Milliyet gazetesinden Cem Kılıç bugünkü köşesinde tüm çalışanları yakından ilgilendiren bir konuyu ele alıyor. Çalışanların yaptıkları işten kaynaklanan sağlıksorunları nedeniyle çalışamaz duruma gelmeleri halinde kıdem tazminatı alabileceklerine değinen Kılıç Yargıtay kararlarını inceliyor. İşte o yazı... Sağlık problemleri kimi zaman kişinin işini yapmasına ciddi oranda engel olabiliyor. Sağlık problemi kimi zaman kişinin kendi bünyesinden kaynaklanırken kimi zaman yaptığı işten kaynaklanabiliyor. Sağlık problemi fiziki bir rahatsızlığa veya çalışmayı sürdüremeyecek noktalara ulaştığında ise iş sözleşmesinin sonlandırılması noktasına gelinebiliyor. Bu durumlara bir göz atalım İş dışı sorun aynı sonucu doğurur mu? Sağlık sorunu işten kaynaklanmıyorsa tazminat talep edilemiyor. Sağlık sorununun işten kaynaklandığının ispat edilmesi de çoğu zaman zor olduğundan çalışanların tazminatlarını alarak işten ayrılmaları çok güç olmaktadır. Bu noktada doktorların çalışanların yaptıkları işe göre değerlendirme yapmaları ve raporlarında bu hususu açıkça belirtmeleri önem taşımaktadır. Yargıtay incelemesine konu olan olaylarda işyeri koşullarından kaynaklanmayan hastalıkları haklı nedenle fesih gerekçesi olarak değerlendirmemektedir. Kalıcı duyma kaybı Yargıya taşınan olaylarda hastalığın başlamasına veya tekrarlamasına çalışma koşullarının neden olup olmayacağı konusunda bilirkişi raporları talep edilmektedir. Yani hastalığın işyeri ve yapılan iş nedeniyle gerçekleşip gerçekleşmediği konusuna uzmanların karar vermesi istenmektedir. Örneğin yol yapım işçisinin kullandığı cihazlar nedeniyle vertigo hastalığına yakalanması veya yüksek sesli ortamlarda çalışan bir kişinin kalıcı duyma kaybına uğraması bu kapsamda değerlendirilebilir. Bu durumda işçi iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatına hak kazanabilir. Uzun süren bir hastalık işten çıkarma nedeni yaratır mı? İş Kanunu işverene ayrıca uzun süren hastalıklarda da iş sözleşmesini sona erdirme hakkı tanımıştır. Kanuna göre, işçinin hastalığı nedeniyle rapor süresi, işçinin çalıştığı süreye göre belirlenen 2, 4, 6 veya 8 haftalık bildirim süresini 6 hafta aşarsa işveren tarafından iş sözleşmesi feshedilebilir. Sık sık alınan rapor Bu durumda işverenin işi yürütmesinin aşırı güçleştiği kabul edilerek sözleşmeyi sona erdirme imkânı tanınmıştır. İşveren uzun süren hastalık nedeniyle fesihte de kıdem tazminatı ödemek zorundadır. Çalışanın hastalığına ilişkin rapor süresi bildirim süresi artı 6 haftayı aşmamakla birlikte işin yürütümünü önemli ölçüde engelleyecek noktaya geldiyse, çalışan sık sık rapor alıyorsa, işveren bildirim sürelerine uymak şartıyla iş sözleşmesini yine de feshedebilecektir. Yargıtay tarafından kesintisiz olmasa sık sık rapor alarak işyerine devamsızlık geçerli fesih nedeni kabul ediliyor. Kişi kıdem tazminatı alsa da işe iade olmuyor. İşveren sözleşmeyi feshederse... İş Kanunu’na göre işçinin sağlığının bozulması eğer işçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşantısından yahut içkiye düşkünlüğün ise, bu durumda işveren iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. 3 iş günü devamsızlık Böyle bir fesih için, kişinin anılan nedenlere dayalı olarak devamsızlığının ardı ardına 3 iş günü veya 1 ayda 5 işgününden fazla sürmesi gerekir. İspatı zor olsa da örneğin sağlık raporunda kişinin aşırı alkol almasından dolayı alkol komasına girdiği yazıyorsa bu durum doğabilir. Bu nedene dayanan fesihlerde işçi yine de kıdem tazminatına hak kazanacaktır. İşveren, eğer işçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğunu ve işyerinde çalışmasının sakıncalı olduğunu sağlık kurulu raporu ile saptarsa, bu durumda da haklı nedenle işçinin iş sözleşmesini feshedebilir. Bu nedenle işten çıkartılan işçiye de işveren kıdem tazminatı ödemek durumundadır. Hangi şartlarda tazminat söz konusu olur? Çalışanların sağlık nedeniyle tazminat alarak işten ayrılmalarına imkân tanıyan tek durum, sağlık probleminin yapılan işten kaynaklanması. İşçinin fizyolojik etmenlerine veya dışarıda uğradığı kazaya bağlı sağlık problemlerinde işçinin kendi talebiyle işten ayrılması mümkün olsa da bu durum tazminata hak kazandırmaz. İş Kanunu’na göre, sözleşme konusu işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlike oluşturursa ancak işçi haklı nedenle sözleşmesini feshedebilir ve kıdem tazminatı alabilir. Yargıtay işin yapılmasının işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli olmasının somut delille ispatını aramaktadır. İşin yapılması sırasında yoğun duman çıkan bir işyerinde işçinin iş sözleşmesini feshinin haklı olup olmadığını incelediği bir kararında bu somut delillerin neler olduğunu örneklendirmiştir. Kişinin işyerindeki olumsuz koşullar nedeniyle bir sağlık sorununa yakalandığına ilişkin varsa doktor raporu sunulmalıdır. Detaylı araştırma şart Böyle bir rapor yoksa kişinin çalıştığı tarih itibariyle işyerinde havalandırma sistemi bulunup bulunmadığı, ham maddenin eritilmesi sırasında açığa çıkan yoğun duman sonucu bir sağlık sorunu yaşanıp yaşamayacağı araştırılmalı ve gerekirse işyerindeki koşulların işçinin sağlığı veya yaşayışı açısından tehlikeli olup olmadığına ilişkin olarak iş güvenliği uzmanı ve konuyla ilgili ihtisas sahibi doktor bilirkişi katılımıyla işyerinde keşif yapılmalıdır. Detaylı araştırmanın sonunda karar verilmelidir.