CNN TÜRK muhabiri Gülşen Coşkun, tam kapanmanın ardından atılacak adımlarla ilgili son dakika kulis bilgilerini canlı yayında aktardı. Coşkun gelişmeleri şöyle anlattı: Normalleşme sürecine ilişkin olarak aslında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan genel bir çerçeve çizdi. Ne demişti Cumhurbaşkanı öncelikle onu hatırlatalım... 'Pazartesi gününden itibaren kontrollü normalleşme takvimine uygulayacağız' vurgusu yaptı. Bunun için gözler Kabine toplantısında. Kabine'nin pazartesi toplanması bekleniyor ve açıklamanın da Cumhurbaşkanı tarafından yapılması bekleniyor. Gözümüz, kulağımız o açıklamada. Çünkü detaylar o açıklamada gelecek Cumhurbaşkanı tarafından. Genel çerçeveyi çizdi Cumhurbaşkanı demiştim. Bir diğer verdiği ipucu şuydu... 17 MAYIS SAAT 05.00'TEN SONRA NE OLACAK? 'Mayısın sonuna kadar ihtiyatlı hareket etmeyi sürdüreceğiz.' vurgusu vardı. Haziran için de bir ipucu vardı. O da şöyle ki; 'Haziranla birlikte günlük hayata daha da gevşetmeyi planlıyoruz.' dedi Cumhurbaşkanı. Mevcuttaki tablo bu yapılan açıklamada. Ama akıllarda bir soru işareti var. 17 Mayıs saat 05.00'te tam kapanma aslında sona eriyor. Bu durumda eğer bir değişiklik olmazsa ek bir genelge gelmezse o saatten itibaren iş yerleri açılabiliyor. Ama ek bir genelgenin gelip gelmeyeceği güne ilişkin henüz net değil. Bu doğrultuda öncelikle takip edeceğimiz nokta bu olacak. Kabine toplantısından çıkacak sonuçlar açıklanana kadar ki süreçte ne olacak? Buna ilişkin ek bir genelge gelecek mi gelmeyecek mi? Bu süreci takip ediyoruz. Normalleşme de hemen bir anda hemen olmayacak. Mayıs ayında 'ihtiyatlı harekete edeceğiz' vurgusu yapmıştı Cumhurbaşkanı. Bu nedenle kademeli bir normalleşme bekliyoruz. Bu kademeli normalleşmeden anladığımız ne? KÜÇÜK ESNAFIN AÇILMASI BEKLENİYOR Basamak basamak aslında devreye girmesi. Şöyle ki; öncelikle küçük esnafın açılması bekleniyor. Örnek olarak; berber, kuaför, terzi gibi küçük işletmelerin açılabileceği konuşuluyor. Ama altını çizelim net değil. Açılabileceği konuşuluyor. Senaryolardan biri bu. Bunlar en çok merak edilen başlıklardan biri. Onlardan da sınırlı bir normalleşme beklentisi var. O da şöyle ki; Saat ve müşteri kotasıyla açılabileceği ve dış alanlar kullanılarak açılabileceği yönünde bir beklenti var bu mekanlara ilişkin. SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI Bir diğer merak edilen soru başlığı sokağa çıkma yasağı ve buna ilişkin olarak saat sınırlaması. Tekrar 21.00'de o sokağa çıkma yasağı devam eder mi? Buna ilişkin yeni bir saat sınırlaması olur mu olmaz mı? Bir de bu soru işaretine bakacağız Cumhurbaşkanı'nın yapacağı açıklamada. Toplu mekanlar-toplu organizasyonlar işine bakıldığında ise hemen akla ilk gelen düğünler tabii ki. Düğün, nişan, taziye ve asker uğurlama... Bunlar nasıl olacak? Onlar için birazcık daha vaka sayılarının izlenmesi beklentisi var. Vaka sayılarındaki düşüşe göre o alanlarda da normalleşmenin gelmesi bekleniyor. Ama kısaca bir tekrar toparlarsak tüm başlıklarda net cevap Kabine toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yapacağı açıklamada gelecek. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI'NDAN GENELGE Öte yandan İçişleri Bakanlığı genelgesiyle "tam kapanma" sürecinde 8 ve 15 Mayıs Cumartesi günleri 10.00-17.00 saatlerinde sadece yaş sebze ve meyve ile fide satışı yapan pazar yerlerinin açılmasına izin verilmesinin ardından esnaf, sabah tezgah kuracakları alanlara geldi. Maske takıp sosyal mesafe kurallarına uygun olarak tezgahlarını açan esnaf, müşterilerinin talebini karşılıyor. Pazar yerlerinin giriş ve çıkışları bariyerlerle kapatılarak, belirli noktalardan giriş ve çıkışa izin verildi. Vatandaşlar, zabıta görevlilerince ateşleri ölçülüp HES kodları kontrol edilerek pazarlara alındı. Polis, zabıta ve belediye ekiplerince pazar yerlerinde sık sık denetim yapıldı. Serik Semt Pazarcıları ve Tuhafiyeciler Odası Başkanı Mevlüt Akıllı, AA muhabirine, alışverişe gelen vatandaşın pazarın açılmasından memnun olduğunu söyledi. Yığılmalar olmadan insanların gönül rahatlığıyla alışverişlerini yaptığını anlatan Akıllı, "Her şeyin başı sağlık. İnşallah bu salgın sürecini atlatıp, daha nice bayramlar görürüz." dedi. Pazar yerlerinin belirli noktalarından giriş ve çıkışa izin verildi. Vatandaşlar, zabıta görevlileri ve polis ekiplerince ateşleri ölçülüp HES kodları kontrol edilerek pazarlara alındı. Bu arada Türkiye'de uygulanan birinci ve ikinci doz toplam koronavirüs aşısı miktarı 25 milyon 646 bin 115'e ulaştı. Sinovac’ta 2. parti aşılar yolda. BioNTech aşısı ise Haziran’da 22, Temmuz’da 30 milyon doz gönderilecek. Aşılama yurt genelinde devam ederken, salgında önemli bir dönüm noktası olacak kritik tarih de belli oldu. Tam kapanmanın ardından yurtdışından gelecek aşı sevkiyatıyla birlikte Türkiye'nin dört bir yanında aşılama işlemleri hızlanacak. Türkiye'ye haziran ayında 22 milyon, temmuz ayında ise 30 milyon doz BioNTech aşısı gelecek. Çin'li Sinovac firması ise gelecek hafta 2. parti aşıları Türkiye'ye gönderecek. Temmuz ayında 20 yaş üstü herkes aşılanmış olacak. 2. doz aşılamayla da nüfusun yüzde 70'inden fazlası aşılanarak eylül ayından sonra kitle bağışıklığına geçilecek. İKİ AYDA 52 MİLYON BIONTECH Sabah gazetesinden Burak Çelik'in haberine göre, Sağlık Bakanlığı'nın Pfizer/ BioNTech ile yaptığı görüşmelerin ardından iki ay içinde gelecek Biontech aşılarının miktarı da belli oldu. Türkiye'ye haziranda 22, temmuz ayında ise 30 milyon doz BioNTech aşısı ulaşacak. Böylece iki ay içinde 52 milyon doz BioNTech aşısı yurda gelmiş olacak ve 26 milyon vatandaş 2 doz BioNTech aşılarını 6-8 hafta arayla olabilecek. Çinli Sinovac firmasının aşı sevkiyatı ise kademeli olarak artacak. Bu hafta 1.3 milyon doz aşının Türkiye'ye sevkiyatını yapan Sinovac, 2. parti aşıları da gelecek hafta gönderecek. Çin'in şu ana kadar en çok aşıyı Türkiye'ye verdiğini belirten Çin Ankara Büyükelçiliği Elçi Müsteşarı Cheng, "Geçen sene aralık ayından bu yana Çin aşısı Türkiye'ye gelmeye başlamıştı. Bugüne kadar Türkiye'ye 27 milyon doz Sinovac aşısı gelmiştir. Bu rakam şu anda Çin'in yabancı ülkelere verdiği en yüksek miktar. Çin şu ana kadar en çok Türkiye'ye aşı vermiştir" ifadelerini kullandı. Sputnik V aşısının ilk sevkiyatı ise 2 hafta içinde gerçekleşecek. Aralık ayına kadar da Rusya'dan kademeli olarak 50 milyon doz aşı gelecek. EYLÜL'DE KİTLE BAĞIŞIKLIĞI Ayrıca Sputnik V aşısının üretimi Türkiye'de de yapılacak. Yüzde 90'ın üzerinde etkinliği olduğu belirlenen aşının yüksek hacimli üretimine yaz ortasında geçilecek. BioNTech, Sinovac ve Sputnik V aşıları haziran-temmuz aylarında Türkiye'nin dört bir yanındaki hastaneler ve aile sağlığı merkezlerinde uygulanacak. Temmuz ayı itibarıyla Türkiye'de 20 yaş üstü herkes aşılanmış olacak. Sinovac aşılarının 2. doz uygulaması 28 gün sonra, BioNTech aşılarının 2. doz uygulamaları ise ilk dozdan sonraki 6-8 hafta arasında yapılacak. Haziran-eylül ayları arasında nüfusun yüzde 70'inden fazlası koronavirüse karşı aşılandığı için de eylül ayından itibaren kitle bağışıklığı aşamasına geçilmesi bekleniyor. 'YENİ VARYANT ZENGİN ÜLKELERE YAYILIR' Ege Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Zafer Kurugöl, İsrail, İngiltere gibi ülkelerde çok yüksek aşılama oranlarına ulaşılmış olmasına rağmen başta Afrika’da olmak üzere az gelişmiş ve düşük gelire sahip ülkelerde aşılama oranının düşük olmasının tüm dünya için tehdit olduğunu söyledi. Aykut Yılmaz'ın haberine göre, “Fakir ülkelerde çıkacak yeni bir varyant, hastalığı kontrol ettiğini zanneden zengin ülkelere de yayılacaktır” diyen Kurugöl, üstelik bu yeni varyantın şu ana kadar üretilmiş tüm aşılara dirençli olabileceğine işaret etti. Kurugöl, “Artık aşılar tüm insanlığın hizmetine sunulmalı” dedi. Afrika’da iki doz aşılama oranın yüzde 0.4 olduğu bilgisini veren Kurugöl, dünyadaki Kovid-19 aşılarının ancak yüzde birinin Afrika’da yapılabildiğini söyledi. Kurugöl, şunları dedi: “Bu durum devam ederse salgının kontrol altına alınması imkânı yok. Çünkü batılı ülkelerde aşılamayla kontrol sağlansa bile gelişmekte olan ülkelerde düşük aşılamadan dolayı vakalar artarsa Afrika kökenli yeni bir varyant oluşabilir. Bu varyantın şu andaki tüm aşılara dirençli olması gibi çok önemli bir risk olabilir. Yani bu durum tüm dünyayı tehdit edebilir. Tüm dünyada aşılamaya önem verilmesi aşı üretiminin artması lazım. Aşı üretiminin artmasının yolu da patent sorunun çözülmesinden geçiyor.” KRİTİK GÜN PAZARTESİ Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün gündeme dair önemli açıklamalarda bulundu. Tam kapanma ve kademeli normalleşme konusunda son bilgileri veren Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözlerinin satır başları şu şekilde: "Vaka, ağır hasta ve vefat sayılarındaki belirgin düşüşle gördük, görüyoruz. Pazartesi gününden itibaren kontrollü normalleşme takvimimizi uygulamaya başlıyoruz. Bu konudaki detayları kabine toplantımızın ardından milletimizle paylaşacağız. Niyetimiz mayıs ayı sonuna kadar ihtiyatlı hareket etmeyi sürdürmektir. Haziran ayı itibariyle tedbirleri önemli ölçüde gevşetmeyi planlıyoruz. Milletimin şundan emin olmasını istiyorum." "Salgının ülkemize sirayet ettiği günden beri aldığımız tedbirlerin, kısıtlamaların tek amacı 84 milyon vatandaşımızın her birinin sağlığını, hayatını, geleceğini korumaktır. Mecbur olmadığımız hiçbir tedbire başvurmadık, başvurmayacağız. Amacımız dünyanın tamamıyla birlikte yaşadığımız bu sıkıntılı sürecin en az hasarla atlatılabilmesini sağlamaktır. Üretim tarafında bunu başardığımızı memnuniyetle görüyoruz." "Hiçbir vatandaşımızın kendini sahipsiz hissetmemesi için devletimizin tüm imkanlarını seferber ederek sosyal destekleri ciddi oranda artırdık. Salgın döneminde vatandaşlarına ve etkin sosyal destek sağlayan ülkeler arasında yer alıyoruz. Pek çok gösterge ülkemizi aydınlık yarınların beklediğine işaret ediyor. Birliğimize, beraberliğimize, kardeşliğimize sahip çıktığımız sürece bizi bekleyen güzel günlere ulaşmamıza hiç kimse mani olamayacaktır." OKULLAR BU YILI UZAKTAN TAMAMLAYACAK Bu arada Türkiye'nin 17 Mayıs sonrası normalleşme planına göre okullar bu yılı uzaktan eğitim ile tamamlayacak, kafeler ve restoranlar saat ve müşteri kotası ile açılacak. Turizm ile ilgili hazırlıklar da tüm hızı ile devam ediyor. Oteller çok sıkı önlemler alacak. Turizm Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve gizli denetçiler ile üç taraflı bir denetim yapılacak. ANADOLU'YA GİDENLERİN DÖNÜŞLERİ İÇİN ÖNLEM Tam kapanma öncesi büyükşehirlerden Anadolu'ya gidenlerin geri dönüşleri de endişe yaratıyor. Tam kapanma kararının bitmesiyle tekrar büyükşehirlere dönecek kişiler için önlem alınması gerektiği belirtiliyor. Normalleşme kapsamında ilk olarak berber, terzi, kuaför gibi küçük işletmelerin açılabileceği konuşuluyor. Restoran ve kafelerin de dış alanlarını kullanarak saat ve müşteri kotasıyla açılabileceği konuşuluyor. DÜĞÜN, NİŞAN, TAZİYE, ASKER UĞURLAMA... Kademeli açılma süreci içerisinde düğün, nişan, taziye, asker uğurlama gibi organizasyonlara vaka sayılarının daha da düşmesinden sonra izin verilmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Yakın çevremiz başta olmak üzere dünyanın tamamını etkileyen bu tehditle mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz" diyerek "İnşallah salgını kontrol altına almış olarak bayram sonrasında kontrollü bir şekilde normalleşme adımlarını atıyoruz" ifadelerini kullanmıştı. 17 MAYIS SABAHINI HEP BİRLİKTE BİR GÖRELİM 'Tam kapanma sonrası normalleşme nasıl olacak?' sorusunu yanıtlayan Bakan Soylu, "17 Mayıs 05.00’e kadar bu tedbirlerimiz geçerli. Merak etmeyin, 17 Mayıs 05.00'ten sonra Bilim Kurulu var, Sağlık Bakanlığımız var, ardından kabinemiz var. Daha sonra ne olacağını vatandaşımızla paylaşırız. 17 Mayıs sabahını hep birlikte bir görelim inşallah" demişti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sosyal medya hesabından Ramazan Bayramı'na ilişkin mesaj paylaşmış vemesajında "Büyük bölümünü evlerimizde geçirdiğimiz bir ayın sonunda kısıtlamaların kademeli olarak kalkacağı günlere ulaşıyoruz. Doyasıya kucaklaşacağımız bayramların hasretiyle Bayramınızı tebrik ediyorum" ifadelerini kullanmıştı.