Türkiye'de her yıl trafik kazalarında binlerce insan hayatını kaybediyor, binlercesi de yaralanıp sakat kalıyor. Trafik kazalarında mağdur olan vatandaşların tazminatları sigorta şirketlerinden kesilen küçük paylarla oluşturulan ''Güvence Hesabı''ndan karşılanabiliyor. AA muhabirinin Güvence Hesabı verilerinden derlediği bilgilere göre, trafik kazalarında meydana gelen yaralanma, sakat kalma ve ölüm gibi hallerde mağdur vatandaşların zararını karşılamak için kurulan hesaptan 2018'de 5 bin 670 dosya sahibine 361 milyon 382 bin 559 liralık ödeme yapıldı. Geçen yıl dosya sayısı yüzde 15,1 azalarak 4 bin 815'e gerilerken, toplam yapılan tazminat ödemesi ise yüzde 15,2'lik artışla 416 milyon 356 bin 466 liraya yükseldi. Tazminat ödemelerine kalem bazında bakıldığında, geçen yıl en yüksek ödeme 200 milyon 103 bin 397 lirayla "maluliyet" için yapıldı. "Ölüm ve defin" için 131 milyon 577 bin 136 lira, "maddi" ödeme için 77 milyon 419 bin 286 lira ve "tedavi" için 7 milyon 256 bin 397 lira ödendi. 22 YILDA YARARLANAN SAYISI 160 BİNİ GEÇTİ Güvence Hesabı'nın devreye girdiği 1998 yılından bu yana toplamda 162 bin 553 kişiye 2 milyar 12 milyon 316 bin 976 liralık ödeme yapıldı. Bu meblağın 804 milyon 755 bin 790 lirasını "maluliyet", 657 milyon 6 bin 143 lirasını "ölüm ve defin", 508 milyon 186 bin 606 lirasını "maddi" ve 42 milyon 368 bin 437 lirasını "tedavi" kalemleri oluşturdu. Güvence Hesabı Müdürü Abdülkadir Küçük, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, Güvence Hesabı ödemelerinin iki ana başlık altında toplanabileceğini belirterek, "Birincisi, Geleneksel Hasar Ödemeleri. Bunlar sigortasız araçların, bilinmeyen araçların ve çalıntı araçların sebep olduğu kazalarda kişilerin uğradıkları bedeni zararları karşılamak. İkincisi iflas eden sigorta şirketlerinin ödemekle yükümlü olduğu bedeni ve maddi zararları karşılamak." dedi. Küçük, 2015 yılında hem Hür Sigorta AŞ'nin hem de Ege Sigorta AŞ'nin Güvence Hesabı'na devredildiğini ve bu nedenle 2015 ve 2016 yıllarında bu şirketler için yoğun ödemeler yapıldığını hatırlattı. Bu ödemelerin 2017, 2018 ve 2019 yıllarında giderek azaldığını söyleyen Küçük, "Geçen yıl toplam dosya sayısındaki yüzde 15,1 azalmanın sebebi, sigortasızlık oranlarında biraz iyileşme olması. 2018'de yüzde 22 iken 2019 da yüzde 20'ye indi. Ödenen tutarlardaki artışın sebebi ise 2019 yılında asgari ücretin yüzde 25 artması. Bilindiği gibi tazminat hesabı genel olarak asgari ücret üzerinden yapılıyor." diye konuştu. GÜVENCE HESABI'NIN KAPSAMI 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 14. maddesi gereği kurulan Güvence Hesabı, kapsamında bulunan sigortaları yaptırmayan araç ve iş yerlerinde meydana gelen kazalarda, kişilere gelebilecek yaralanma, sakat kalma ve ölüm gibi bedeni zararları karşılıyor. Güvence Hesabı, ilk olarak 18 Ekim 1983'te Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2918 sayılı Karayolu Trafik Kanunu'nun 108'inci maddesi ile Garanti Fonu adı ile kuruldu. Aynı fon, 14 Haziran 2007 tarihli 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ile Güvence Hesabı adıyla yeniden kuruldu ve kapsamı daha da genişletildi. Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar; rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dahilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar; zorunlu sigorta teminat limitleri ile sigorta poliçesinde belirtilen teminat arasındaki fark kadar ödenecek bedensel tazminat tutarları, sigorta şirketinin mali bünye zafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddi ve bedensel zararlar ile çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde kişiye gelen bedensel zararlar Güvence Hesabı kapsamında bulunuyor. Ödenen bedensel zararlar ise "ölüm halinde, ölenin desteğinden yoksun kalanlara "Destekten Yoksun Kalma Tazminatı", "sakat kalma halinde Maluliyet Tazminatı", "yaralanma halinde ise Tedavi Tazminatı" şeklinde ödeniyor. Güvence Hesabı kapsamındaki mevcut zorunlu sigortalar Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası ve Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası olarak belirleniyor. Güvence Hesabı, ödediği tazminatın tahsili amacıyla Sigortacılık Kanunu'nun 14. maddesi ve Güvence Hesabı Yönetmeliği'nin 16. maddesi uyarınca zarar veren aracın işletenine, sürücüsüne, sigortacısına veya sigortacının iflas masasına rücu edebiliyor. MANEVİ TAZMİNATLAR KAPSAM DIŞI Güvence Hesabı manevi tazminatları ve bedensel zararlar dışında kalan maddi zararları kapsamıyor. 10 YIL ZAMAN AŞIMI SÜRESİ VAR Hak sahiplerinin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıl ve her halükarda 10 yıl içinde bizzat ve vekili vasıtasıyla Güvence Hesabı'na başvurmaları gerekiyor. FIRSATÇILAR KOL GEZİYOR Öte yandan trafik kazalarından zarar görmüş ve Güvence Hesabından haberdar olmayan vatandaşları ağına düşürmeye çalışan dolandırıcılara da dikkatli olmak gerekiyor. Sözde danışmanlık adı altında kaza zedeleri ulaşan dolandırıcılar vatandaşın hak ettiği paraları yüksek komisyon oranlarıyla ceplerine aktarıyorlar. Konu hakkında açıklamalarda bulunan Avukat Ezgi Esnik Günay, binlerce vatandaşın bu hakkından haberdar olmadığını ve tazminat hakkından mahrum kaldığını belirtti. Av. Günay, Güvence Hesabına başvuracak vatandaşları 'sözde danışmanlara' karşı uyararak, Güvence Hesabına başvuruda bulunacak kişilerin avukatları aracılığıyla işlemlerini ve takiplerini gerçekleştirmesi gerektiğini vurguladı. KAYNAK: HABER7, AA