Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) katılımcıları, birikimlerini "alacağın devri yoluyla teminat göstererek" kredi kullanma imkanına kavuştu. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yürürlüğe alınan yeni yönetmelik ile katılımcılar, BES sözleşmelerini sonlandırmadan birikimlerini teminat göstererek kredi kullanabilecekler.
Yönetmelik ve Uygulama
SEDDK, 28 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe koyduğu yönetmelikle BES katılımcılarının acil nakit ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için önemli bir adım attı. Yönetmelik kapsamında, katılımcılar BES hesaplarındaki birikimlerini devlet katkısı hariç bankalara devrederek kredi kullanabilecekler. SEDDK 2. Başkanı Mehmet Verim, uygulamanın Haziran 2024 itibarıyla hayata geçtiğini belirtti.
Kredi Kullanma Süreci
Verim, BES'te birikimi bulunan katılımcıların bankalardan kredi kullanmak için BES hesaplarındaki birikimlerini kredi süresi boyunca bankaya devredebileceklerini söyledi. Bankalar, Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafından geliştirilen merkezi bilgi sistemi aracılığıyla kredi kullanacak katılımcıların BES birikimlerine dair gerekli sorgulamaları yapabilecekler. Onaylanan alacağın devri sözleşmesi ile bankalar, çekilen kredinin yüzde 20 fazlası kadar bir tutarı teminat olarak isteyebilecekler.
Teminat Fonları
Verim, bankaların kredi borcunun ödenmemesi durumunda teminat olarak tutacağı birikimlerin temlik fonunda değerleneceğini belirtti. Kredi borcu ödendiğinde alacağın devri sözleşmesinin sona ereceğini ve temlik fonundaki tutarların katılımcının tercih ettiği fonlara yönlendirileceğini açıkladı. Kredi borcu ödenmediğinde ise banka, temlik fonunda değerlendirilen payların satışını talep edebilecek ve satıştan elde edilen tutar kredi borcunu karşılamak için kullanılacak.
Alacağın Devri İçin Fonlar
SEDDK, alacağın devri için 4 ayrı fon belirledi. Anadolu Hayat ve Emeklilik ile Türkiye Hayat ve Emeklilik şirketleri, faizli ve faizsiz fon seçenekleri sunacak şekilde yetkilendirildi. İlk etapta Anadolu Hayat ve Emeklilik'in faizli fonu ile Türkiye Hayat ve Emeklilik'in faizsiz fonu devreye alındı. Diğer fonların 1 Ocak 2025'te kullanıma açılması planlanıyor.
Kısmen Ödeme Uygulaması
Mehmet Verim, eğitim, doğal afet, evlilik ve konut alımı gibi durumlarda BES'ten çıkmadan ve haklardan vazgeçmeden hesaplarda biriken tutarların yüzde 50'sini alabilme hakkı sağlayan Kısmen Ödeme Uygulaması'nın da 1 Temmuz'da devreye gireceğini hatırlattı. EGM ve emeklilik şirketlerinin entegrasyon süreçlerinin tamamlandığını ve test süreçlerinin başarılı geçtiğini belirtti.
