Cezalarda indirim yapan 3. Yargı Paketi, AK Parti’nin ittifak ortağı MHP ve muhalefetle yaptığı görüşmeler sonrası dün itibarıyla kesinleşti. Düzenleme ile 1 Mart 2020’den önceki suçlarda infaz kurumunda geçirmesi gereken süreden ½ oranında indirim yapılacak ve denetimli serbestlik de bir defaya mahsus olmak üzere 3 yıl uygulanacak. Böylece MHP’nin 5 yıllık önerisi de Cumhur İttifakı arasında yapılan uzlaşı ile denetimli serbestliğin 3 yıla indirilmiş oldu. Ayrıca yine MHP’nin önerisi ile istisna suçlar arasında daha önce yer bulan, Uyuşturucu Kullanma ve Bulundurma ile Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti suçu da kapsam içine alındı. Bu suçu işleyenler de indirimden yararlanacak. Yapılan bir diğer yeni düzenleme ile örgüt lideri olmamak kaydıyla 60 yaşından büyük hasta her mahkum denetimli serbestlikten yararlanacak ve bu kişilere 4 yıl olarak uygulanacak. Ayrıca yargılamada reform yapılarak evde infaz uygulamasına geçilecek ve yaşlılar ile hamileler cezalarını evlerinde çekebilecek. Pakette daha önce yer alması beklenen bazı maddeler de ayıklandı; Terörle Mücadele Yasası’nın 7’nci maddesinin 2. fıkrasında yer bulan terör örgütlerini övme suçuna ilişkin cezaların da temyize götürülmesine olanak sağlayan düzenleme paketten çıkarıldı. Kapsam içine alınmayan mükerrer suçlara ilişkin indirim oranı da tüm eleştirilere karşın düzenlemede aynı kaldı. İNDİRİM NASIL HESAPLANACAK Adalet Bakanlığı ve AK Parti’nin üzerinde çalıştığı üçüncü yargı paketi, Covid-19 salgını nedeniyle hızlandırıldı. Kapasitesinin 100 bin üzerine çıkan cezaevlerinde boşalmayı sağlamak amacıyla infaz kurumunda kalma süresini indirmeyi hedefleyen düzenleme üzerinde Cumhur İttifakı bileşenleri AK Parti ve MHP dün itibarıyla uzlaştı. MHP’nin daha önce getirip, AK Parti’nin soğuk baktığı için geri çektiği cezadan infaz hükümlerine göre, çekmeleri gereken toplam ceza süresinden 5 yıl indirilmesini öngören öneri pakette farklı şekilde düzenlendi. Bu kapsamda mevcut yasada infaz kurumunda geçirilmesi gereken süreden 2/3 oranında yapılan indirim, ½’ye yükseltildi. Mevcut kanunda 1 yıl olan denetimli serbestlik süresi de MHP’nin önerisi dikkate alınarak 1 Mart 2020’den önceki cezalarda 3 yıl uygulanacak. 1 Mart 2020 sonrası suçlarda ise bir kişinin infaz kurumunda geçirmesi gereken süresinin ½’si düştükten sonra, geri kalan cezasının 1/5’i denetimli serbestlik olarak düşülecek, 4/5 hapiste kalacak. Örneğin 1 Mart 2020 öncesi hüküm almış kişinin infaz kurumunda geçirmesi gereken süre 6 yıl ise cezası önce yarıya indirilip 3 yıla düşecek, 3 yıl da denetimli serbestlik olduğu için hapisten salınacak. Bu kişi 1 Mart 2020 sonrası hüküm almışsa, 6 yıl yarıya inecek, kalan 3 yılın 1/5’i olan 7 ay 6 gün denetimli serbestlik olarak inecek; 2 yıl 4 ay 24 gün hapis yatacak. Veya 20 yıl cezası olan mahkum eğer 1 Mart 2020’den önce hüküm almışsa, infaz kurumunda kalması gereken süreden ½ oranında indirilecek, ceza 10 yıla inecek; bundan da 3 yıl denetimli serbestlik düşülecek ve yatması gereken süre 7 yıla inecek. Bu tarihten sonraki suçlarda ise denetimli serbestlik 1/5 olarak uygulanacak. Buna göre 20 yıl ceza alan kişinin cezası ½ indirilip 10 yıla düşecek, bunun denetimli serbestlik için getirilen 1/5’i olan 2 yıl düşülecek, 8 yıl hapiste kalacak. HER SUÇLU CEZAEVİNİ GÖRECEK Düzenlemenin bu hale gelmesindeki amaç, mahkeme kapısından salıverilme olayına son vermeyi amaçlıyor. Buna göre diyelim ki bir kişi bir ay bile hapis alsa cezaevinde kalacak; önce cezası ½ oranında düşürülüp 15 güne inecek, bunun da 1/5’i olan 3 gün denetimli serbestlik olarak uygulanacak ve 12 gün hapis yatacak. Oysa daha önce bir yıldan az ceza alanların hepsi paraya çevriliyor ve hapishane yüzü görmeden mahkeme kapısından ayrılıyordu. İYİ HAL İÇİN DE YENİ DÜZENLEME Paket iyi hale ilişkin de düzenleme getiriyor. Daha önce mahkeme sırasında eğer adli, ancak iyi hal uygulamasını baştan indirilmek yerine, 6 aylık denetimler sonucu yerine getirilecek. Bu amaçla kurulan ancak çalışmayan infaz hakimlikleri kapsama alınacak, ayrıca Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu’nun “dışarıda yeniden suç işlemeye yatkınlığını içeren” raporları da iyi hal için geçerli olacak. Daha yargılama safhasında adli ve idare disiplinsizliği yoktur diye iyi hal indirimi uygulanmayacak. HAMİLE VE 60 YAŞ ÜSTÜNE EV HAPSİ Düzenleme reform niteliğinde bazı yeni düzenlemeleri de getiriyor. En yeni düzenleme de terör örgütü yönetici olmamak kaydıyla 60 yaş üstünde bakıma muhtaç durumda olan veya sürekli hastalığı bulunanlar tam teşekküllü hastaneden rapor almak kaydıyla cezalarını evlerinde çekebilecek, bu kişiler için denetimli serbestlik bir defaya mahsus olmak üzere 4 yıl uygulanacak. Ayrıca 65 yaş için 1 yıl, 70 yaş için 2 yıl, 75 yaş üstü ve hamileler için 4 yıla kadar kalan cezanın evde çekmesi hükmü de getirildi. Eğer cezasının bitmesine 4 yıl kalmış ve 75 yaşına ulaşmış ise infaz süresini evinde tamamlayacak. Bunun için elektronik kelepçe yöntemi uygulanacak. Bir yeni düzenleme de infazın geriye bırakılmasına ilişkin; mahkumiyeti 10 yılın altında ise 6 ay infaza ara verilebiliyordu, bu süre bir yıla çıkacak. MHP VE CHP’DEN DESTEK MHP 5 yıllık teklifini geri çekerken, lideri Devlet Bahçeli infaz düzenlemesi ile ilgili olarak, “AK Parti ikinci yargı paketini TBMM'den geçirecek siyasal çoğunluğa sahiptir” demişti. Yeni pakette MHP’nin de önerileri dikkate alındı. Geçmişteki 5 yıllık indirim düzenlemesinin hazırlayıcılarından MHP’nin Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız dünkü sohbetimizde görüşmelerini tamamladıklarını ve pakete destek vereceklerini bildirdi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel de önceki gün yaptığı açıklamada cezaevlerinin kapasitesini çok aştığını belirterek pakete olumlu baktıklarını açıklamış ve eklemişti: “Burada konuya yaklaşımımız, tarihsel yaklaşımımızla uyumludur. Türkiye'deki cezaevlerinin kapasite sorunu vardır. Cezaevlerinde insanlık dışı bir infaz sistemi uygulanmaktadır. Yapılacak düzenlemeye olumlu katkı vereceğiz. Temel yaklaşımımız, reddedici değildir, uzun süredir yaptığımız çağrının karşılık bulduğunu görüyoruz. Üzerinde çalışacağız ve olumlu katkı sağlayacağız.” KAPSAM DIŞI SUÇLAR: Paket ile getirilen infaz indiriminden yararlanamayacak suçlar ise şöyle: “Terör suçları, örgütlü terör suçları, kasten adam öldürme, cinsel istismar, kadına ve çocuğa şiddet, soykırım suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, insan üzerinde deney suçu, organ ve doku ticareti, reşit olmayana cinsel istismar, çocukların cinsel istismarı suçu, devlet topraklarının tamamını veya bir kısmını yabancı bir devletin egemenliği altına koymaya veya devletin bağımsızlığını zayıflatmaya veya birliğini bozmaya veya devletin egemenliği altında bulunan topraklardan bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya yönelik fiiller, cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs, TCK'nın 76'ncı maddesinde düzenlenen (Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence, eziyet veya köleleştirme, kişi hürriyetinden yoksun kılma, bilimsel deneylere tabi kılma, zorla hamile bırakma, zorla fuhşa sevk etme) suçların tamamı her türlü eziyet, işkence, Atatürk aleyhine işlenen suçlar ve Orman Kanunu'na aykırı suçlar...”