik'te yetki ve şekil yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle düzenlemenin iptaline yönelik kararının Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 25/04/2016 tarih ve E:2014/5540, K:2016/1756 sayılı kararıyla bozulması ve davacının karar düzeltme isteminin 29/01/2018 tarih ve E:2016/5396, K:2018/148 sayılı karar ile reddedilmesi üzerine, bozma kararına uyularak işin esasının incelendiği belirtildikten sonra, Davacının halı saha işleticisi olması nedeniyle Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliği'nin Geçici 1. maddesinin "açık alan" ibaresi dışındaki bölümü ile davacı arasında güncel, kişisel ve meşru bir menfaat ilişkisinin bulunduğunun kabulüne olanak bulunmadığı; Dava konusu Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan "açık alan" ibaresine gelince; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 5917 sayılı Kanun'un 17. maddesi ile değişik 16. maddesi ile 09/02/2012 tarih ve 28199 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği'nin" Birliğin görev ve yetkileri" başlıklı 6. maddesi belirtilerek; Anılan Yönetmeliğin "Mevcut Sözleşme" başlıklı dava konusu Geçici 1. maddesinde, "Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce salon, açık alan ve otopark olarak kiraya verilen yerlerin sözleşmeleri, sözleşme bitim tarihinden sonra yenilenmez." kuralına, "Kiralama" başlıklı Geçici 2. maddesinde ise, "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce sözleşmesi sona eren veya devam eden ve sözleşme bitim tarihi itibarıyla sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiren kantin, yemekhane, kafeterya ve benzeri yerleri işleten kiracıların talep etmeleri halinde mevcut kiracılara bu yerler pazarlık usulü ile kiralanır." kuralına yer verildiği; Kanun koyucunun düzenleyeceği konularda genel prensipleri belirleyeceği ve bunun uygulanmasını, yürütmeye, bir başka ifadeyle idarelere bırakacağı, bunun asli düzenleme yetkisinin yasama organına ait olmasının doğal bir sonucu olduğu, ancak, idarelerin düzenleyici işlem yapma yetkisinin yasama organının çizdiği sınırlar içinde, başta Anayasa olmak üzere, kanun, tüzük gibi üst hukuk normlarına aykırı olmamak kayıt ve şartına bağlı olarak gerçekleşebileceği; 1739 sayılı Kanun'un 16. maddesinin 2. fıkrasında, okul aile birliklerinin okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebileceği veya işletebileceği kuralına yer verildiği, söz konusu açık alan, kantin, salon ve benzeri yerlerin işlettirilmesi veya işletilmesinden sağlanan gelirlerin dağıtım yerleri ve oranları, harcanması ve denetlenmesine dair usul ve esasların ise yönetmelikle düzenleneceğinin belirtildiği; Anılan Kanun'un 16. maddesinin 2. fıkrasında verilen yetki uyarınca, Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca müştereken hazırlanan dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği'nin 6. maddesinin (g) bendinde ise, okul aile birliklerinin okulların bünyesinde bulunan kantin ve benzeri yerleri işlettirebileceği veya işletebileceği düzenlemesine yer verildiği, dava konusu Geçici 1. maddesinde, bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce salon, açık alan ve otopark olarak kiraya verilen yerlerin sözleşmelerinin, sözleşme bitim tarihinden sonra yenilenmeyeceği, Geçici 2. maddesinde ise, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce sözleşmesi sona eren veya devam eden ve sözleşme bitim tarihi itibarıyla sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiren kantin, yemekhane, kafeterya ve benzeri yerleri işleten kiracıların talep etmeleri halinde mevcut kiracılara bu yerlerin pazarlık usulü ile kiralanacağının belirtildiğinin görüldüğü; Bu durumda; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 16. maddesinin 2. fıkrasında, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işletme, işlettirme veya sözleşmeye konu etmeyip öğrencilerin kullanımına bırakma konusunda okul aile birliklerine takdir hakkı tanınmasına karşın, Kanun'un bu hükmüne aykırı olarak; halı saha olarak kiraya verilen yerlerin sözleşmelerinin, sözleşme bitim tarihinden sonra yenilenmeyeceğine, başka bir ifadeyle okul aile birliklerine, söz konusu alanı işletme veya işlettirme konusunda Kanunla verilen takdir yetkisinin, Yönetmelikle ortadan kaldırılmasına ilişkin dava konusu ibarede hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle; -Dava konusu Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan "açık alan" ibaresinin iptaline, -Geçici 1. maddede yer alan" açık alan" ibaresi dışındaki kısım yönünden ise davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, "." projesi uyarınca okulların; velilerin, mahalle sakinlerinin ve çevrenin hizmetine açılarak öğrenciler ve yetişkinler için birer hayat boyu öğrenme merkezi ve eğlenme ve dinlenme aktivitelerine imkan veren güvenli alanlara haline dönüşmesinin amaçlandığı, çoğu yerleşim yerinde okul binaları ve bahçeleri dışında halka hizmet üretebilecek fiziki kapasitenin yetersiz olması, öğrenciler, aileler ve halkın okullarda bulunan imkanlardan yeterince yararlanamaması, çocuklar ve gençler için yeterli oyun ve spor alanlarının bulunmaması hususları göz önünde bulundurulduğunda okul alanlarının bu faaliyetleri kısmen de olsa karşılayabileceği değerlendirmesinin yapıldığı, dava konusu Yönetmelik ile okul aile birliklerinin salon, açık alan ve otopark kiralama yetkilerinin ortadan kalktığı, önceki Yönetmeliğe göre yapılmış sözleşmelerin hukuki durumunu korumak amacıyla getirilen dava konusu düzenlemenin hukuka ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından, savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HAKİMİNİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının temyize konu kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY: 05/11/2011 tarihinde davacı ile İzmir ili, Torbalı ilçesi, F1 Odası X2 İlköğretim Okulu Okul-Aile Birliği arasında bir yıl süreli kira sözleşmesi imzalanarak, okul bahçesinde bulunan açık alan, halı saha olarak işletilmek üzere davacıya kiraya verilmiştir. Sözleşme süresi devam ederken, 09/02/2012 tarih ve 28199 sayılı Resmi Gazete'de dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliği yayımlanmıştır. Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 5917 sayılı Kanun'un 17. maddesi ile değişik 16. maddesinde; "Aynı alan içinde birden fazla örgün ve/veya yaygın eğitim kurumunun bir arada bulunması halinde eğitim kampüsü kurulabilir ve bunların ortak ihtiyaçlarını karşılamak üzere eğitim kampüsü yönetimi oluşturulabilir. Eğitim kampüsü bünyesindeki ortak açık alan, kantin, salon ve benzeri yerlerin işlettirilmesi veya işletilmesi kampüs yönetimince yerine getirilir. Bu şekilde elde edilen gelirler, kampüsün ortak giderlerinde kullanılır. Eğitim kampüslerinin kuruluşu, yönetiminin oluşumu, gelirlerinin harcanması ve denetlenmesi ile bu fıkrada belirtilen diğer hususlar Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca müştereken hazırlanan yönetmelikle düzenlenir. Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak için okul ile aile arasında işbirliği sağlanır. Bu amaçla okullarda okul-aile birlikleri kurulur. Okul-aile birlikleri, okulların eğitim ve öğretim hizmetlerine etkinlik ve verimlilik kazandırmak, okulların ve maddi imkanlardan yoksun öğrencilerin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere; ayni ve nakdi bağışları kabul edebilir, maddi katkı sağlamak amacıyla sosyal ve kültürel etkinlikler ve kampanyalar düzenleyebilir, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebilir veya işletebilirler. Öğrenci velileri hiçbir surette bağış yapmaya zorlanamaz. Okul-aile birliklerinin kuruluş ve işleyişi, birlik organlarının oluşturulması ve seçim şekilleri, sosyal ve kültürel etkinliklerden sağlanan maddi katkılar, bağışların kabulü, harcanması ve denetlenmesi ile açık alan, kantin, salon ve benzeri yerlerin işlettirilmesi veya işletilmesinden sağlanan gelirlerin dağıtım yerleri ve oranları, harcanması ve denetlenmesine dair usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca müştereken hazırlanan yönetmelikle düzenlenir..."hükmüne yer verilmiştir. 09/02/2012 tarih ve 28199 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinin "Birliğin görev ve yetkileri" başlıklı 6. maddesinde; "(1) Birliğin görev ve yetkileri şunlardır: a) Öğrencilerin, Türk milli eğitiminin genel ve özel amaçları ile temel ilkeleri ve milli manevi değerler doğrultusunda yetiştirilmeleri için okul yönetimi, öğretmenler, veliler ve ailelerle iş birliği yapmak. b) Okulun amaç ve hedeflerinin gerçekleştirilmesine, eğitimde kalite ve başarı için okulun stratejik plan çalışmalarına ve uygulamasına destek olmak, eğitimde fırsat eşitliğine imkan vermek ve öğretmenler kurulunca alınan kararların uygulanmasını desteklemek amacıyla velilerle iş birliği yapmak. c) Öğrencilerin başarısını artırmak amacıyla okul yönetimince planlanan kurs, sınav, seminer, müzik, tiyatro, spor, sanat, gezi, kermes ve benzeri eğitim faaliyetlerinin düzenlenmesine katkı sağlamak. ç) Okul yönetimiyle iş birliği yaparak eğitim ve öğretim faaliyetleri dışındaki zamanlarda okulun derslik, spor salonu, kütüphane, laboratuvar ve atölyeleri gibi eğitim ortamlarının değerlendirilmesine katkı sağlamak. d) Okulun ihtiyaçlarını karşılamak için mal ve hizmet satın almak, bu hizmetlere ilişkin sosyal güvenlik primi, vergi ve benzeri ödemelerin yapılmasını sağlamak. e) Milli bayramlar, belirli gün ve haftalar ile kültürel yarışmaların düzenlenmesi giderlerine katkıda bulunmak. f) Okula yapılan ayni ve nakdi bağışları kabul ederek kayıtlarını tutmak, sosyal, kültürel etkinlikler ve kampanyalar düzenlemek, şartlı bağışları amacına uygun olarak kullanmak. g) Kantin ve benzeri yerleri işlettirmek veya işletmek. ğ) Okul yönetimi ile iş birliği yaparak, imkanları yeterli olmayan öğrencilere maddi ve manevi destek sağlamak, aynı amaçla kardeş okullara da katkıda bulunmak. h) 28/8/2007 tarihli ve 26627 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği'nde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmek. ı) Eğitim ve öğretimle ilgili kurumlar ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği yapmak. i) Eğitim ve öğretimi geliştirmek amacıyla oluşturulan çalışma komisyonlarına katkı sağlamak. j) Ulusal ve uluslararası projelere katılmak ve proje amaçlarının gerçekleşmesine katkıda bulunmak. k) Eğitim ve öğretimle ilgili diğer etkinliklere destek olmak." kuralı yer almaktadır. Anılan Yönetmeliğin "Mevcut Sözleşme" başlıklı dava konusu Geçici 1. maddesinde, "Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce salon, açık alan ve otopark olarak kiraya verilen yerlerin sözleşmeleri, sözleşme bitim tarihinden sonra yenilenmez." hükmüne, "Kiralama" başlıklı Geçici 2. maddesinde ise, "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce sözleşmesi sona eren veya devam eden ve sözleşme bitim tarihi itibarıyla sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiren kantin, yemekhane, kafeterya ve benzeri yerleri işleten kiracıların talep etmeleri halinde mevcut kiracılara bu yerler pazarlık usulü ile kiralanır." düzenlemesine yer verilmiştir. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 16. maddesinin 2. fıkrasında, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebileceği veya işletilebileceği yolunda okul aile birliklerine yetki verilmiştir. Söz konusu yerlerin işletilmesi veya işlettirilmesi konusunda okul aile birliklerine tercih hakkı tanınmış, ancak bu hususta bir zorunluluk getirilmemiştir. Kanun'da okul aile birliklerine tanınan bu tercih hakkının ne şekilde kullanılacağı konusunda, milli eğitimin temel strateji politikasını belirleme yetkisine sahip olan idarenin takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuzdur. Bu durumda, okul bünyesinde yer alan salon ve açık alanların, okulların tatil olduğu gün ve saatlerde de öğrencilerin çeşitli amaçlarla zaman geçirdikleri yerler olduğu göz önünde bulundurulduğunda; söz konusu yerlerin öğretim gün ve saatleri dışında kullanılmak üzere talepte bulunanlara uzun süreli olarak kiraya verilmesi yönünde idarenin zorunlu tutulamayacağı sonucuna ulaşıldığından, bu alanların uzun süreli olarak kiralanması uygulamasını sona erdiren dava konusu Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan "açık alan" ibaresinde hukuka aykırılık görülmemiştir. Bu itibarla, davanın kısmen ehliyet yönünden reddi, kısmen dava konusu işlemin iptali yönündeki Daire kararının temyize konu iptale ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne; 2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın kısmen ehliyet yönünden reddine, kısmen dava konusu işlemin iptaline ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin 26/11/2018 tarih ve E:2018/3011, K:2018/7331 sayılı kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının BOZULMASINA, 3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine, 4.Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/10/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi. KARŞIOY X-Dava, 09/02/2012 tarih ve 28199 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliği'nin "Mevcut Sözleşme" başlıklı Geçici 1. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır. Dava konusu maddede "Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce salon, açık alan ve otopark olarak kiraya verilen yerlerin sözleşmeleri, sözleşme bitim tarihinden sonra yenilenmez." düzenlemesine yer verilmiştir. Bilindiği üzere, kanun, tüzük ve yönetmelik gibi hukuki metinlerde yer alan geçici maddelerle kural olarak, bu hukuki metinlerin kapsamına girenlerin asıl maddelerle getirilen yeni hukuki durumlara geçiş süreci düzenlenmektedir. Yeni kabul edilen bir kural uygulanmaya başlayıncaya kadar geçecek süre içinde yapılacak işlemler veya uyulacak ilke ve kurallar ile yürürlükten kaldırılan kuraldan doğan hakların korunmasına ilişkin hususlar geçici maddelerle düzenlenir. Buradan hareketle, bir konuya ilişkin olarak geçici madde ile geçiş hükmü getirilebilmesi için, öncelikle o konuyla ilgili olarak yapılmış bir düzenlemenin var olması gerekmektedir. Bu açıklamalar doğrultusunda uyuşmazlığa bakıldığında, yürürlükten kaldırılan önceki yönetmelik kapsamında yapılmış olan bir sözleşmenin sonlandırılması yönündeki düzenlemenin, geçici madde ile ilk kez yapılması olanaklı olmadığından, dava konusu maddede hukuka uyarlık görülmemiştir. Açıklanan nedenle, davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile Daire kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının, belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.