Ödenemeyen krediler nedeniyle binlerce gayrimenkul bankaların elinde birikti. Bugün itibarıyla 23 bankanın elinde Türkiye’nin dört bir yanından 18 bin 192 gayrimenkul bulunuyor. Henüz değerlemesi yapılmayanlar da eklendiğinde bankaların portföyü 20 binleri aşıyor. Portföyün yarısını konutlar oluşturuyor. Bankalarda konutların dışında dükkan, arsa, tarla, fabrika hatta eğitim tesisi bile var. KREDİ ÖDENMEZSE Posta Gazetesi'nden Meltem Kara'nın haberine göre, bankalar, kredileri belli bir ipotek karşılığında kullandırıyor. Kredi kullananlar da konut, araba, işyeri, arsa, tarla gibi değeri yüksek mallarını kredi karşılığında ipotek ettiriyor. Daha yüksek miktarda krediye ihtiyacı olan işletmeler ise tesisini, fabrikasını bile ipotek ettirebiliyor. Kredinin geri ödenmesinde sorun yaşandığında ipotek edilen bu mallar bankanın eline geçiyor. YÜZDE 25 UCUZ Bankalar da bu mülkleri bir an önce satıp nakte dönüştürmek istiyor. Bu durum, alıcılar için avantaj yaratıyor. Çünkü bankalar, hızla satış yapabilmek için bu mülkleri piyasaya göre daha uygun fiyatlarla satışa çıkarıyor ve teklif alıyor. Son dönemde bankaların portföyündeki artış nedeniyle gayrimenkuller ekspertiz değerlerinden yüzde 25 daha ucuza satılır hale geldi. BANKALARA DA BAKIN Yani mülk almak isteyenlerin bankaların portföyünü de incelemesinde fayda var. Peki, bu portföylere nasıl ulaşılır, bankadan gayrimenkul alırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir, satış süreci nasıl işliyor, nasıl teklif veriliyor, alım-satım gerçekleşmezse teminat geri alınıyor mu? Bu soruların yanıtlarını derledik. SİTESİNDE YAYINLANIYOR Bankalar, kendi internet sitelerinde satılık gayrimenkullerin, araçların ve ekipmanların listesini yayınlıyor. Bu gayrimenkuller illere, ilçelere, gayrimenkulun tipine (daire, tarla, işyeri) ve büyüklüğüne göre listelenebiliyor. Bazı bankalarda gayrimenkuller o kadar arttı ki bu işi yönetmek için özel birimler bile kurulmuş durumda. ARACILAR BULUNUYOR Bankaların sitelerini tek tek incelemek ve bankayla iletişime geçmeye çalışmak yerine aracı kuruluşları bulmak daha kolay. Çoğu banka, e-ihale çözümü sunan şirketlerle çalışıyor. Bunlardan biri Intengo. Ayrıca Tapu.com, bankadan.com, istegayrimenkul.com gibi bu alana özel hizmet veren siteler de bulunuyor. Sahibinden.com’da da bankalara özel ilanları bulmak mümkün. Turyap, Coldwell Banker, Remax gibi gayrimenkul danışmanlık şirketleri de bu portföylerin satışını üstlenebiliyor. EN YÜKSEK TEKLİF Bazı bankalar e-ihale yöntemiyle, bazı bankalar ise direkt olarak şubelerden satış ve teklif alma süreçlerini yürütüyor. E-ihale’de siteye gerekli bilgileri girip üye olup teklif veriyorsunuz. Şubelere başvurulduğunda ise tüm teklifler kapalı zarf yoluyla yapılıyor. Teklifler için belirli bir süre belirleniyor. Süre bitiminde verdiğiniz teklif en yüksek teklif olursa, alım satım süreci başlıyor. TEMİNAT VERİLİYOR Beğendiğiniz gayrimenkule teklif verebilmek için önce teminat ödemeniz gerekiyor. Her bankanın teminat bedeli farklı. Genelde yüzde 2 ile 15 arasında değişiyor. Teklifiniz düşük kalır da satış gerçekleşmezse teminat iade ediliyor. TAKSİT YAPILIYOR MU Hayır, bankalar vadeli satışa yanaşmıyor. Satışlar peşin. Ancak çoğu banka kendi portföyünden gayrimenkul alanlara uygun koşullarda kredi imkanı veriyor. Örneğin yüzde 1.30 faizle kredi imkanı sunan kamu bankaları var. Katılım bankaların da ise aylık yüzde 0.99 kâr oranı ile 10 yıla kadar vadeli kredi imkanı sunanlar bulunuyor. RİSKLİ Mİ? Bankadan gayrimenkul almak, normal bir mülk sahibinden gayrimenkul almak ile aynı. Yani bir riski yok. Ancak beğendiğiniz konutun detaylarını mutlaka inceleyin. Evin hisseli olup olmadığını, tapunun durumunu, imarını, işgalcisi olup olmadığını, hasar bilgilerini ve dairenin özelliklerini mutlaka kontrol edin. Sürprizlerle karşılaşmayın. KDV’DEN MUAF Bankadan satılan gayrimenkuller KDV’den muaflar. Böylece, daireyi çok daha ucuza mal edebiliyorsunuz. Ayrıca direkt bankadan alım yapıldığı için emlakçı komisyonu ödemesi gibi ekstra giderler de çıkmıyor. Aracı şirketler üzerinden alanlar ise komisyon ödeyebilir. Tapu harcı ise alıcı ve satıcı tarafından karşılıklı ödeniyor. FABRİKA DA VAR BALO SALONU DA Bankaların portföyünde Türkiye’nin dört bir köşesinde normal dairede bulmak mümkün, milyon dolarlık köşklerde... Örneğin 25 milyon liraya Kocaeli Körfez’de 8 bin metrekarelik yalı da var, 20 milyon liraya İstanbul’da Boğaz manzaralı köşk de... Galata Kulesi’nin dibinde 22.5 milyon liralık sıfır bina da bankaların portföyü arasında. Bir bankanın portföyünde Ankara’da 4 milyon liraya satılan balo salonu bile var. İlanlarda bir çok iş yeri yer aldığı gibi fabrikalarda var. Örneğin Adıyaman’da bir fabrika binası 3.5 milyon liraya satılık. Çiftlik, tarla, arsa, depo, eğitim tesisi gibi gayrimenkullerle de sıkça karşılaşılıyor.