İÇİŞLERİ BAKANLIĞININ TRAFİK GÖREVLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 - (1) Bu Yönetmelik; 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 5 inci maddesi ile İçişleri Bakanlığına verilen görevlerin yürütülmesine ilişkin İçişleri Bakanlığı birimlerinin yetki ve sorumluluklarını, trafik kuruluşlarının çalışma şekil ve şartları, görevlendirilecek personelin nitelikleri, seçimi, görev ve yetkisi, trafik kuruluşlarının sorumluluk alanlarının belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile trafik kuruluşları dışındaki genel kolluk birimleri ve bu birimlerde görevli personelin trafik hizmetlerine ilişkin görev esaslarını belirler. Dayanak MADDE 2 - (1) Bu Yönetmelik, 2918 sayılı Kanunun 5 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 3 - (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakan: İçişleri Bakanını, b) Bakanlık: İçişleri Bakanlığını, c) Genel Kolluk: Emniyet Teşkilatında görevli polisi ve Jandarma Teşkilatında görevli subay, astsubay ve uzman jandarmayı, ç) Trafik Kolluğu: Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığının trafik kuruluşlarında görevli kolluğu, d) Trafik Kuruluşu: Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığının merkez ve taşra trafik birimlerini ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Görev ve Yetkiler, Görev ve Yetki Dağılımı, Sorumluluk Alanlarının Belirlenmesi Bakanlığın görev ve yetkileri MADDE 4 - (1) 2918 sayılı Kanun kapsamında Bakanlığın görev ve yetkileri şunlardır: a) Trafik denetimi ve kazalara ilişkin olarak; 1) Araçları, mevzuata göre araçlarda bulundurulması gerekli belge ve gereçleri, sürücüleri ve bunlara ait belgeleri, sürücülerin ve karayolunu kullanan diğer kişilerin kurallara uyup uymadığını, trafik düzenlemelerinin ve çeşitli tesislerin mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığını denetlemek, 2) Duran ve akan trafiği düzenlemek ve yönetmek, 3) El koyduğu trafik kazalarında trafik kaza tespit tutanağı düzenlemek, 4) Trafik suçu işleyenler hakkında tutanak düzenlemek, gerekli işlemleri yapmak ve takip etmek, 5) Trafik kazası neticesinde hastalanan veya yaralananların bakımlarını sağlayacak tedbirlerin süratle alınmasına yardımcı olmak ve yakınlarına haber vermek, 6) Trafik kazalarının oluş nedenleri ile ilgili tüm unsurları kapsayan istatistik verileri ve bilgilerini toplamak, değerlendirmek, sonuçlarına göre gereken önlemlerin alınmasını sağlamak ve ilgili kuruluşlara teklifte bulunmak, 7) Hasar tazminatı ödemelerini hızlandırmak amacıyla sigorta şirketlerince istenecek gerekli bilgi ve belgeleri vermek, 8) Diğer mevzuatla verilen görevleri yapmak, b) Araçların tescil işlemlerini yaparak belge ve plakalarını vermek, c) Sürücü belgelerine ait iş ve işlemleri yürütmek, ç) Ülke çapında taşıtların ve sürücülerin; sicillerini tutmak, bunlara ilişkin teknik ve hukuki değişiklikleri işlemek, işlettirmek, istatistiksel bilgileri toplamak ve değerlendirmek. Görev ve yetki dağılımı MADDE 5 - (1) Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan görevlerden; a) (a) bendinde belirtilenler; yetki ve sorumluluk alanlarına göre Emniyet Genel Müdürlüğü veya Jandarma Genel Komutanlığınca, b) (b) bendinde belirtilenler; Emniyet Genel Müdürlüğünce, c) (c) bendinde belirtilenler; Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce, ç) (ç) bendinde belirtilenler ise ilgisine göre Emniyet Genel Müdürlüğü ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce yürütülür. Trafik kuruluşlarının sorumluluk alanları MADDE 6 - (1) Kuzey Marmara otoyolu Jandarma Genel Komutanlığı trafik kuruluşlarının görev ve yetki alanıdır. Bunun dışındaki Otoyollar, Emniyet Genel Müdürlüğü trafik kuruluşlarının görev ve yetki alanıdır. (2) Devlet yolları ve il yollarından sorumlu trafik kuruluşları, Bakan onayı ile yürürlüğe giren protokol ile belirlenir. (3) Birinci ve ikinci fıkra kapsamı dışında kalan yollar için; il ve ilçelerdeki jandarma ve polis genel sorumluluk alanları esas alınır. Devlet yolları ve il yollarında sorumluluk alanlarının belirlenmesi MADDE 7 - (1) Trafik kuruluşlarının Devlet yolları ve il yolları için sorumluluk alanları aşağıdaki usul ve esaslara göre belirlenir: a) İl Valisi veya görevlendireceği vali yardımcısı başkanlığında, il emniyet müdürü ve il jandarma komutanından oluşturulan komisyon tarafından protokole bağlanır ve karar verilmek üzere Bakanlığa gönderilir. b) Bu yollardaki sorumluluk alanları, Emniyet Genel Müdürlüğünün ve Jandarma Genel Komutanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakan onayı ile belirlenir. c) Bakan onayı ile belirlenen sorumluluk alanlarının sınırları karara eklenen bir harita veya kroki üzerinde gösterilir. ç) Bu protokollere ilişkin sekretarya görevi illerde il emniyet müdürlüğü bölge trafik denetleme şube müdürlüklerince, merkezde İller İdaresi Genel Müdürlüğünce yerine getirilir. (2) Bu yollarla ilgili zorunlu durumların ortaya çıkması halinde ve sadece bu duruma konu karayolu güzergahı ile sınırlı olarak birinci fıkra hükümleri uygulanır. (3) Yeni işletime açılacak devlet yolları ve il yollarının trafik açısından sorumlu trafik kolluğunun tespitinde; ilgili birimlerin personel, araç-gereç imkanları ile mahalli koşullar, karayolu ile bağlantılı karayollarında görevin devamlılığı ve koordinasyonu dikkate alınır. Birden fazla ilin mülki sınırlarındaki karayolu yapılarında sorumluluk alanlarının belirlenmesi MADDE 8 - (1) Birden fazla ilin mülki sınırları içinde kalan ve fiziki ve teknik yapısı itibariyle il sınırında dönüş veya kavşak tesis edilememesi gibi nedenlerle karayolu, köprü, tünel ve sanat yapılarının trafik yönünden sorumluluğu bir ilin trafik kolluğuna bırakılabilir. Bu durum, karayolu, köprü, tünel ve sanat yapılarının içinde kaldığı il valileri ya da görevlendireceği vali yardımcıları başkanlığında, il emniyet müdürleri ve il jandarma komutanlarından oluşturulacak bir komisyon tarafından protokol ile tespit edilir. Yapılan protokol, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesi hükümlerine göre yürütülür. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Trafik Kolluğunun Görev, Yetki ve Sorumluluklarına Ait Esaslar, Nitelikleri, Seçimi, Çalışma Usulleri, Genel Kolluk Personelinin Trafik ile İlgili Yetki ve Sorumlulukları Trafik kolluğunun görev ve yetkileri MADDE 9 - (1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesiyle Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığına verilen görevler ile diğer mevzuatla trafiğe ilişkin olarak verilen görevler trafik kuruluşlarında görevli trafik kolluğunca yerine getirilir. (2) Emniyet ve asayiş bakımından zorunlu görülen haller dışında, trafik kolluğuna genel kolluk görevi verilemez, araç, gereç ve özel teçhizatı trafik hizmetleri dışında kullanılamaz. Trafik kolluğunun nitelikleri, seçimi, çalışma usulleri MADDE 10 - (1) Bu Yönetmelik kapsamında trafik kolluğuna verilen görevlerin trafik branşlı/ihtisaslı personelce yürütülmesi esastır. (2) Trafik kolluğunun kıyafetleri genel kolluğun kıyafetlerinden farklı şekil ve renkte olur. (3) Trafik kolluğunun çalışma şekil ve şartları, görevlendirildiği birimin personel, araç-gereç durumları ve görev yapılan yerin mahalli koşullarına göre belirlenir. (4) Trafik kuruluşlarının çalışma şekil ve şartları, görevlendirilecek personelin nitelikleri, seçimi, çalışma usulleri ile görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin diğer hususlar ilgili mevzuatta gösterilir. Trafik kolluğunun sorumluluk alanı veya görev saati dışında tutanak düzenleme yetkisi MADDE 11 - (1) Trafik kolluğu, çalıştığı il mülki sınırları içerisinde karşılaştığı trafik kural ihlallerine ilişkin olarak; a) Görevde olduğu zamanlarda; sorumluluk alanı içinde veya görev gereği sorumluluk alanı dışında bulunduğu esnada trafik idari para cezası karar tutanağı veya trafik kural ihlali tespit tutanağı düzenlemeye ve gerektiğinde el koymaya, b) Görevde olmadığı zamanlarda da trafik kural ihlali tespit tutanağı düzenlemeye yetkilidir. (2) Kendi sorumluluk alanı içinde genel kolluk tarafından el konulan adli suçlarda kullanılan araçların ve sürücülerinin trafik açısından denetim ve kontrolü de trafik kuruluşlarının sorumluluk alanlarına bakılmaksızın ilgili genel kolluğun trafik kuruluşları tarafından yapılarak haklarında gerekli işlemler uygulanabilir. Genel kolluğun trafikle ilgili görev ve yetkileri MADDE 12 - (1) Genel kolluk, sorumluluk bölgesinde trafik düzeni ve güvenliği açısından görünür şekilde karşılaştıkları olaylara ve ihlallere müdahaleye yetkilidir. (2) Bu yetki; a) Trafik düzensizliğine neden olanları uyarma, b) Trafik kural ihlali yapan araç plakalarını trafik kolluğuna bildirme, gerekli hallerde duruma müdahale edilmesini isteme, c) Müdahalenin mümkün olamayacağının anlaşılması halinde trafik kural ihlali tespit tutanağı düzenleyerek trafik kolluğuna iletme, hallerine münhasır olmak üzere kullanılır. (3) Trafik kolluğunun bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde, zorunlu durumlarda veya müdahalenin gecikmesinde sakınca olacak hallerde genel kolluk; trafiği düzenlemeye ve gerekli tedbirleri almaya yetkilidir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sürücü Belgesi Görev ve yetki MADDE 13 - (1) Sürücü belgesine ilişkin iş ve işlemleri yürütmeye Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğü yetkilidir. Sürücü belgesi tasarımı ve belgede yer alacak bilgiler MADDE 14 - (1) Sürücü belgesinin tasarımı, yer alacak bilgiler, güvenlik ögeleri ile başvuruda kullanılacak biyometrik verinin türü ve niteliği Bakanlıkça belirlenir. Sürücü belgesi başvurusu, kişiselleştirilmesi ve teslimi MADDE 15 - (1) Sürücü belgesi başvurusu, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce belirlenen nüfus müdürlüklerine yapılır. (2) Alınan başvurular elektronik ortamda kişiselleştirme merkezine gönderilerek kişiselleştirilir. Kişiselleştirilen sürücü belgelerinin ilgililerine teslimi, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen kamu kurum veya kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişilerine de yaptırılabilir. Yabancı sürücü belgelerinin ülkemiz sürücü belgesiyle değiştirilmesi MADDE 16 - (1) İlgili kanunlar ile ikili ve çok taraflı anlaşma hükümleri saklı kalmak üzere yabancı sürücü belgeleri, Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ülkemiz sürücü belgesi ile değiştirilebilir. (2) Karayolu Trafiği Konvansiyonuna taraf olmayan ve sürücü belgelerinin karşılıklı olarak tanınması ve değişimine ilişkin ikili anlaşmamız bulunmayan ülkelerden alınan sürücü belgeleri ülkemiz sürücü belgesi ile değiştirilmez. BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Geçiş hükümleri MADDE 17 - (1) Trafik kuruluşlarının devlet ve il yollarındaki mevcut sorumluluk alanları için, bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten önce yapılmış olan protokoller geçerlidir. GEÇİCİ MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında sayılan karayollarının denetimi ilgili trafik kuruluşunda olmayanlar, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ilgili trafik kuruluşuna devredilir. Yürürlük MADDE 18 - (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 19 - (1) Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri Bakanı yürütür.