Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan'ın Kovid-19 salgınının seyrine göre tedbiri elden bırakmayacak şekilde normalleşme adımlarının mart ayında atılacağına ilişkin açıklaması esnafta büyük heyecana yol açtı. Salgın tedbirleri sebebiyle aylardır işine ara vermek zorunda kalan esnafı rahatlatacak adımlar ise bir takım kriterler göz önünde bulundurularak atılacak. Normalleşme sürecinde en büyük kriter ise illerin vaka ve aşı oranları olacak. İL BAZINDA AÇILIP KAPANMA OLACAK Bu noktada ise Sağlık Bakanlığı'nın haftalık olarak açıkladığı il il vaka artış haritası normalleşme sürecinin seyrini belirleyecek ve ülke genelinde tümden kapanma ya da açılma yerine artık iller bazında kapanma ya da açılma hayata geçirilecek. VAKA SAYILARINA GÖRE İLLER SINIFLANDIRILACAK Vaka sayısı ve aşılanma oranları göz önünde bulundurularak iller 'düşük', 'orta', 'yüksek' ve 'çok yüksek riskli' olarak sınıflandırılacak ve illerin normalleşme takvimi buna göre şekillenecek. Yüz binde 10'un altında vaka görülen iller "düşük riskli, yüz binde 11-35 arası vaka olan iller orta riskli, yüz binde 36-100 arası vakası bulunan iller yüksek riskli, yüz binde 100'ün üstünde vaka seyri görülen iller ise çok yüksek riskli olarak belirlenecek. Düşük riskli iller "mavi", orta risk "sarı", yüksek risk "turuncu", çok yüksek risk "kırmızı" ile gösterilecek. İKİ HAFTADA BİR GÜNCELLENECEK İşletmelere uygulanan kısıtlamalar ile hafta sonu yasaklarına yöne verecek güncelleme ise iki haftada bir Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanacak. Şayet bir ildeki vaka sayısı artışa geçerse o ile yönelik kapanma ya da tam tersi vaka sayısında azalma olursa açılma gündeme gelecek. Yeni modeller bir nevi illerin kaderini o ilde yaşayan vatandaşlar belirlemiş olacak. Salgın sürecinde tedbiri elden bırakmayan ve kurallara eksiksiz uyan illerde tedbirler kontrollü bir şekilde gevşetilecek. EĞİTİMDE DÖNÜŞÜMLÜ MODEL Koronavirüs risk grubunda düşük seviyede yer alan illerde 1 Mart tarihinden itibaren tüm okullarda da yüz yüze eğitime geçilecek. Ancak kademeli normalleşme döneminde dönüşümlü eğitim modeli uygulanacak. Sınıflar ikişerli gruplara bölünecek ve Pazartesi, Salı ve Perşembe, Cuma şeklinde okullarda eğitim verilecek Çarşamba günlerinde ise okullarda dezenfeksiyon işlemi gerçekleştirilecek. 3 İL VAKA SAYISINA GÖRE EN DÜŞÜK RİSK GRUBUNDA Koronavirüs salgınına karşı alınan tedbirlere ve getirilen kısıtlamalara yönelik mart ayında startı verilecek yeni modele ve Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı haftalık koronavirüs vaka sayılarına göre değişiklik olmaması halinde 3 il en düşük risk grubunda bulunurken, 9 il çok yüksek düzeyli risk grubunda, 27 il orta düzeyli risk grubunda, 42 il yüksek düzeyli risk grubunda yer alıyor. Haftalık koronavirüs vaka tablosuna göre mart ayının ilk haftasında normalleşme sürecine hızla girecek iller yüz binde 10'nun altında vaka sayısı ile Şırnak, Hakkari ve Bitlis olacak. İL PANDEMİ KURULLARI BELİRLEYECEK Orta düzey risk grubunda yer alan illerde ise haftalık vaka sayılarına göre il pandemi kurulları tarafından alınan kararlar doğrultusunda farklı uygulamalara gidilebilecek ve kontrollü açılışın uygulanacağı alanlar değişiklik gösterebilecek. Yüksek risk grubunda yer alan illerde ise normalleşme için vaka sayılarının düşmesi beklenecek. ORTA RİSKLİ Yüz binde 11-35 arası vaka olan iller: Batman, Van, Mardin, Muş, Diyarbakır, Kars, Siirt, Afyonkarahisar, Çankırı, Iğdır, Gaziantep, Bingöl, Şanlıurfa, Ağrı, Uşak, Kastamonu, Kırşehir, Eskişehir, Denizli, Sivas, Isparta, Karabük, Bursa, Aydın, Çorum, Bilecik, Ankara. YÜKSEK RİSKLİ Yüz binde 36-100 arası vakası bulunan iller: Çanakkale, Erzurum, Tunceli, Kahramanmaraş, Yozgat, Malatya, Manisa, Kırıkkale, Düzce, İzmir, Bartın, Bolu. Elazığ, Kütahya, Kırklareli, Kilis, Zonguldak, Niğde, Muğla, Tekirdağ, Kayseri, Adana, İstanbul, Erzincan, Bayburt, Hatay, Ardahan, Edirne, Nevşehir, Yalova, Burdur, Sakarya, Antalya, Artvin, Sinop, Balıkesir, Kocaeli, Mersin, Konya, Aksaray, Amasya, Gümüşhane. ÇOK YÜKSEK RİSKLİ Yüz binde 100'ün üstünde vaka seyri görülen iller: Adıyaman, Tokat, Karaman, Osmaniye, Samsun, Giresun, Ordu, Rize ve Trabzon. GÜVENLİ İŞLETME SERTİFİKASI VERİYORUZ Yeme içme sektöründe 150 bine yakın işletme bulunduğunu ve sektörde 2 milyonu aşkın kişinin doğrudan istihdam edildiğini belirten Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, ''Bütün üyelerimiz işletmelerinde hijyen ve gıda güvenliği ön plana çıkaracak önlemler aldı. Ateş ölçümü, masalar arası yeterli mesafe bırakılması, dezenfektan veya kolonya dağıtılması, maske dağıtımı gibi önlemlerin yanı sıra TSE işbirliğiyle Güvenli İşletme Sertifikası veriyoruz. Bu sertifikayla işletmeler uzman denetçiler tarafından denetleniyor.'' dedi. HAZIRLIKLAR BAŞLADI Henüz net bir tarih söz konusu olmasa da üyeleri hemen işletmeler açılacakmış gibi hazırlıklar yapması konusunda bilgilendirdiklerini belirten Bingöl, ''Bu yüzden dijital menüler, ateş ölçer cihazlar ve bazı yerlere HES kodu okuyucu cihazlar bile kurdurduk. Dolayısıyla açılış kararının verilmesiyle birlikte birkaç gün içerisinde hemen hizmet vermeye hazır olacağız.'' diye konuştu. RESTORANLAR İÇİN 7 NORMALLEŞME ŞARTI Türk Standartları Enstitüsü, normalleşme sürecine geçildiğinde restoranlarda alınacak önlemleri belirledi. İşte o önlemler... Müşterilere Hayat Eve Sığar (HES) kodu sorulacak. Müşterilerin ateşleri ölçülecek. Kişi sayısına göre müşteri kabul edilecek. Restoranlarda masalar sosyal mesafeye uygun şekilde hazırlanacak. Çatal, kaşık ve bıçaklar paketli şekilde masaya koyulacak. Maske, mesafe, temizlik kurallarına dikkat edilecek. Her masada hijyen ürünleri olacak. Masalar her müşteriden sonra temizlenecek. Şartları sağlayan kuruluşlar, TSE COVID-19 Güvenli İşletme Belgesi almaya hak kazanacak. Belgenin geçerlilik süresi bir yıl olacak. ESNAF İÇİN FAİZSİZ KREDİ ÇAĞRISI Yaklaşık 1 yıldır Kovid-19 tedbirleri kapsamında esnafın çok zor bir süreç geçirdiğini ve birikimlerini bu dönemde harcadığını aktaran Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken kademeli normalleşme sürecinde esnafın sermaye için krediye ihtiyacı olduğuna işaret etti. Palandöken, "Adeta sıfırdan başlayacak olan esnafımız ile yeni esnaf olmak isteyen fakat salgın nedeniyle erteleyenler için ayağa kalkış kredisi verilmeli. Bu sermaye için kullanılacak 6 ay geri ödemesiz ve sıfır faizli kredi esnafımıza ve esnaf olmak isteyenlere can suyu olur." ifadelerini kullandı. Öte yandan esnaf ve sanatkarlar ile gerçek kişi tacirlerine yönelik şubat ayı gelir kaybı ve kira desteği ödemelerinin başladı. Kenan Biter