Türkiye'de kamu mali dengelerini düzeltme amacıyla yapılan radikal vergi düzenlemeleri sonucunda, vergi yükü önemli bir artış yaşadı. İlk yarıda 1,6 trilyon lira olarak gerçekleşen vergi tahsilatının, ek bütçeyle getirilen artışlarla birlikte ikinci yarıda 2,7 trilyon liraya çıkması hedefleniyor. İlk altı ayda tüketicilerden 1 trilyon liranın üzerinde KDV, ÖTV ve diğer "dolaylı" vergi alınırken, ikinci yarıda bu alandan yaklaşık 1,8 trilyon TL gelir bekleniyor.
Yapılan vergi düzenlemeleriyle birlikte, mükelleflerin ikinci yarıda ödeyeceği toplam vergi tutarı, ilk yarıya göre yüzde 71,5 arttı. 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda öngörülen toplam vergi geliri 4 trilyon 350 milyar lira olarak belirlendi.
Yılın ikinci yarısında dolaylı vergilerde öngörülen tahsilat tutarı 1 trilyon 752,5 milyar, doğrudan vergilerde beklenen tahsilat ise 988,2 milyar lira düzeyinde bulunuyor. Bu da toplam vergi gelirinin yaklaşık üçte ikisinin dolaylı vergilerle yurttaşların tüketiminden elde edileceği anlamına geliyor.
Buna göre, vergi yükü dolaylı vergilerde yüzde 71,4, doğrudan vergilerde yüzde 72,9 ve toplamda yüzde 71,5 oranında artarak, mükellefleri ciddi bir şekilde etkileyecek.
Vergi düzenlemeleri kapsamında akaryakıt ve doğal gaz tüketimine getirilen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) litrede 5 TL ve doğal gazın ÖTV'si yüzde 224 oranında artırıldı.
Dolaylı nitelikteki vergilerden KDV, ilk yarıda 125,9 milyar lira olarak gerçekleşirken, ikinci yarıda 387,7 milyar lira toplanması hedefleniyor. Bu da ilk yarıdakinin üç katı KDV geliri olacağını gösteriyor.
Vergi düzenlemelerinin diğer bir etkisi de çeşitli resmi evrak ve işlemlerden alınan harçlarda yaşandı. İlk yarıda 53,7 milyar liralık harç geliri elde edilirken, ikinci yarıda bu tutarın 80,4 milyar liraya çıkması hedefleniyor.
Bu vergi düzenlemeleri ile birlikte, mükelleflerin ödeyeceği vergi miktarında büyük bir artış yaşanacak ve ekonomik dengeler önemli ölçüde etkilenecektir.
