Türkiye genelinde etkisini gösteren soğuk hava ve ardından gelen kar sebze meyve fırsatçılarını da açığa çıkardı. Halde kilosu 1 TL olan birçok sebzenin fiyatı market raflarındaki yerini aldığında 3 katına çıktı. Özellikle kış sebzesi olarak bilinen ve hallerde fiyatı 1.5 ila 3 TL arasında değişen, pırasa, ıspanak, havuç, beyaz ve kırmızı lahana, karnabahar fiyatlarının artması dikkat çekti. Buna göre, İstanbul halinde kilosu 1 TL'den satılan havuç marketlerde 4 lira; halde 2 TL olan ıspanak markette 5 ila 8 TL; 2 TL olan karnabahar 4 TL; halde 1 TL olan beyaz ve kırmızı lahana 3 ila 5 TL; halde 3 TL olan pırasa markette 7 liradan satışa sunuluyor. Son yıllarda Türk mutfağında kendine yer edinen brüksel lahanası ve brokolinin market fiyatları ise halleri üçe katlamış durumda. Halde 5 TL olan brüksel lahanası markette 10 TL'den, halde 3 TL olan brokoli ise markette 12.50 TL'den satılıyor. Marketlerin manav tezgahında satışa sunulan bu ürünler, eğer pakete ya da kavanoza giriyorsa ürünlerdeki fiyat farkı beş hatta 10 katına dahi çıkıyor. Her kar yağdığında fırsatçılığın ortaya çıktığına dikkat çeken üretici ve halciler, "Bu fiyatlar ne üreticide var ne de hallerde. Bu durumun acilen önüne geçilmeli" diyor. AFETLERİ FIRSAT GÖRÜYORLAR Antalya Muratpaşa Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, üretici ile tüketici arasındaki fiyat farkına öfke kustu..Pırasa, lahana, havuç, ıspanak gibi kış sebzelerinin don tutmadığını vurgulayan Alp, "Bunlar kış sebzesi. Don ancak seradaki domates, biber, patlıcanı vurur. Kış sebzeleri zaten soğuğa dayanıklıdır. Don, sel gibi durumlarda üreticinin içi yanıyor, fırsatçıların yüzü gülüyor. Çünkü onların fiyatı katlaması için fırsat doğuyor. Burada sel oluyor. Antalya'da 1 lira olan ürün markette 8 TL'ye çıkıyor. Tamam arada aracı, nakliye var. Ama üreticide 1 TL olan markette en fazla 3 lira olur. Bakıyorsunuz fiyat 8-9 liraya çıkıyor. Her afette üretici kaybederken bunu fırsat görenler kazancını artırıyor. Vatandaşa da üreticiye de yazık. Olan onlara oluyor" dedi. FARK KABUL EDİLEBİLİR DEĞİL Kilogramı 5 TL'ye kadar olan ürünlerde hal ile market arasındaki fiyatın yüzde 50'lerde olmasının artık normal karşılandığını belirten Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, "Halde 2 lira olan ürün markette kira, KDV gibi giderleri eklediğinizde 3 TL'den satılmasını normal karşılıyoruz. Ancak bu ürünün fiyatı 4-5 lirayı buluyorsa fırsatçılık söz konusu. Özellikle kış sebzelerinin fiyatlarının hallerde gerilediği bu dönemde yüksek fiyatlar kabul edilebilir değil" diye konuştu. DENETİMLER SIKILAŞSIN Bazı tarım alanlarında iki gündür don olaylarının görüldüğünü, ancak bunun lokal olduğunu, henüz hallere yansıyan bir durum olmadığını anlatan Tavşan, "Hafta sonu güneşli görünüyor. Toprakta söküm yapılacak. Dolayısıyla ürünlerin don nedeniyle toplanamaması gibi bir durum söz konusu değil, don ancak bahane olur" diye konuştu. Pandemi nedeniyle marketlerde ürün seçmenin de sınırlandırıldığını, zayi oranlarının düştüğünü belirten Tavşan, "Her soğuk hava öncesinde marketlerde bu tür fiyat artışlarını görüyoruz. Maalesef bu tür fırsatçılık hemen her kış yapılıyor. Denetimlerin sıklaşması gerek" dedi. FIRSATÇILARDAN SÜT FİYATLARINA BİR ZAM DAHA Market raflarında neredeyse 10 liraya dayanan süt fiyatlarına 1 Ocak'ta gelen yüzde 22 zamdan sonra fırsatçılar, bir zam da kendisi ekledi. Kamuoyunda son günlerde en çok tartışılan konuların başında süte gelen zamlar var. Bir ay önce 6-6,5 lira olan 1 litre sütün fiyatı, yeni yılda neredeyse 10 liraya dayandı. Vatandaş, yüzde 25’ten fazla zamlanan fiyatlardan şikayet ederken üretici de fırsatçılardan yakındı. Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Tevfik Keskin, Türkiye gazetesine artan fiyatlarla ilgili açıklamalarda bulundu. Pandemide yem fiyatı ve kur farkından dolayı maliyetlerin arttığına dikkat çeken Tevfik Keskin, bu dönemde üreticilerin yeni çiğ süt referans fiyatı beklentisine girdiğini belirtti. 1 OCAK'TA YÜZDE 22 ZAM GELDİ Geçen ay yapılan Gıda Komitesi Toplantısı ile referans fiyatına 1 Ocak itibarıyla zam geldiğini hatırlatan Keskin, “Bir yıldan fazladır zam yapılmayan çiğ süt fiyatına zam yapılmış oldu. Yüzde 22 zam yapıldı.” dedi. HAZİNE'DEN ÜRETİCİYE YARDIM GELİYOR Zammın tüketiciye yansımaması için Hazine'nin kendi kasasından üreticiye destek olduğunu da söyleyen Keskin, buna karşın marketlerin ve süt sanayicilerinin, referans fiyattan daha çok zam yaptığına işaret etti. BİR ZAM DA FIRSATÇILARDAN Sanayicilerin ve marketlerin kendi fiyatını belirleyerek satış yapabildiğine dikkat çeken Tevfik Keskin, “Fırsatçılar var. Fırsatını buldukça fazla zam yapıyorlar. Satamazlarsa geri çekiyor, kampanya yapıyorlar. Bazı marketler, daha çiğ süt fiyatı açıklanmadan fiyatları artırdı. Sütün zammıyla beraber bir zam daha yapmış oldu. Tüketiciye yansıyan zammın tamamı, üreticiden kaynaklanan bir zam değil.” diye konuştu. İDEAL FİYAT 5 TL İdeal fiyatın ne olması gerektiğini de açıklayan Keskin “Çiğ sütü 2 lira 80 kuruştan alıyorsun, maliyetiyle 3,5 lira olsun, adi işletmelerde de 4,5-5 lira olsun. 8-8,5 lira pahalı. 1 litre sütün ideal fiyatı 5 lira civarında olmalı… Ocak ayından sonra süt miktarı artar. Mevsimsel artışlar başladığı zaman bir miktar daha rahatlama olur. Bu bir ay içinde her şey düzelir. Perakende satışlarda indirim olabilir.” ifadelerini kullandı.