Gençlik, Türkiye’nin can damarıdır. Cumhuriyeti koruyacak ve yaşatacak olan güç Türk gençliğidir. Peki, özlenen ve beklenen gençlik nasıl olmalı, nasıl yetiştirilmelidir? Bir başka deyişle yeni kuşakların eğitiminde nasıl bir yol-yordam izlenmelidir? Bize göre, Türkiye’de çözülmesi gereken öncelikli sorun, yapılması gereken öncelikli iş budur. Düşünen, sorgulayan beyinlere rahmet..
Türk gençliği geçmişi belleğinde, geleceği hayalinde taşımalıdır. Uygarlık yolunda en iyi taşıtın (vasıta) bilim olduğunu bilmeli; bu kutlu yolda bineği bilim, kılavuzu da akıl olmalıdır. “Hayatta en gerçek yol gösterici (mürşit) bilimdir.” diyen Atatürk’ün Türkiye’sinde, “akıl akıldan üstündür” diyen atalara rahmet..
Bilimin temeli düşünmek ve sorgulamaktır. İmam Maturidî’nin de buyurduğu gibi “Düşünmemeyi telkin eden her türlü his şeytan işidir.” Türk gençliği bilinçli, eleştirel-sorgulayıcı, etken, yansıtıcı düşünme kalıplarını bir potada eritip, üst düzey düşünme yeteneğini geliştirmeli ve buradan da kimilerinin -densizce- yaratıcı düşünme dediği esinci/esinlenmeci düşünme bilgisine, becerisine erişmelidir. Son aşamada da pîrimiz Yunus Emre’nin “İlim, ilim bilmektir. İlim, kendin bilmektir.” şeklinde özetlediği sırra ermelidir. Atatürk’e ait olan “Sorgulamayan insan cahildir, sorgulatmayan ise zalim.” özdeyişinin ne kadar derin anlamlar taşıdığının hesabını varın siz yapın. “Bilim beşikte başlar, mezarda biter.” diyen Hacı Bektaş Veli’yi anmadan geçmek olmaz elbette. Pîrimizin deyişiyle “Bilimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.” öyle ya.. “Kadınları okutunuz.” sözüyle geleceği aydınlatan pîrimize rahmet..
Osmanlı’yı çöküşe, yıkılışa götüren en önemli etkenlerden biri eğitim sorunudur. Bu gerçeğin farkında olan -başta Atatürk olmak üzere- kurucu kadro cumhuriyetin ilânıyla birlikte eğitim sorununu çözüme kavuşturulması gereken öncelikli konulardan biri olarak ele almıştır. Özellikle 2. Abdülhamit döneminde biraz da ikircikli şekilde hayata geçirilen eğitimde laiklik ve dahi fırsat eşitliği düsturları (prensip) cumhuriyetin ilk yıllarında kararlı bir şekilde uygulanmıştır. Cumhuriyetin temelinde ve aydınlık yarınlara giden yolda birer tuğla görevi gören Reşit Galip, İsmail Hakkı Tonguç gibi ülkücü (idealist) kadrolara rahmet..
Atatürk’e göre “dinî eğitim ailenin, millî eğitim devletin görevi”dir. Din ve vicdan hürriyeti de ancak böyle sağlanır. Ama tam bu noktada bir sıkıntıyı da dillendirmek gerekmektedir. Ya aile büyükleri din konusunda bilgisiz ve/veya bilinçsiz ise… Kazım Karabekir Paşa da zaten milletimizin bu saf ve temiz yanına dikkat çekip; erdim diyenlere, döndüm diyenlere inanılmaması gerektiğini dile getirmemiş midir? Yine -kesin olmamakla birlikte- Mareşal Fevzi Çakmak’a atfedilen bir sözde cemaat, tarikat adı altındaki kimi oluşumların emperyalizmin ileri karakolları olduklarının altı çizilmemiş midir? Bu durumda şer odaklarının eline koz verilmiş olmaz mı? Sultan 2. Abdülhamit’in sohbet arkadaşlığına kadar yükselen İngiliz casusu Vambery (namıdiğer Derviş Reşit Efendi) örneği de gün gibi ortada iken… O halde din eğitimi de devletin denetiminde ve/veya gözetiminde olmalıdır. “Ben ve kolordum emrinizdeyiz.” diyerek Atatürk’ün özgürlük mücadelesine omuz veren Karabekir Paşa’ya ve askerlik mesleği yanında uzun yıllar Türk Ocakları Hars Heyeti (Kültür Kurulu) üyeliği de yapan Fevzi Paşa’ya rahmet..
Şeyh Edebali pîrimizin “Ey Oğul! Geçmişini iyi bil ki geleceğe sağlam basasın. Nereden geldiğini unutma ki, nereye gideceğini unutmayasın.” sözü levha yapılıp her okulun girişine asılsa yeridir. Geçmişi hatırlayan, geçmişten öğüt alan ve geleceği hayal edip, kurgulayan bir gençlik Türkiye’nin u/mutlu yarınları demektir. Öğrenen, çalışan, kendine güvenen bir gençlik… Eğitim bunu amaçlamalı, bunu başarmalıdır. “Eğitimde yenilik (reform) her şeyden önce öğretmenin kafasında başlar.” diyen “başöğretmen” unvanlı tarihteki tek öndere, “Türk çocuğu atalarını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.” diyen ve bütün umudunu Türk gençliğine bağlayan Gâzi Mustafa Kemal Atatürk’e rahmet…
Aziz Dolu Atabey
