Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2023 sonuçlarına göre, gelir dağılımındaki eşitsizliği ölçen Gini katsayısı 2022 yılında 0,433 ile en yüksek seviyesine ulaştı. Ayrıca, en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grup, toplam gelirden aldığı payı bir önceki yıla göre 1,8 puan artırarak yüzde 49,8'e çıkardı. En düşük gelire sahip yüzde 20'lik grup ise aldığı payı 0,1 puan azaltarak yüzde 5,9 oldu.
Gini katsayısı, tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda 0,520, emekli ve dul-yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,445 olarak hesaplandı. Bu katsayı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade eder.
Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'de toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20'sinin payı en düşük gelir elde eden yüzde 20'sinin payına oranla artarak P80/P20 oranı 8,4'e yükseldi. Gelirden en fazla pay alan yüzde 10'unun geliri, en az gelir alan yüzde 10'unun gelirine oranla artarak P90/P10 oranı 15'e çıktı.
Gelir dağılımında en düşük gelirin olduğu bölgeler TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) olurken, en az gelir eşitsizliğinin olduğu bölgeler ise TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın), TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ve TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) olarak belirlendi.
Son yüzde 10'luk grupta olan fertlerin yüzde 66,5'i aynı gelir grubunda kalmışken, bir önceki yıl birinci yüzde 10'luk grupta olan fertlerin yüzde 29,9'u gelir grubunu birden fazla yükseltti.
Başlık: Türkiye'de Gelir Dağılımı: Gini Katsayısı 2022'de En Yüksek Seviyeye Çıktı
Alt Başlık: TÜİK'in Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2023 Sonuçları Açıklandı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması'na göre, 2022 yılında Gini katsayısı 0,433 ile en yüksek seviyesine çıktı. Bu katsayı, gelir dağılımındaki eşitsizliği ölçerken, sıfıra yaklaştıkça gelir eşitliğini, bire yaklaştıkça gelir eşitsizliğini ifade eder.
Araştırma sonuçlarına göre, en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grup, toplam gelirden aldığı payı bir önceki yıla göre 1,8 puan artırarak yüzde 49,8'e çıkardı. Diğer taraftan, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grup aldığı payı 0,1 puan azaltarak yüzde 5,9'a düşürdü.
Gini katsayısı, tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda 0,520, emekli ve dul-yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,445 olarak hesaplandı. Bu katsayılar, farklı gelir unsurlarının dahil edilip çıkarılmasıyla elde edilen eşitsizlik ölçütleridir.
Gelir dağılımında bölgelere göre farklılıklar da gözlendi. Türkiye genelinde yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 2023 yılında 83 bin 808 TL olarak belirlenirken, İstanbul, Ankara ve Tekirdağ'ın bulunduğu TR10 bölgesi en yüksek gelire sahip oldu. En düşük gelir ise Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgelerinde gerçekleşti.
Gelir dağılımındaki değişimleri gösteren P80/P20 oranı 8,4'e yükselirken, P90/P10 oranı da 15'e çıktı. Bu oranlar, üst gelir grubunun alt gelir gruba oranla ne kadar daha fazla gelire sahip olduğunu gösterir.
Son yüzde 10'luk grupta yer alan fertlerin yüzde 66,5'i aynı gelir grubunda kalmışken, bir önceki yıl birinci yüzde 10'luk grupta yer alan fertlerin yüzde 29,9'u gelir grubunu birden fazla yükseltti. Bu durum, gelirdeki değişimin belli bir süre devam ettiğini göstermektedir.
