Bedelli askerlik ile ilgili çok önemli kıdem tazminatı kararı. İş ve Sosyal Güvenlik Yazarımız Mert Nayır yazdı... 2018 yılının ikinci yarısından sonra hayata geçirilen yeni askerlik düzenlemesinden sonra en çok tartışılan konulardan biriydi. Bedelli askere gidene kıdem tazminatı ödenmeli mi yoksa yasada ki ücretsiz izin ibaresi işvereni bu yükümlülükten kurtarıyor muydu? Hukukçular, uzmanlar olarak bizler bile kendi aramızda ortak bir noktada buluşamadık. Ağustos 2018’de yine bu köşeden duyurmuş, uygulamanın muğlak maddesine “askerlik hizmeti zorunlu bir hizmettir. Türk Silahlı Kuvvetleri personeli olarak 1 gün dahi kışlaya girecekse sigortalı, kıdem tazminatına hak sahibidir” diye yazdım. Katılan oldu, katılmayan oldu. Hak eder diyenlerin en temel gerekçesi Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin E.1983/3488 K.1983/5183 T.9.6.1983 kararı iken, hak etmez diyenlerin gerekçesi ise ücretsiz izinli sayılırlar ibaresinin düzenlemede geçmesiydi. Ancak konuyla ilgili haklı yorumumuz yargı kararıyla netleşmiş oldu.Yaklaşık 2 yıldır işveren-işçi uyuşmazlıklarından biri haline gelen bedelli askerliğe kıdem ödemesi tartışmasına, Konya BAM 8.H.D.24/01/2020 tarihli 2019/2257 E.- 2020/167 sayılı kararı ile noktayı koydu. Karar metninde; Askerlik görevini bedelli olarak yapmak isteyen işçi, iş akdini “askerlik” nedeniyle feshederse kıdem tazminatını hakkedecektir hükmü verildi. BEDELLİ ASKER KIDEM TAZMİNATINI TALEP EDEBİLECEK Askerlik hizmeti için işten ayrılan her genç kıdem için şartları uygunsa tazminatını talep edebilecek. Kıdem tazminatı talep edebilmesi için o işyerinde en az bir yıllık hizmetinin olması gerekiyor. Bir yıldan fazla hizmeti olan çalışanlar askerlik sevk belgesi ile işyerlerine müracaat ederek kıdem tazminatlarını talep edebilirler. Bedelli olarak askerlik hizmetlerini yerine getirecek kişiler de sevk belgesini işyerlerine sunarak kıdem tazminatlarını talep edebilecekler.Bir önceki bedelli askerlik düzenlemesinde 30 günlük hizmet süresi bulunmadığından bu kişilerin işten ayrılmaları ya da tazminat talep etmeleri gibi bir imkanları yoktu. Ancak 30 günlük hizmet şartından dolayı dileyen kıdem tazminatını talep ederek iş akdini sonlandırabilecek. MEMURLARDA DURUM NE OLACAK? Bedelli askerlik yapacak memurlar 30 gün boyunca aylıksız izinli sayılacaklar. Memurların izninin kamu kurum ve kuruluşları tarafından onaylanmaması da söz konusu olmayacak. Bedelli askere giden memurun izni amiri tarafından onaylanmak zorunda olacak. Bedelliye giden memur 30 gün sonra görevine aynı şartlarda ve kaldığı yerden devam edecek. İŞTEN AYRILMADAN ASKERLİK YAPILABİLECEK Mİ? Öncelikle mevcut işinde yıllık izin hakkı mevcut olan sigortalılar bu hakkını kullanabilecekler. İzin hakkına sahip personellerin yıllık izin alacaklarını işverenlikleriyle mutabık kalmak kaydıyla bedelli süresine saydırabilirler. BEDELLİ ASKERLİK ÜCRETİ NE KADAR? Bedelli askerlik ücreti 30 Haziran 2020 saat 18.00'e kadar 35 bin 54 lira 64 kuruş olarak belirlendi. 01 Temmuz-31 Aralık 2020 (dahil) arasında ödenecek bedel ayrıca duyurulacak. BEDELLİ ASKERLİK KAÇ GÜN YAPILACAK? Bedelli askerlik uygulamasından yararlanacak vatandaşlar, toplam bir ay temel askerlik hizmeti alacak. Süre sonunda vatandaşların askerlik yükümlülükleri kalmayacak. BEDELLİ ASKERLİK YAŞ SINIRI KAÇ? 2001 doğumlu ve bu doğumla yoklamaya tabi daha yaşlı yükümlüler ile askerliği ertelenmiş olanlardan (erteleme başlangıç tarihinden önce yoklama kaçağı ve bakaya kalanlar hariç) erteleme süresi içerisinde başvuru işlemlerini tamamlayanlar bedelli askerlikten yararlanabilecek. 2020 yılı celp ve sevk dönemlerinde sınıflandırılmış yükümlülerden erteleme hakkı olmayanların müracaatları kabul edilmeyecektir. 2020 yılı celp ve sevk dönemlerinde sınıflandırılmış yükümlülerden erteleme hakkı olmayanların müracaatları kabul edilmeyecek. İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİRLER Mİ? İşsizlik maaşına hak kazanmak için iş akdinin feshinden önceki 120 günlük süre şartıyla beraber son 3 yıllık hizmet süresinde en az 600 günlük prim ödemesi bulunan kişiler askerlik hizmeti sonrası işsizlik maaşına müracaat edebilecek ve bu maaşa hak sahibi olacaklar. Kıdem hakkı da verildiğine göre, ne diyelim bu imkândan yararlanabilecek herkese şimdiden hayırlı uğurlu olsun. Diğer taraftan askerlik hizmetini hakkıyla yerine getirenlerin talebini de yazmayı unutmamak lazım; ‘Madem askerlik hizmeti belirlenen bedelle yapılabiliyor, 18 ay, 12 ay, 6 ay askerlik hizmetinin boşta geçen sürelerini SGK karşılasın’ derler. Yani diğer bir deyişle askerlik borçlanmasını Devlet ödesin isterler. Hakları mıdır… Bence sonuna kadar…