23 Haziran’da gerçekleştirilecek İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için geri sayım başladı. Seçimin ardından ekonomi ağırlıklı bir gündem öne çıkacak. Hiç kuşkusuz, bu gündemin en önemli konu başlıklarından biri elektrik ve doğalgaz fiyatları, diğeri de enerji şirketlerinin (elektrik üretim ve dağıtım) 50 milyar dolara yakın kredi borcu. ENERJİ FONU Bu borcun, 13 milyar dolarlık bölümünün ödenmesinde bazı sorunlar yaşandığı biliniyor. Bu sorunun çözümüne yönelik bir enerji fonunun oluşturulması amacıyla çalışmalar sürüyor. Enerji şirketlerinden alacaklı olan bankalar bu konuda daha etkin rol oynuyor. “MALİYET BASKISI” ŞİKAYETİ Habertürk'ten Olcay Aydilek'in haberine göre enerji kulislerinde borç kadar konuşulan ikinci konu fiyatlar. Elektrik sektörü, artan döviz kuruna bağlı olarak üretimden dağıtıma maliyetlerin yükseldiğine işaret ederek, “Elektrikte; gerek konut, gerekse ticarethane ve sanayide tarifelerin artırılmasının gerekli” olduğu görüşünü dile getiriyor. Doğalgaz alanında faaliyet gösteren özel sektörün de benzer değerlendirmeleri ve beklentileri söz konusu: “Tarifeye el atılmalı; doğalgaz fiyatı artırılmalı.” DEVLET ŞİRKETLERİ NE DURUMDA? Peki, devletin kontrolünde bulunan BOTAŞ ve EÜAŞ’ta durum ne? Sektör, BOTAŞ’ın doğalgazda ortalama alım maliyetinin (her 1000 metreküp için) 290 dolar olduğuna işaret ederek, BOTAŞ’ın başta konutlar olmak üzere sanayi ve ticarethaneye satın aldığının çok altında bir fiyatla gaz sattığını söyledi. Sübvansiyon nedeniyle BOTAŞ’ın, finansman baskısıyla karşı karşıya kaldığı görüşünü dile getirdi. Devletin sahip olduğu santralleri işleten EÜAŞ’ın (Kısa adı TETAŞ olan Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ kapatıldı. TETAŞ’ın, sorumluluklarını EÜAŞ üstlendi. Bu şirketin iş ve işlemlerinden kaynaklananlar da dahil) maliyet baskısını azaltmak için arayış içinde olduğu, konunun “siyasi irade”ye de iletildiği belirtiliyor. Sektör kaynakları, EÜAŞ’ın, mevcut “toptan elektrik tarifesi” ve giderleri dikkate alındığında bu yılı belli miktarda bir zararla kapatacağını belirterek, “EÜAŞ’ın, olası görev zararına yönelik bazı girişimleri olduğu duyumlarını da alıyoruz” dedi. ÇOKLU HASSAS DENGE Ankara, özel sektörün olduğu kadar kamu enerji şirketlerinin mali durumlarını, borç-alacak ilişkilerini, üretim maliyetlerini, işletmecilik giderlerini, dolar kurunu göz önünde bulundurarak, ay sonunda yeni doğalgaz ve elektrik tarifelerini belirleyecek. Enerji yönetimi, bu konuda karar alırken, enerji zamlarının enflasyona ve ekonomik sorunlarla boğuşan vatandaşa etkisini de hesaba katacak. Sektör kaynakları, gerek ekonomik, gerek toplumsal “çoklu hassas denge” nedeniyle enerji yönetimini zor bir kararın beklediğini belirterek, “Dengeler gözetilerek, sektörün sürdürülebilirliği de dikkate alınarak gaz ve elektrikte yeni tarifenin oluşturulması bekleniyor” dedi. Yeni tarifeler (zamlı ya da aynen korunan),1 Temmuz’da uygulamaya girecek.