İstanbul, artık "umutla göç edilen" bir şehir olmaktan çok, ünlü bir şarkıda da dile getirildiği gibi "Neden geldim" diyenlerin ve yeni umutlara yelken açmak isteyenlerin ayrıldığı bir kent haline geliyor. Son aylarda İstanbul'dan diğer illere göç edenlerin sayısında artış yaşanıyor. Bu göç dalgasının nedenleri arasında sağlam bina ve sağlam zeminde yaşama arzusu, artan kira fiyatları, yüksek yaşam maliyeti ve emeklilik dönemini daha küçük illerde geçirme isteği yer alıyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, son beş yılda İstanbul'dan 2 milyon 182 bin kişinin göç ettiğini açıkladı. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre sadece 2022 yılında 418 bin kişinin megakentten ayrıldığını ifade etti. Göç edenlerin birinci tercihinin Doğu Marmara olduğunu belirten Gökce, ardından Batı Marmara ve Batı Karadeniz'in geldiğini aktardı. Ayrıca, emekli olduktan sonra daha sakin bir şehirde yaşamak isteyen her 10 kişiden birinin de Ege Bölgesi'nde bir il tercih ettiğini belirtti.
Gökce, aynı zamanda, yabancıların İstanbul'a yerleşmeye devam ettiğini vurgulayarak, "Bozulan ekonomik koşullar ve yaşam maliyeti nedeniyle vatandaşlarımız İstanbul'dan göç ederken, yabancılar İstanbul'da konut sahibi olmaya ve yerleşmeye devam ediyor. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre İstanbul'da yaklaşık 2.5 milyon yabancı yaşıyor. Yabancı uyruklu İSKİ abone sayısı sekiz yılda yaklaşık on kat arttı" dedi.
İstanbul'dan göçün nedenlerine dair Gökce şunları söyledi: "İstanbul'dan göç edenlerin bir numaralı nedeni hane veya aile fertlerinden birine bağımlı olma durumu iken, her beş kişiden biri daha iyi konut ve yaşam olanaklarına kavuşmak amacıyla göç ediyor. Ayrıca, her on kişiden biri eğitim nedeniyle göç ediyor. İstanbul Planlama Ajansı'nın araştırmasına göre, İstanbul'da yaşamanın maliyeti geçen yıla göre yüzde 76.69 arttı. İstanbul'da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti 45 bin 956 lira olarak hesaplandı. Asgari ücretle yaşayan bir aile için bu megakentte yaşamak neredeyse imkânsız hale geldi. Beş yılda satılık konut fiyatı yüzde 748, konut kira bedeli ise yüzde 900 arttı."
TÜİK 2022 verilerine göre, İstanbul'a göç eden kişi sayısı 385 bin 294 iken, göç ile gelenlerin yüzde 13.6'sı Doğu Marmara'dan, yüzde 11.9'u Batı Karadeniz'den, yüzde 11.9'u Güney Anadolu'dan, yüzde 9.9'u Akdeniz'den ve yüzde 9.7'si Ege'den gelmiştir. Göç nedenleri arasında daha iyi konut ve yaşam koşulları, eğitim, aile fertlerinden birine bağımlı göç, iş bulma veya işe başlama öne çıkan faktörlerdir. Aynı yılda 418 bin 82 kişi ise İstanbul'dan ayrılmıştır. Ayrılanların yüzde 18.3'ü Doğu Marmara'yı, yüzde 13.6'sı Batı Marmara'yı, yüzde 13.2'si Batı Karadeniz'i ve yüzde 10.8'i Ege Bölgesi'nde yer alan illeri tercih etmiştir.
İstanbul, artık göç veren bir kent olma yolunda hızla ilerliyor, ve bu değişim çeşitli faktörlerle şekilleniyor.
