Sağlık Bakanlığı, restoran, lokanta, kafe, pastane, börekçi, tatlıcı ve içinde yeme- içme hizmeti sunan işletmelerde alınması gereken önlemler için rehber yayımladı. Rehberde, alınan tedbirler kapsamında kontrolü normalleşme süreci aşamasına geçildiği hatırlatılarak, yeme-içme sektöründeki işletmelerin faaliyetlerinin güvenli gerçekleştirilebilmesi amacıyla bazı önlemler alınması ve sürekliliğinin sağlanması gerektiği belirtildi. 'İŞLETMECİLER, SOSYAL MESAFE ÖNLEMLERİNİ ALMAKLA YÜKÜMLÜ' Tedbirlerin restoran, lokanta, kafeler ile içinde yeme- içme hizmet alanı bulunan dinlenme tesisleri, kitapçılar, büfe ve kantinler ile diğer işletmelerin restoran- kafe bölümleri dahil yeme-içme sektöründeki işletmeler için geçerli olduğu belirtilerek, şunlar kaydedildi: "İşletmelerinin faaliyetleri sırasında, ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş olan tedbirlere tam olarak uyulmalıdır. İşletme genelinde Covid-19 ve hijyen kurallarını kapsayan bir protokol hazırlanmalı, protokol düzenli aralıklarla değerlendirilmeli, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan tedbirler dikkate alınarak güncellenmelidir. Protokol kapsamında, hastalık belirtileri gösteren müşteriye personelin yaklaşımı ve uygulanacak işlemler de tanımlanmalıdır. Bunlar Sağlık Bakanlığının yayımladığı Covid-19 rehberinin ilgili bölümünde açıklanmıştır. Tesis işletmecileri, tesisin tamamında sosyal mesafe önlemlerini almakla yükümlüdür. Genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin sosyal mesafe planı hazırlanmalı, tesisin misafir kapasitesi sosyal mesafe planına göre belirlenmeli, bu kapasiteye uygun sayıda misafir kabul edilmeli ve kapasite bilgisi tesisin girişinde görülebilir bir yere asılmalıdır. Ayrıca, tesis giriş holünde veya dış cephesinde ve misafir ile personelin kolayca görebileceği genel kullanım alanlarında, tesiste uygulanan ve uyulması gereken Covid-19 tedbirleri ve kurallarının yer aldığı panolar düzenlenmelidir." 'MASKESİZ MÜŞTERİ İÇERİ ALINMAZ' Rehberde, misafir kabulüne ilişkin de şu önlemlerin alınması gerektiği kaydedildi: "Valeler tarafından eldiven kullanılmamalıdır, her araç teslim alma ve teslim etme hizmetinden önce ve sonra eller alkol bazlı el dezenfektanı ile temizlenmelidir. Valeler araçlara maskesiz binmemelidir. Misafirlere tesise girişte termal kamera veya temassız ateş ölçümü uygulamalıdır. 38 dereceden yüksek ateş ölçümlerinde, misafir işletmeye alınmayarak, tıbbi maske ile sağlık kuruluşuna başvurması sağlanır. Tesis girişlerinde el antiseptiği bulundurulur ve misafirlerin ellerini antiseptikle temizlemelerinden sonra girişleri sağlanır. Maskesiz müşteri içeri alınmaz. Misafirin yanında yoksa verilmek üzere maske bulundurulmalıdır, misafirlerin yeme-içme faaliyeti dışında ve masadan her kalktıklarında maske takması sağlanır. Asansörlerin içine 1'er metre ara ile sosyal mesafe yer işaretleri yapılarak, toplam kapasitesinin üçte birini geçmemek kaydıyla kapasitesi belirlenmeli ve yazılı/görsel bilgilendirme yapılmalıdır." 'BİRLİKTE GELEN GRUBA SOSYAL MESAFE UYGULANMAZ' Rehberde, tesisin tamamının sosyal mesafe planına uygun olarak düzenlenmesi gerektiği belirtilerek, şöyle denildi: "Tesisin içinde veya dışarısında sıra oluşabilecek her yerde (lavabo önleri, varsa sigara içme alanları vb.) 1,5 metre ara ile sosyal mesafe işaretlemeleri yapılmalıdır. Sosyal mesafe ve oturma düzeni kuralları, aynı aileden olan veya bir grup olarak gelen misafirler arasında uygulanmaz. Yemek servisi verilen masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 santimetre olacak şekilde düzenlenmelidir. Masalarda sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanmalıdır. Masa yanlarına sandalye konulmaz ve masa yanlarına oturma düzeni oluşturulmaz. Karşılıklı oturmada masa eni 70 santimetreden küçük masalarda çapraz oturma düzeni uygulanmalı veya karşılıklı oturma mesafesinin arttırılması amacıyla iki masa birleştirilerek kullanılmalıdır. Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın her masa için uygulanır. Yan yana tek kişilik oturma düzeni olan bar masası şeklindeki masalarda sandalyeler arası mesafe 1 metre olacak şekilde düzenlenmelidir. Personel ile müşterinin doğrudan yüz yüze kaldığı bar masaları kullanılmamalıdır. Her masada el antiseptiği veya kolonya bulundurulmalıdır. Açık büfe uygulaması yapılması halinde açık büfenin misafir tarafına misafir erişimini engelleyecek şekilde pleksiglas veya benzeri bariyer yapılmalı, servis ise mutfak personeli tarafından sunulmalıdır. Çay/kahve makinesi, su sebilleri, içecek makinesi gibi araçların kaldırılmalı veya misafire servis elemanı aracılığıyla servis yapılmalıdır. Mümkünse tek kullanımlık şeker, tuz, baharat, peçete kullanılmalıdır. Mümkün olduğunca, temassız ödeme alınmalı, temaslı post cihazı kullanılması halinde, her kullanımdan sonra cihazın yüzde 70'lik alkol ile silinerek temizlik ve dezenfeksiyonu sağlanmalıdır. Tesis içerisinde çocuklara ayrılmış oyun odaları hizmete açılmaz." Rehberde ayrıca personelin düzenli sağlık kontrolünün yapılması gerektiği işaret edilerek, "Personel girişinde termal kamera veya temassız ateş ölçümü yapılmalı ve el antiseptiği bulundurulmalıdır. Personele, çalışma yerine, misafirler ve ortam ile temasına uygun kişisel koruyucu ekipman (tıbbi maske, yüz koruyucu gibi) ile el antiseptiği sağlanır ve kullanımı izlenir. Aynı vardiyada mümkün olduğunca aynı personelin çalıştırılmasına özen gösterilmelidir" denildi. 'SERVİS MALZEMELERİ MAKİNEDE YIKANMALI' Mutfak, pişirme ve servis alanlarında alınması gereken önlemler ve genel bakımla ilgili de şunlar kaydedildi: "Gıda güvenliği ve mutfak hijyeni uygulamalarının ilgili mevzuat ve yönetmeliklere uygun yapılması sağlanmalıdır. Gıda üretim alanına ham madde ve ürün sevklerinde ve mutfak alanında hijyen bariyerleri, sterilizasyon cihazları el ve vücut hijyeni için gerekli alet ve ekipman bulundurulmalıdır. Mutfak ve pişirme alanlarına görevli olmayan personel girememelidir. Bütün gıdalar kapalı dolaplarda veya üzeri kapalı şekilde saklanmalıdır. Çapraz bulaşmayı önlemek için, işlem görmemiş gıda maddeleri ile hazırlanmış gıdalar mutfakta birbirlerinden ayrı yerlerde muhafaza edilmelidir. Ayrıca, hiçbir gıda maddesi zeminle temas ettirilmemelidir. Mutfak ve ilişkili alanların, mutfakta kullanılan her türlü donanım ve ekipmanın, tezgâh ve saklama alanlarının temizlik ve hijyeni düzenli olarak sağlanmalıdır. Servis malzemeleri (tabak, çatal, kaşık, bıçak, bardak gibi) bulaşık makinasında yıkanmalıdır. Mutfak personeli çalışma esnasında iş kıyafeti ve kişisel koruyucu ekipman kullanılmalı, ellerini düzenli olarak yıkamalıdır. Tuvalet alanlarına giriş kapıları otomatik kapı sistemine çevrilmelidir. Bu imkan yoksa tuvalet alanına giriş kapılarının kolları 1/100'lük çamaşır suyu ile sık sık silinmelidir. Tuvaletlerin zeminleri, klozetler, pisuvarlar, lavabolar, musluk ve batarya başlıkları, kapı kolları çamaşır suyu ile sık sık temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Tuvaletlerde el kurutma fanları kapatılarak kullanım dışı bırakılmalı, tek kullanımlık kağıt havlular kullanılmalıdır. Klimalar yüzde 100 dışarıdan temiz hava alacak şekilde çalıştırılır. Vantilatörler ise kullanılmaz. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan tesislerin havalandırması temiz hava dolaşımını sağlayacak şekilde düzenlenir ve sık sık doğal havalandırma yapılır. Klima kullanımı konusunda Sağlık Bakanlığının yayınladığı/yayınlayacağı 'Toplumda Klimaların Kullanımı' rehberine uyulmalıdır." Ayrıca alınan bu tedbirlerin sürece bağlı olarak zaman içinde güncelleneceği belirtildi.