Günümüzde sıkça görülen Obstruktif Uyku Apne Sendromu, hayat kalitesini düşüren bir rahatsızlık olarak biliniyor. Gece uyku esnasında yaşanan nefes azalması veya durması gibi belirtileri olan hastalığın bir diğer boyutu da ürolojik rahatsızlıkları beraberinde getirmesi oluyor. Peki uyku apnesi nedir? Kimlerde görülür? Uyku apnesinin belirtileri ve tedavisi nelerdir? İşte detaylar...
Uyku Apne Sendromu hastalarında oluşan gece çok sık idrara çıkma, ani idrar sıkışmaları, sertleşme bozuklukları, istekte azalma gibi ürolojik problemler konusunda konuşan Eskişehir Şehir Hastanesi Üroloji Bölümü Doç. Dr. Coşkun Kaya, vatandaşları tedavi konusunda uyardı.
'HASTA NE İLAÇTAN NE DE CERRAHİ İŞLEMLERDEN FAYDA GÖREMEZ'
Uyku apnesiyle birlikte ürolojik rahatsızlık yaşayan hastaları tedavi konusunda uyaran Doç. Dr. Coşkun Kaya, şu ifadeleri kullandı:
“Obstruktif Uyku Apne Sendromu (OUAS), uyku esnasında ağızdan ve burundan geçen hava akımının en az 10 saniye boyunca azalması veya tamamen durmasına neden olur.
40'LI YAŞLARDAN SONRA SIK GÖRÜLÜYOR
Tekrarlayıcı üst solunum yollarının tıkanması ile karakterize önemli bir sendrom olarak karşımıza çıkar. Özellikle de 40’lı yaşlarını geçmiş erkeklerin ve kadınların yüzde 10’undan fazlasında var olduğu görülüyor. Uyku sırasında oluşan geçici solunum durmaları, bedenin oksijensiz kalmasına neden olur. Bu durum kalp krizi ve inme gibi önemli durumların ortaya çıkma ihtimalinin artmasına neden olurken, gece iyi uyuyamayan kişiler gün içinde uykuya eğilim sorunu yaşayabilir. İdrar yolları sistemine baktığımızda ise gece çok sık idrara çıkmaya, ani idrar sıkışmalarına, sertleşme bozukluklarına, istekte azalmaya neden olmaktadır. Eğer bu solunum durmaları tedavi edilmeden ürolojik problemlerin tedavisine yönelim gösterilirse, hasta ne ilaçtan ne de cerrahi işlemlerden fayda göremez. Bu yüzden şiddetli horlama veya uyku esnasında nefes kesilmesi yaşayanların mutlaka bu konuda uzmanlaşmış hekimlere başvurması gerekiyor. Aynı zamanda ürolojik şikâyetleri olan hastaların üroloji hekimlerine başvurduğunda uyku problemlerini paylaşması gerekiyor.”
UYKU APNESİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Uyku apnesinin başlıca belirtileri arasında uykuda solunum durması gelmektedir. Bu hastalığa sahip kişilerin çoğu gece uykularında solunumların durduğunu fark etmezler.
Vücut solunum yapmayı durdurunca beyin uyandırma komutu verir. Uyku apnesine sahip kişiler gece defalarca uyanabilir fakat bunu fark etmeyebilirler. Uyku apnesine sahip olan kişilerde görülen olası belirtiler şu şekilde: gündüz uykusuzluk, baş ağrısı, sinirlilik, konsantraston eksikliği, horlama, boğaz ağrısı, ağız kuruluğu, yüksek tansiyon, kalp ritim bozukluğu
UYKU APNESİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Uyku ile uzun dönemde şikayetleri olan kişilerin en kısa sürede bir doktora görünmeleri gerekiyor.
Hekiminiz öncelikle tıbbi öykünüze başvuracak ve ardından fizik muayene uygulayacak. Uyku apnesi şüphesi halinde genellikle istenen test halk arasında uyku testi olarak bilinen polisomnografidir.
Uyku laboratuvarında vücuda yerleştirilen elektrotlarla hastanın uykusu izlenmesiyle uygulanan bu test, uyku apnesi tansının konmasında faydalı olduğu gibi, apnenin hangi çeşit olduğunun tespit edilmesinde de işe yarıyor.
Hastanın talebine göre hekiminde uygun görülmesiyle birlikte Polisomnografi testleri testler evde de yapılabiliyor. Uykudan 1 saat önce vücuda bağlanan elektrotlar yaklaşık 6 ila 7 saat süresince kayıt alabilir. 4 saatlik bir uyku sonuç almak için oldukça yeterlidir.
Apne ve hipoapnenin sayıları tanı koymada en önemli etkenlerden biridir. Apne, uyku esnasında solunumun durması, hipoapnesi ise yavaşlamasıdır. Eğer kişinin, bir saatlik zaman diliminde beşten fazla kez solunumu durmuşsa o kişiye uyku apnesi tanısı konulabilir.
UYKU APNESİNDE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Uyku apnesi, tedavi edilmesi gereken ciddi bir uyku bozukluğudur. Tedavisi, apne çeşidine, apnenin derinliğine ve kişinin solunum yollarının özelliğine göre çeşitlenir.
CPAP adı verilen bir “hava makinesi” bu tedavi yöntemlerinden biridir. Bu cihaza bağlı bulunan maske hastaya takılır ve doktor tarafından belirlenen basınçlı havaya hastaya iletir.
Cihaz gece boyunca kullanılır ve basınçlı hava sayesinde solunum yollarının kapanması önlenir. Böylelikle hasta uykusunda nefes durması gibi sorunlar yaşamaz ve uyku düzeni daha kaliteli hala gelir.
Ayrıca uyku apnesi hastası olan kişilere yaşam tarzlarında da değişiklik yapmaları önerilmektedir. Horlamanın azaltılması ve uyku apnesi semptomlarınızı iyileşmesi için kişilerin yaşam tarzında yapacakları değişikliklerde son derece önemlidir.
Horlama veya uyku apnesi sendromu yaşayan kişilere öncelikle sigara ve alkolü bırakmaları, kilolarını kontrol altına almaları, düzenli olarak spor yapmaları, uykudan hemen önce ağır yemekler yememeleri, yan pozisyonda uyumaları gibi basit ama hayatlarını kolaylaştırmayı sağlayan önerilerde bulunuyor.
Bazı hastalara diş hekimi tarafından, alt çeneyi öne iterek hava yolunu açmaya yarayan özel bir aparat hazırlanıyor.
Son olarak uyku apnesi sendromunda yukarıdaki tedavi seçeneklerinin olumsuz sonuç alınması durumunda veya boğaz yapılarının (geniz eti, küçük dil) hava yolunu tıkadığı durumlarda boğazda uyku sırasında hava yolunu daraltan dokuların azaltılması veya tamamen ortadan kaldırılmasını içeren bir operasyon planlanabilmektedir.
