Likiditenin azalacağı endişesiyle Mart ayının son günlerinde Fed yönlü baskı yemeye başlayan Bitcoin ve kripto paralar, piyasanın en güçlü birimlerinden ve 'Güvenilir' olarak adlanlandırılan ABD Doları'na endeksli TerraUSD (UST) stabil coininde yaşanan kriz ile tepetaklak oldu. Bununla beraber kripto para piyasasının 10 büyük biriminde yer alan Terra (LUNA) coin yüzde 99 düşerek adeta buhar oldu. KRİPTO PARALARDA NELER OLDU? Kripto para piyasasının en büyük hacimli birimi Bitcoin (BTC) 6 ay önce 10 Kasım 2021'de 69 bin doları görerek tarihi zirvesini yaptı. O dönemde kripto paralarda piyasa hacmi 3 trilyon doları aşmış, 'Bitcoin 100 bin dolar olacak, 200 bin dolar olacak, merkeziyeti olan paralar son buluyor' söylemleri dikkat çekmişti. Ancak işler hiç de söylenildiği gibi gitmedi... MERKEZ BANKALARI POLİTİKA DEĞİŞTİRDİ: RİSKLİ VARLIKLARDAN KAÇIŞ BAŞLADI ABD ve AB ülkeleri başta olmak üzere artan enflasyon baskısı nedeniyle, merkez bankalarının Covid-19 döneminde uygulanan ultra gevşek para politikalarından döneceği sinyallerinin gelmesiyle beraber, riskli varlıkların lideri konumunda bulunan kripto paralar satış baskısına girdi. Bitcoin önce 55 bin doların altına sarkarak teknik olarak ayı piyasasına girdi. Ardından 51.500, 48.000, 46.500, 43.000 dolar destekleri kırıldı. Zaman zaman toparlanma emareleri görülse de likiditenin azalacağı endişesi galip geldi ve Bitcoin'de yükselişler sınırlı kaldı. Bitcoin'de yaşanan bu satış dalgası geçtiğimiz yıl ralli yapan alt-coinleri adeta alt-üst etse de Rusya spekülasyonu ile yeni bir hikaye dikkat çekti. Satış dalgası 32.950 dolar düzeyinde son buldu. Bitcoin ve kripto paralar Rusya-Ukrayna krizinin patlak vermesiyle düşüşe ara verdi. Rusya Ukrayna Savaşı'ndan önce zaten ayı piyasası içerisinde bulunan Bitcoin için yeni hikaye; artık Rusya'ya gelen yaptırımlar sonrası Ruble ve dolar yerine ödeme aracı olarak öne çıkabileceği beklentisi oldu. Yükseliş spekülasyonu için bu yeni hikaye ile, 24 Ocak tarihinde 33 bin doların altına sarkarak 2022 yılının dibini gören Bitcoin, 2022 yılının zirvesi olan 48.220 dolar seviyesini test etti. Bu dönemde yeniden '100.000 dolar geliyor' söylemleri yine dikkat çekiciydi. PUTİN'DEN TARİHİ RUBLE HAMLESİ GELDİ Özellikle ABD ve AB ülkeleri başta olmak üzere; devreye alınan ve Rus Rublesi'ne darbe indiren yaptırımlar sonrası Vladimir Putin'den 'dost olmayan ülkelere' doğal gazı Ruble ile satış kararı geldi. Bu durum Bitcoin ve kripto paraların merkeziyetsiz yapısı ile ödeme aracı olarak öne çıkabilme beklentisini düşürerek, yükseliş yönünde spekülasyon yaratan hikayeyi bitirdi. Yaşanan bu gelişmelere, ABD'de ve tüm dünyada artan on yılların en yüksek enflasyonu nedeniyle sıkı para politikası adımları eklenenince kripto paralar adeta depremi yaşadı. Fed Mart ayında 25 baz puan, Mayıs ayında 50 baz puan faiz artırımına gitti. Ardından bilanço küçültme adımlarına Haziran ayı itibarıyla başlayacağını açıkladı. Bununla beraber ECB'nin de Temmuz ayında faiz artırım sürecine gireceği beklentileri kuvvetlendi. Bu durum piyasalarda likiditeyi azaltacağı endişelerini körükleyerek kripto paralar başta olmak üzere riskli varlıklara satış getirdi. SON DARBEYİ TERRA USD VE LUNA VURDU Terra USD (UST) kripto para piyasasında dolara endeksli en güvenilir stabil coinlerinden birisi olarak adlandırılıyordu. Bu coin 1 dolar 1 UST olacak şekilde bir kripto sabitiydi. Bugüne kadar birçok stabil coinde bu çalıştı. Ancak UST hiç beklenmedik bir şekilde biranda tepetaklak oldu. 1 dolar olması hatta Bitcoin düştüğü dönemde daha da değerli olması gereken stabil coin 22 cente gerilemesi yatırımcı güvenini oldukça sarstı. TERRA LUNA BUHAR OLDU Yine aynı grubun kripto parası olan ve ilk 10'da yer alan en güçlü ve güvenilir kripto paralar arasında gösterilen Terra Coin (LUNA) yüzde 99'un üzerinde değer kaybederek 1 centin altına sarktı. LUNA sadece bir kaç gün önce 85 dolardan işlem görüyordu. Önceki aydaki değeri ise 119 dolardı. EN BÜYÜK KRİPTO PARA BİRİMİ BİTCOİN SADECE 1,5 AYDA YÜZDE 50 ERİDİ Piyasanın önemli ve güvenilir olarak adlandırılan kripto paralarından birinde ve stabil coinde yaşanan bu deprem 'Güvenilebilirlik' hikayesini bitirdi. Bu durum Mart ayında 48.220 dolar ile 2022 zirvesini gören Bitcoin'e darbe indirdi. Bitcoin sadece 1,5 ayda yüzde yaklaşık yüzde 50 eriyerek 24.500 doları gördü RUSYA SPEKÜLASYONU İLE HAREKET EDENLER KABUSU YAŞADI Rusya spekülasyonu Bitcoin ve kripto paralarda 'Boğa piyasası geldi' algısı yaratarak kısa süreli bir ralliye neden olmuştu. 'Boğa piyasası geldi' beklentileri ile kredili ve kaldıraçlı işlem yapanlar başta olmak üzere yatırımcıların geneli büyük zarara uğradı. Bitcoin'de yaşanan bu düşüş alt-coinlerde daha sert hissedildi. Ethereum, Binance Coin, Cardona, Solana'da kayıp yüzde 40'ı aşarken, daha küçük kripto para birimlerinde işlem yapanların paraları buhar oldu.