Normal emeklilik dışında bir de yaşı ilerlemiş fakat prim ödeme gün sayısı az olan kişiler için yaştan emeklilik uygulaması bulunuyor. Yaştan emeklilikte daha düşük prim ödeyerek emekli olunur. Örneğin, 10 yıl çalışan bir kişi bile yaştan emekli olma hakkına sahip olabilir. Ancak bunun için erken yaşta sigortalı olmak gerekir. Peki, kimler hangi yaşta ve nasıl yaştan emekli olabilirler? GİRİŞ TARİHİ KRİTİK Yaştan emeklilik şartları ilk kez sigortalı olunan tarihe göre farklılaşıyor. 9 Eylül 1981 tarihinden önce ilk kez sigortalı olmuş kadınlar ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan kadınlar 50 yaşında ve 3600 prim günüyle emekli olabilirler. Diğer yandan 9 Eylül 1976'dan önce ilk kez sigortalı olmuş erkekler ve yine 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan erkekler 55 yaşında ve 3600 gün primle emekli olabilir. YAŞ HADDİ YÜKSELİR Bu tarihten sonra ilk kez sigortalı olmuş kişiler için de yaştan emeklilik hakkı bulunuyor. Ancak bunun kullanılabilmesi için gerekli yaş şartı yükseliyor. Daha geç sigortalı olan kişiler de 10 yılla, yani 3600 günle emekli olma hakkına sahipler. Ancak bunun için yalnızca prim günü yeterli değil. Aynı zamanda 15 yıllık sigortalılık şartı da söz konusu. Diğer yandan daha geç sigortalı olan kişilerin yaş haddinde de yükselme olur. Örneğin ilk kez 1 Ocak 1990'da sigortalı olmuş bir erkek 3600 gün primini 1 Ocak 2018'de doldurmuşsa 15 yıllık sigortalılık süresi ve 60 yaşını doldurmak şartıyla yaştan emekli olabilecektir. Şartları hesaplayıp, karar verin Diğer yandan ilk kez 9 Eylül 1999 ve 30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan kişiler için yaştan emeklilikte 3600 gün prim yeterli olmuyor. Bu kişilerin yaştan emekli olabilmeleri için 4500 gün prim yani 12.5 yıl çalışmış olma, 25 yıl sigortalılık ve kadınsa 58, erkekse 60 yaşını doldurmuş olmaları gerekiyor. Çalışanların önce normal emeklilik için gerekli şartları hesaplamaları, daha sonra yaştan emeklilik konusunda bilgi almaları çok önemli. Belirli bir yaşın üzerindeki kişiler için bazen çalışmaya devam etmek yerine yaşı bekleyerek daha düşük primle emekli olmak mantıklı olabilir. e-Devlet'ten sık sık kontrol edin Sosyal güvenlik sisteminde bir günün bile önemi çok büyüktür. Bazen bir gün geç sigortalı olmak emeklilik hakkını iki yıl geciktirebilir. Bu nedenle çalışanların mutlaka özellikle ilk kez çalışmaya başladıkları işyerlerinde sigortalarının yatırıldığını kontrol etmeleri gerekir. Bu konuda beş yıllık hak düşürücü süre söz konusu olduğu için çalışan dava hakkını da kaybeder. Bu nedenle çalışanların e-Devlet sistemi üzerinden sigortalarının yatırıldığını kontrol etmeleri çok önemlidir. (Okan Güray Bülbül /Akşam)