Koronavirüs salgını tüm dünyada onbinlerce kişiyi canından etti. Salgına karşı en büyük silah olan aşılama rekorlarla devam ederken, aşı karşıtı lobi de iddialarına sürdürüyor. Biz de aşı karşıtlarının sosyal medya üzerinden yaydığı iddiaları Prof. Dr Alper Şener, Prof. Dr. Bengi Başer, Prof. Dr. Bülent Ertuğrul ve Prof.Dr. Alpay Azap'a sorduk. İşte cevapları: Aşı kalpte-kulakta iltihap yapar mı? Prof. Dr. Alper Şener: Kovid -19 enfeksiyonu seyrinde ve hatta sonrasında kalpte tutulum veya kulakta tutulum meydana gelebiliyor. Aşılama sonrası şimdilik sadece kalpte görülen 'olası' (çünkü hala direkt etki olduğu konusunda kesinleşmiş bir bilgi yok) yan etkiler ile ilgili bir rakam yayınlandı; bu da 20 binde bir ihtimal. Kalıcı değil, yaygın değil, hasar bırakmıyor. Ama Kovid-19 geçirdiğiniz de oluşabilecek olan kalp hasarı daha sıkıntılı. Kulak ile ilgili bir bildirim de yok. Aşı kısırlık yapar mı? Dünya nüfusunu aşıyla kontrol altına alacaklar iddiasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Prof. Dr Alper Şener: Kovid-19 enfeksiyonu seyrinde erkeklerde sperm sayısında azalma olduğu gösterildi. Ama biz şimdi bunu 'Kovid-19 kısırlık yapar diye' mi yorumlayacağız. Bu gibi basit sonuçları matematik gibi formüle etmek doğru değil. Aynı şey aşı-kısırlık arasında da söylenebilir. Bugün için yapılan hiçbir aşının kısırlık yapmadığını biliyoruz. Dünya nüfusunu kontrol etmek istiyorsanız; aşı üretmezsiniz. Salgın hastalıktan ölümler olur, insan yaşamı kısalır. En iyi nüfus kontrol yolu aşısızlıktır! Aşı pıhtı yapar mı? Prof. Dr. Bengi Başer: Ülkemizde bildirilmiş ciddi vaka yok. Bizim uygulamadığımız Astra Zeneca aşısı için 250 bin kişiden 1'inde ve Johnson and Johnson aşısı için 1 milyon kişiden 1'inde ciddi pıhtılaşma saptanmış olup vakalar özellikle 50 yaş altı kadınlar olarak bildirilmiştir. Aşıların tüm denemeleri yapıldı mı? Bizi kobay olarak mı kullanıyorlar? Prof. Dr. Bengi Başer: Denemeler yapıldı. Yaygın olarak kullanılan ve acil kullanım onayı olan tüm aşıların tüm FAZ çalışmaları yapılıp FAZ-3 de dahil, sonuçlar bilimsel makale olarak yayınlandı. Gerçek yaşam verileri ise dünyanın her yerinden gelerek yayınlanmakta. İddia edildiği gibi bir bilinmezlik yok. Dünyada şu ana kadar 2.5 milyar insana aşı yapıldı ve istatistiksel olarak güvenli olduğu ortaya konuldu. Aşıları sorgulamak son derece yersizdir. Onam formları firmaların kendilerini koruması için imzalatılmaktadır. Bill Gates bize çip mi takıyor? Prof. Dr. Bengi Başer: Kullandığımız cep telefonlarından bilgisayarlara dek takip altında olabildiğimiz bir çağdayken Bill Gates'in insanlara çip takmak için uğraşacağını düşünmek oldukça gerçek dışı ve paranoyakça bir düşüncedir. Vücudumuza canlı virüs mü enjekte ediliyor? Prof. Dr. Bülent Ertuğrul: Aşı ile vücuda canlı virüs enjekte edilmez sadece virüsün bir proteini ya da bu proteini oluşturacak vektör veya mRNA verilir. Aşı karşıtlığının temelinde sizce ne var? Prof. Dr. Bülent Ertuğrul: Aşı karşıtlığının temelinde insanlık düşmanlığı yatmaktadır. Aşı karşıtı olmak bilime ve beraberinde insanlığın gelişimine karşıt olmaktır. Aşılara acil kullanım onayı hızlı mi verildi? Aşıların güvenli oldukları kesin bilgi mi? Prof. Dr. Alpay Azap: Kovid-19 aşılarının hızlı geliştirilerek kullanılmaya başlanması güvensiz olduğu anlamına gelmez. Salgının en başında virüsün genetik haritasının çıkarılmasına bilimsel ve teknolojik altyapının hazır olması da eklenince aşıların hızlıca geliştirilmesi kaçınılmaz oldu. Aşıların farklı varyantlara etkisi yok iddiası doğru mu? Prof. Dr. Alpay Azap: Dünya genelinde yapılan çalışmalarda hemen tüm aşıların varyantlara karşı azalmış da olsa etkileri olduğu gösterildi. Mevcut aşılar arasında BioNTech aşısının varyantlara diğer aşılara kıyasla biraz daha etkili olduğunu gösteren yayınlar da mevcut. BioNTech aşısı genetik yapımızı bozar mı? Prof. Dr. Alpay Azap: İnsan hücrelerinde genler hücre çekirdeğinde bulunur ve DNA yapısında bilgilerden oluşur. BioNTech ve benzer teknolojili aşılarda bulunan genetik şifre bileşeni (mRNA) bağışıklık sistemini uyaran proteinlerin hücrelerimizde sentezlenmesini sağlar. Ancak bu şifre (mRNA) hücre çekirdeğine giremez, genlerimize ulaşamaz, genlerimizi değiştiremez. Sinovac aşısı felç yapıyor mu? Prof. Dr. Alpay Azap: Halk arasında felç olarak bilinen durum çeşitli bakteri ve virüs infeksiyonlarından sonra görülen ve beyinle ilgili olmayıp kaslara giden sinirlerdeki hasardan kaynaklanan bir hastalıktır ve Guillain-Barre Sendromu olarak tanımlanır. Grip aşılarında da gündeme gelen bu nadir sendrom aşılanmayan topluluklarda aşılanmış topluluklara kıyasla daha sık görülmektedir. Sinovac aşısı bu açıdan güvenlidir. Mobil ekipler OSB'lerde "Sanayi kenti" Kocaeli'de mobil aşı ekipleri, yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) mücadele kapsamında üretimin aksamaması için organize sanayi bölgeleri (OSB) ve büyük sanayi kuruluşlarına giderek çalışanların yerinde aşılanması için fedakarca görev yapıyor. 12 organize sanayi bölgesinin bulunduğu kentte aşı çalışmalarının bir hafta içerisinde tamamlanması hedefleniyor. Aşılama çalışmalarının devam ettiği Gebze Güzeller OSB'nin müdürü Tufan Saat "Bu süreçte OSB'lerin durmaması gerekir. Çalışan arkadaşlarımız da aşıya ilgi gösteriyor" dedi. Lojistik firmasında sevkiyat görevlisi olarak çalışan Barış Keleş, aşı olduğu için memnun olduğunu dile getirerek, "Daha güzel günler görebilmek için bu aşıyı olduk. Herhangi bir ağrı ve sızı hissetmiyorum. Randevu almıştım, iş yerimize geldiklerini öğrenince aşımı sıra beklemeden rahatlıkla yaptırdım" diye konuştu. Yaş sınırı 30'a indi Koronavirüs ile mücadelede aşılama çalışmaları sürüyor. Çeşitli meslek gruplarının yanında yaş grupları da aşı programına dahil ediliyor. Sağlık Bakanı Koca, Twitter'daki hesabından yaptığı açıklamada, aşı randevularında yaş sınırının 30'a indiğini belirtti. Koca, "Aşı randevularında yaş sınırı 30'a indi. 30 yaş üstü her yaştan gençler yarından itibaren randevu alabilirler" dedi. 5 milyon doz Sinovac daha Çinli Sinovac firması tarafından üretilen CoronaVac aşısının yeni sevkiyatı tamamlandı. THY kargo uçağı ile Çin'den yola çıkan 5 milyon doz aşı dün sabah saat 06.00'da İstanbul'a ulaştı. Geçen haftaki sevkiyatla 3 milyon doz CoronaVac aşısı Türkiye'ye teslim edilmişti. Yeni gelen 5 milyon dozluk sevkiyatla birlikte son 10 günde toplam 8 milyon doz Sinovac aşısı Türkiye'ye ulaşmış oldu. Aşılar incelemelerin ardından kullanıma sunulacak. 51 can kaybı Türkiye'de dün 494'ü Kovid-19 belirtisi gösteren 5 bin 480 kişinin testi pozitif çıktı, 51 kişi hayatını kaybetti. Ağır hasta sayısı 829 oldu, 4 bin 195 kişi tedavisi veya karantinasının sona ermesiyle iyileşti. Toplam vaka sayısı 5 milyon 365 bin 208, vefat sayısı da 49 bin 122 oldu. Aybike Eroğlu