Geride bıraktığımız 14 ayı düşündüğümüzde hepimizin ortak fikridir bence; Hayatta her şeyden önemlisi “Sağlık” Milyonlarca vatandaşımızın etkilendiği, binlerce vatandaşımızı kaybettiğimiz bir pandemi süreci yaşadık, yaşamaya da devam ediyoruz. İşte bu dönemde bile hastalıktan etkilenen sigortalı çalışanlarımızın imdadına yetişen iş görmezlik ödeneği oldu. İŞ GÖRMEZLİK ÖDENEĞİ NEDİR? Gazetevatan yazarı İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Mert Nayır yazdı...İş görmezlik ödemesi; sigortalı çalışanların hastalanmaları, iş kazası geçirmeleri ya da meslek hastalığına yakalanmaları durumunda SGK tarafından mağdur olmasını önlemek maksadıyla çalışana yapılan ödeme anlamına gelir. Raporlu personele ödenecek olan ücret ise son 90 günlük prime esas kazancın, yine bildirilen güne bölümüyle ortaya çıkan rakamın 2/3’ü şeklinde hesaplanıyor ve bu formüle göre çıkan rakam sigortalıya ödeniyordu. Ancak birçok mevzuat değişikliğinin yaşandığı pandemi döneminde bu hesaplama sistemi de nasibini aldı. Yeni rapor ödeneği hesaplama sistemine üst limit getirildi. Gelin sizlere yeni sistemin nasıl işleyeceğini eski ve yeni hesaplamaları karşılaştırarak anlatmaya gayret edeyim. ESKİ SİSTEMDE İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ HESAPLAMA! 15.04.2021 Tarihinden önce alınmış olan geçici iş göremezlik ödemeleri aşağıdaki sisteme göre Dönem Prim Günü Prime Esas Bildirilen Kazanç OCAK 2021 30 5.000 TL ŞUBAT 2021 30 5.000 TL MART 2021 30 5.000 TL TOPLAM 90 15.000 TL Tablomuzda ki örnek sigortalımızın son 3 aylık bordrosunda kuruma bildirilen prime esas kazancının toplamı 15 Bin TL. Bu rakamı 90 güne bölüyoruz ve çıkan sonucun 2/3’ünü alıyoruz. 15.000 / 90 = 166,66 TL ……….…………… 166,66 TL x 2/3 = 111,11 TL (Günlük ödenecek ücret) Yukarıda belirtilen kişinin 15 günlük raporu için ödenecek ücret 111,11 X 13 = 1.444,44 TL’dir. (İlk 2 Gün ödenmez) YENİ SİSTEME GÖRE İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ HESAPLAMA NASIL OLACAK? 15.04.2021 Tarihinden itibaren alınacak olan iş göremezlik raporlarının hesaplama sistemi son 3 aylık prim tahakkukuna göre değil, 12 aylık toplam tahakkuk tutarına göre yapılacak. Ayrıca 180 günden az prim bildirimi bulunan sigortalıların rapor ücreti ödemelerinde ise tavan tutar asgari ücretin iki katını aşamayacak. 01.05.2021 Tarihinden sonra 15 günlük iş göremezlik raporu alan bir personel için örnek hesaplama tablosu oluşturalım; Dönem Prim Günü Prime Esas Bildirilen Kazanç MAYIS 2020 30 4.000 TL HAZİRAN 2020 30 4.000 TL TEMMUZ 2020 30 4.000 TL AĞUSTOS 2020 30 4.000 TL EYLÜL 2020 30 4.000 TL EKİM 2020 30 4.000 TL KASIM 2020 30 4.000 TL ARALIK 2020 30 4.000 TL OCAK 2021 30 5.000 TL ŞUBAT 2021 30 5.000 TL MART 2021 30 5.000 TL NİSAN 2021 30 5.000 TL TOPLAM 360 52.000 TL 52.000 / 360 = 144,44 TL ……….…………… 144,44 TL x 2/3 = 96,29 TL (Günlük ödenecek ücret) Yeni hesaplama sistemine göre örnek sigortalımız 15 günlük iş göremezlik raporu için 1.251,77 TL ödeme alacak. Bir önce ki tabloya tekrar dönüp bakın arada ki farkı göreceksiniz. Eski sisteme devam edilmiş olsaydı aynı rapor süresi için 1.444,44 TL ödeme alacak olan sigortalı vatandaş yeni sisteme göre 1.251,77 TL hak sahibi olacak. ASGARİ ÜCRETLİNİN RAPOR ÖDEMESİ DÜŞMEYECEK! Yeni sistemde yıl dönümü geçişlerinde asgari ücretli sigortalıların 12 aylık aylık ortalamasının alınması halinde bir önceki yılın asgari ücreti ortalamayı düşüreceği için oldukça ciddi bir mağduriyet yaşanacaktı. Bu durumun önüne geçmek için 5510 sayılı Kanunun, 18.Maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiş ve rapor ödemelerinde gerçekleşecek düşüş engellenmiştir. ‘’Sigorta prim ve ödeneklerinin hesabına esas tutulacak günlük kazançların alt sınırında meydana gelecek değişikliklerde, yeniden tespit edilen alt sınırın altında bir günlük kazanç üzerinden ödenek almakta bulunanların veya almaya hak kazanmış veya kazanacak olanların bu ödenekleri, günlük kazançlarının alt sınırındaki değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak değiştirilmiş günlük kazançların alt sınırına göre ödenir.’’ Allahtan bu sefer milyonlarca asgari ücretli düşünülmüş ve sistemde ayrıcalık tanınmış.Tamam asgari ücretlilerimize dokunmadık ancak geriye kalan milyonlarca sigortalımızın rapor ödeme hesaplaması maalesef değişecek. Sanırım artık rapor alırken özellikle süresini bir kez daha düşünmekte yarar olacak…