Dünyadaki bor rezervlerinin yüzde 74'üne sahip olan Türkiye, boru stratejik ürünlere dönüştürebilmek için Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (Boren) bünyesindeki Ar-Ge faaliyetlerini artırdı. Boren Başkanı Doç. Dr. Abdülkerim Yörükoğlu, bugüne kadar 281 projeye destek olduklarını ifade ederken, bu projelerden 50'sinin ise devam ettiğini belirtti. Projeler arasında borlu kanser ilacı, yara iyileştirici sünger, alev almayan çadır, ahşapları çürüklere karşı koruyacak kimyasal ile inşaatlarda tuğlanın yerini alacak pomza ürünler yer alıyor. 10 ÜRÜN TİCARİLEŞTİRİLDİ Yörükoğlu, Boren laboratuvarlarını bir grup gazeteciye açarak Türkiye'nin bor rezervlerinin katma değerini artırmak için yürüttükleri projeleri yerinde gösterdi. Yörükoğlu, "Bugüne kadar borlu ürünler için 26 patent aldık, 12 patent başvuru süreci devam ediyor. Bu ürünlerden 10 tanesi ticarileşti. 24 adet de bursiyerimiz var. BOREN'de bizim laboratuvarlarda şu anda 30 tane proje yürüyor. Kalan 20 projeyi de üniversitelerle ortak yapıyoruz " diye konuştu. Çin Bor Enstitüsü ile işbirliği anlaşması yapma arifesinde olduklarını hatırlatan Yörükoğlu, "Borlu ürünlerin dünyadaki pazarı 30 milyar dolar. Biz treni kaçırmış değiliz. Bora dayalı sanayiyi yakalayabiliriz" dedi Bu yıl ilk kez bor bursu vermeye başladıklarını belirten Yörükoğlu, "Aylık burs veriyoruz. Hakem heyeti bütçe imkanını da dikkate alarak değerlendirmeye alıyor. En iyi 10-15 öğrenciyi test ediyoruz" şeklinde konuştu. 10 öğrenciyi de yurtdışındaki üniversitelere göndereceklerini belirten Yörükoğlu, bu öğrencilerin yıl sonunda Çin, Almanya, Kanada, Amerika ve İngiltere'ye gideceklerini söyledi. ALEV ALMAYAN ÇADIR Yaptıkları projeler hakkında da bilgi veren Yörükoğlu, bunlardan bir tanesinin bor ile üretilen kumaş olduğunu belirtti. Bu kumaşın alev geciktirici çadır kumaşı olduğunu ifade eden Yörükoğlu, "Kumaş geç tutuşuyor ve suyu içine almıyor. Çadır kumaşının borlusu ilk defa üretiliyor. Kızılay'ın mevcutta kullandıkları çadırlar alev alabiliyor. Ürettiğimiz kumaş ise alev almayacak. Bu kumaşlara bor ekleyerek hem yanmazlık sağlıyoruz hem de çadırın donmasını engelliyoruz" dedi. Organik laboratuvarında organobor bileşikleri ve polimer malzemeleri çalıştıklarını da belirten Yörükoğlu, şöyle devam etti: "İlaç tedavisi için kullanılan malzemeleri kanser tedavisi için sentezliyoruz. Termal nötronlar yollanarak kanserli hücre tanı ve tedavisinde kullanılma prensibine dayalı olacak bu çalışma. Borun nötron ışığını yakalama özelliği var. Nötron gönderince enerji açığa çıkıyor ve bütün organizmaları öldürüyor. Tümörlü bölgeye seçimli olarak yerleştirince etrafındaki organlara zarar vermeden sadece kanserli hücreyi etkiliyor." DİYABETLİYE YARA SÜNGERİ Bir diğer projelerinin ise diyabet ve yatağa mahkum olan hastalarda oluşan yaralanmaların tedavisi için kullanılacak borik asitli sünger olduğunu belirten Yörükoğlu, "Ürettiğimiz ürün diyabet nedeniyle ayağında yara oluşan bir hasta üzerinde etik kurulundan onay alınarak denendi ve olumlu sonuç alındı. Dünyada tek bir firmadan sağlanan ticari süngerin fiyatı 750 lira. Yılda bir milyon adet ithal ediyoruz. Proje bittiğinde ithalat önlenecek" dedi. BORLU TUĞLA TİCARİLEŞME AŞAMASINDA Pomza tuğlaların imalinde çimento kullanıldığını ve bu nedenle pomzanın hafiflik ve yalıtkanlık özelliklerini önemli ölçüde azalttığını söyleyen Yörükoğlu, "Enstitümüz bünyesinde yapılan çalışmalarda çimento yerine bor kullanıldı. Dünyada ilk defa üretildi. Ürünün pilot tesisi kurularak ticarileşme aşamasına gelindi" dedi. ZIRHLI ÇELİK YELEK DE YAPILDI Bor madeninden daha önce güvenlik güçleri için çelik yelek ile savunma araçları için zırh yapılmıştı. Bor karbürden elde edilen zırh ile asker ve polisin giydiği kurşun geçirmez yelek, kara ve hava araçları zırhla kaplandı, asker ve polisin patlamalardan dolayı zarar görmesi büyük ölçüde önlendi. AHŞAPLARA YERLİ KORUMA Bor katkılı emrpenye kimyasalı da üretildiğini kaydeden Yörükoğlu, "Ahşap koruma sektörüne hitaben yurtiçinde üretim olanağı olmayan kimyasalı yerli geliştiriyoruz. Çürüklüğe karşı da önlem bu kimyasal. Ticarileşme için çalışmalara başladık. Yüzde 40 bor var içinde. Bunu Türkiye ithal ediyordu. Özel sektörle işbirliği yapıyoruz, ticaretine biz karışmıyoruz" dedi. BARIŞ ŞİMŞEK