Birikimleriyle ev sahibi olmak isteyen ancak yüksek kredi faizinden kaçınan tüketicilerin peşin ve senetli alımlara yönelmesi, banka kredili satışları üçe katladı. Tüketicilerin bu talebini fırsata çeviren markalı konut üreticileri de faizsiz satış seçeneklerini 48 aya (4 yıl) kadar çıkartmaya başladı. Bu da düşük maliyetle ev sahibi olmak isteyenleri hayallerine yaklaştırıyor. Bankalarda konut kredisi faiz oranları yıllık ortalama yüzde 17.97 seviyesinde. Aylık ortalaması yüzde 1.5. Kredi faizlerinin yüksek seyretmesiyle talebin peşin ve senetli satışlara yoğunlaşması, banka kredili satışları aşağı çekti. Bu durum Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine de yansımış durumda. Buna göre, bu yıl ocak-haziran döneminde diğer (peşin, senetli) konut satışı 448 bin 642 adet olurken, ipotekli satışlar 104 bin 168 adette kaldı. ÜÇ KATINI AŞIYOR Aylık satışlarda da durum aynı. Bu yıl haziranda diğer satışlar 105 bin 853 adet olurken, ipotekli satışlar 28 bin 878 adette kaldı. Başka bir ifadeyle peşin ve senetli satışlar, ipotekli konut satışlarını aylık olarak da üç kat aştı. Kovid-19'la mücadelenin yoğun olarak sürdüğü 2020 yılın ilk yarısında ise diğer konut satışları 358 bin 395 adet olurken, ipotekliler 266 bin 374 adet olmuştu. Söz konusu dönemde ipotekli satışlar yüzde 60,9 azaldı. En fazla düşüş de yüzde 67,9'lük oranla sıfır konutta görülürken, diğer konut satışları yüzde 27 oranında artış kaydetti. GERİ KALAN TAKSİTLİ ÖDENİYOR Sektör temsilcileri, konut alıcılarının banka kredisi kullanmak yerine inşaat şirketlerinin sunduğu şirket içi vade ve senetli ödeme yöntemlerini tercih ettiğini belirterek, "Konut almak isteyenler öncelikle birikimlerini peşinata vererek, kalan kısımları için senetli ödemeye yönelmiş durumda" yorumunu yaptı. İKİNCİ ELDE DE KREDİDEN KAÇIŞ Talebin yoğunlaştığı ikinci el konutlarda da banka kredisi kullanımı yılın 6 ayında yüzde 57.4 düşüş yaşadı. Böylelikle geçen yıl aynı dönemde ikinci elde 178 bin 418 adet olan ipotekli konut satışı, bu yılın ilk 6 ayında 75 bin 954'e düşerken, peşin ve senetli satışlarda yüzde 24,3'lük artışla 248 bin 579 adetten 308 bin 978 adete yükseldi. BANKAYA GÖRE MALİYET YARI YARIYA Gayrimenkul sektör temsilcilerinden edinilen bilgilere göre, ipotekli satışlardaki düşüşün nedeni kredi faizlerinin yüksek olması. Tüketiciler de yüksek faizle bankalara borçlanmak yerine, firmalara borçlanmayı tercih ediyor. Çünkü inşaat firmalarının nakit ve senetli satışlarda sunduğu finansman maliyeti, banka kredisine göre yarı yarıya avantaj sağlıyor. Toplum konut satışlarında ipotekli payının en düşük seviyelere ulaştığına işaret eden konut geliştiricileri, "Faiz yüksek olduğu sürece ipotekli satışlardaki düşüş sürer, tüketiciler inşaat şirketlerinden satın almayı tercih edecektir" değerlendirmesinde bulundu. PEŞİNAT KULLANIMINDA YÜZDE 68.3 ARTIŞ Kurumsal gayrimenkul şirketlerinin ürettiği konutlar üzerinden geliştirilen 'REIDIN-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi' haziran sonuçları açıklandı. Buna göre, haziran ayında, bir önceki aya göre yüzde 0.44, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.75 artış gerçekleşti. Aylık incelendiğinde haziranda, 1+1'de yüzde 0.05, 2+1'de yüzde 0.50, 3+1'de yüzde 0.65 ve 4+1 konut tipinde yüzde 0.47 oranında nominal artış yaşandı. Markalı projelerden konut satın alan müşterilerin peşinat, senet ve banka kredisi kullanım oranları incelendiğinde; haziran ayında peşinat kullanım oranı yüzde 68.38, banka kredisi kullanım oranı yüzde 9.59 ve senet kullanım oranı yüzde 22.03 olarak gerçekleşti. Mayıs ayında peşinat kullanım oranı yüzde 64.90, banka kredisi kullanım oranı yüzde 9.43 ve senet kullanım oranı yüzde 25.67 olarak gerçekleşmişti.