Kayseri'de satın aldığı ikinci el otomobilin, iki farklı aracın kaynakla ortadan birleştirilerek oluşturulduğunu ekspertiz raporu ile öğrenen kişi, hukuk mücadelesi başlattı. Yaşanan bu olay ekspertizin önemini bir kere daha ortaya çıkardı. Peki araç alacak vatandaşlar nelere dikkat etmeli? Ekspertizlerde en çok rastlanan hileler neler? Ekspertiz sonrasında ortaya çıkan sorunlarla ilgili izlenmesi gereken yollar neler? Tüm soruların cavaplarını sektörün uzmanlarına sorduk. "SON DÖNEMDE SIKLIKLA KARŞILAŞIYORUZ" Hasarlı araçların yüksek onarım maliyetleri sebebiyle birleştirme gibi yöntemlerin kullanıldığını belirten TÜV SÜD D-Expert Genel Müdür Yardımcısı Ozan Ayözger, "Birleştirilen araçlarla son dönemde şubelerimizde sıklıkla karşılaşıyoruz. Ekspertiz süreçlerimizde bulunan araç iç direklerinin, marşbiyellerinin ve alt taban sacının kontrolü esnasında araca uygulanan işlemi rahatlıkla tespit edebiliyoruz" dedi. Eksik veya yanlış bilgi verilerek sorun yaşayan alıcılarla sık karşılaştıklarını belirten Ayözger, "Bu durum genelde araçların hasar geçmişleri ile alakalı oluyor. Örnek verecek olursak; boyasız olarak satışa sunulan bir araçta bir ya da birkaç parçada boya çıkma durumu veya satıcı tarafından boyalı olarak bildirilen parçaların değişmiş olduğunun tespit edilmesi gibi durumlarla oldukça sık karşılaşıyoruz. Araca talip olan kişiye araç sahibi tarafından verilen bilgilerle, bizim kontrollerimiz sırasındaki tespitlerimiz arasında büyük farklar oluşabiliyor" değerlendirmesinde bulundu. "EN KÜÇÜK YANLIŞ MÜDAHALE ÖLÜMCÜL OLABİLİR" Açılan airbagler gibi parçaların değiştirilmeyip onarımı yapılması halinde tespitinin zorlaştığını söyleyen Ayözger, şunları anlattı: "Araçların karıştığı ciddi kazalarda airbagler açılıp emniyet kemerleri aktif gergi moduna geçiyor. İlgili araç, yetkili bir onarım servisi tarafından orijinal yedek parçalar ile onarıldığında herhangi bir problem yaşanmıyor. Parçalar eğitimli uzmanlarca orjinalleriyle değiştirildiği için aracın servis geçmişi ve detaylı tramer dökümünü incelediğiniz takdirde burada hangi parçaların değiştiği görülebiliyor. Fakat bu parçaların değiştirilmeyip onarım yoluna gidilmesi durumunda tespit biraz daha zorlaşıyor. Ön torpido ve direksiyon bölümü çok titizlikle incelendiğinde onarımların tespiti kısmen de olsa mümkün oluyor. Airbag kontrolünün sökme takma işlemi yapmadan tamamlanması mümkün olmuyor. Bu konuda yetkili servisler dışında yapılacak en küçük yanlış müdahalenin ölümcül sonuçlara neden olacağını bilmemiz sebebiyle OBD taraması esnasında ve görsel kontrollerimizde şüphe edilen bir bulguya rastlamamız durumunda müşterilerimize bilgi vererek yetkili servis kontrolü yapılmasını öneriyoruz" dedi. KİLOMETRE DÜŞÜRME HALA ZİRVEDE En çok karşılaşılan hadiselerin başında parça değişimi ve kilometre düşürme konuları olduğunu belirten Ayözger, "İkinci el araç satış değerini doğrudan etkileyen boyanan veya değişen parça konusunun bertaraf edilmesi amacıyla, kaza yapan araca aynı renkte çıkma parçaların takılarak alıcıya orijinal iddiasıyla satılmaya çalışılması en sık karşılaştığımız vakaların başında yer alıyor. Kilometre düşürme maalesef hala en çok başvurulan yöntemlerin başında yer alıyor. Ekspertiz esnasında tespit edilemeyeceği düşünülerek, ekspertiz öncesinde araca katkı yapılarak motor arızalarının gizlenmeye çalışması ve ciddi soruna sebep olabilecek durumların küçük onarımlar yapılarak aracın satılmaya çalışılması da karşılaştığımız diğer önemli konular olarak öne çıkıyor" dedi. Ayözger, ekspertiz hizmeti alacak vatandaşların kurumsal, güvenilir ve TS 13805 hizmet yeri yeterlilik belgesi olan bir işletme tercih etmelerini tavsiyesinde bulundu. EKSPERTİZ SONRASI SORUNLAR İÇİN HANGİ YOLLAR İZLENMELİ? Ekspertiz sonrası yaşanacak mağduriyetlerle ilgili de bilgi veren Ayözger, "Ekspertiz hizmeti aracın mevcut durumunun tespitini içerir ve anlık sonuçlar ortaya koyar. Ekspertiz esnasında bulunmayan ve sonradan ortaya çıkan arızalar için ekspertiz firmaları garanti veremez. Ekspertiz esnasında tespit edilemeyen ve araçta mevcut olan arıza ve hasarlar konusunda tüketicilerin karşılarında muhatap bulabilmeleri gerekliliği yadsınamaz bir gerçektir. Konu hakkında detaylı inceleme yapıp ekspertiz merkezi kaynaklı bir mağduriyetin tespit edilmesi halinde bunun yükümlülüklerinin ekspertiz merkezi tarafından yerine getirilmesi gerekir. Tüketicilerin mağduriyetlerinin devam etmesi halinde tüketici mahkeme heyetlerine başvurmalarını önerebilirim. Müşterilerimize sunduğumuz 3 ay, 6 ay ve 12 aylık Garanti Ürünlerimiz ile ekspertiz hizmeti sonrasında oluşabilecek arızaları garanti altına alıyoruz" açıklamasını yaptı. Pilot Garage Oto Ekspertiz Genel Koordinatörü Cihan Emre de, iki farklı aracın birleştirilmesi gibi durumların son zamanlarda çok sık görüldüğünü belirtti. Emre, "Son zamanlarda çokça rastladığımız ve tüketicinin alım yaparken çok dikkatli olması gereken bir durum. İkinci el otomobil piyasasında fiyatların artması ve ikinci el aracın bir yatırım emtiası olarak görülmesi, birçok illegal durumu da maalesef beraberinde getiriyor. Haliyle ikinci el sektöründe önemli roller üstlenen bizim gibi firmalara da konuyla alakalı büyük sorumluluklar düşüyor. İkinci el araç almadan önce ekspertize gelmek bir gereklilik" dedi. "KAYNAK İZLERİ MUTLAKA KALIR" 'Birleştirilmiş araçtaki en önemli gösterge kaynak izleridir' diyen Emre, "Birleştirilmiş araçlarda farklı iki araç birbirine kaynak yapılarak birleştirilir. İşlem ne kadar mükemmel olsa da kaynak izleri mutlaka belli olmaktadır. Özellikle farklı renklerden monte edilen araçlarda sonradan yapılan boya sebebiyle mikron farklılıkları tespit edilmektedir" değerlendirmesinde bulundu. Bunun gibi başka karşılaştıkları araçlar da olduğunu belirten Emre, "İstanbul’da şubemize gelen lüks marka bir araç gerçekten bizi çok şaşırtmıştı. Araç bir kaza sonucu perte çıkartılmış ve karoserin her parçası işlem ve değişim görmüş. Fakat öyle bir işçilikle yapılmış ki anlamak için saatlerce aracı incelemek gerekti. Küçük bir vida değişimi sebebiyle durumdan şüphelenen ekibimiz buradan yola çıkarak aracın tüm geçmişine ulaşmayı başardı. Bizim için gerçekten farklı bir tecrübeydi" dedi. KM DÜŞÜRME VE HAVA YASTIĞI Araç fiyatlarının artmasıyla yeni hilelerin ortaya çıktığını ancak kilometre düşürmenin ve hava yastıklarının hala en çok rastlanan hileler olduğunu belirten Cihan Emre, ikinci el araç alacak vatandaşların kesinlikle ekspertiz yaptırmaları gerektiğini, ekspertiz firmaları arasında ise çok kapsamlı kontrol yapan, TSE belgeli kuruluşların tercih edilmesinin önemli olduğunu belirtti. Emre, şimdiye kadar karşılaştıkları en ilginç vakanın hava yastığı patlamış bir aracın airbag kutusuna bebek zıbını doldurmaları olduğunu söyledi. NTV