ANKARA (AA) - İçişleri Bakanlığı, 30 Nisan saat 24.00 ile 3 Mayıs saat 24.00 arasında 31 ilde uygulanacak sokağa çıkma kısıtlamasına ilişkin illere genelge gönderdi.Genelgede, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının görüldüğü andan itibaren, Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulunun önerileri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda, salgının toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından oluşturduğu riski yönetme ve yayılım hızını kontrol altında tutma amacıyla birçok tedbir kararı alınarak uygulamaya geçirildiği hatırlatıldı.Alınan tedbirlerin, bulaşının yayılım hızının düşürülmesine etkisinin en üst noktaya taşınabilmesi amacıyla büyükşehir statüsündeki 30 il ile Zonguldak'ı kapsayacak şekilde, İl İdaresi Kanununun 11/C maddesi ile Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 27. ve 72'nci maddeleri uyarınca valiler tarafından ek tedbirlerin alınması gerektiği belirtildi.Genelgeyle 30 Nisan saat 24.00 ile 3 Mayıs saat 24.00 arasında Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van ile Zonguldak il sınırları içinde bulunan tüm vatandaşların sokağa çıkmaları kısıtlanacak. Açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlar Sokağa çıkma kısıtlamasının günlük hayata etkisini en az düzeyde tutmak amacıyla ramazan ayı münasebetiyle 30 Nisan Perşembe günü market, bakkal ve manavların çalışma saatleri 08.00-23.00 olarak belirlendi.Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 1 Mayıs Cuma günü market, bakkal ve manavlar 09.00-14.00 saatlerinde faaliyet gösterecek. Vatandaşların (65 yaş ve üzeri ile 20 yaş ve altında bulunanlar hariç) zorunlu ihtiyaçlarının karşılanması ile sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla (engelli vatandaşlar hariç) ikametlerine en yakın market, bakkal ve manava gidip gelebilecek. Aynı saatler arasında market, bakkal ve manavlar evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabilecek.2 Mayıs Cumartesi ve 3 Mayıs Pazar günleri market, bakkal ve manavlar kapalı olacak. 1 Mayıs Cuma, 2 Mayıs Cumartesi ve 3 Mayıs Pazar günleri, ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayileri, ayrıca tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı iş yerleri (Bu iş yerlerinde sadece ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılabilecek) açık olacak.1 Mayıs Cuma günü vatandaşların dışarı çıkamadığı saatler ile 2 Mayıs Cumartesi ve 3 Mayıs Pazar günleri tatlı satış amaçlı iş yerleri sadece evlere/adrese servis şeklinde satış yapabilecek.Ramazan ayı münasebetiyle, sokağa çıkma kısıtlaması olan 1 Mayıs Cuma, 2 Mayıs Cumartesi ve 3 Mayıs Pazar günleri sadece evlere paket servis şeklinde hizmet sunmak üzere lokanta ve restoran tarzı iş yerleri, ilaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten iş yerleri, kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri, zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, Acil Çağrı Merkezleri, AFAD Birimleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Göç İdaresi, PTT vb.), valilikler/kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50 bin nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirler arası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 kilometre için bir adet olmak üzere, belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi (bu madde kapsamında açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircileri kura yöntemi ile belirlenecek ve nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri açık olacak) faaliyet gösterebilecek.Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğalgaz çevrim santralleri gibi), içme suyu dolum tesisleri ile içme suyu, gazete ve mutfak tüpü dağıtımını yapan şirketler, hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri, sağlık hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım vb. faaliyetleri yürüten işletme/firmalar, bulunduğu yerin il/ilçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartı ile makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi gibi temel gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kağıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler çalışmalarını sürdürebilecek. Yurt içi ve dışı taşımacılık (ihracat/ithalat/transit geçişler dahil) ve lojistiğini yapan firmalar, oteller ve konaklama yerleri, gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri, çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler (bu madde kapsamında inşaat ve konaklama aynı şantiye alanı içinde ise izin verilir, başka bir yerden çalışanların gelmesine ve şantiyede kalanların başka bir yere gitmelerine izin verilmeyecek. Çalışma alanı sadece inşaat alanı/maden sahaları ile sınırlıdır) çalışmalarına devam edebilecek.Gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları, daha önceden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler (mevcut zorunluluklarını ispatlamaları ve anılan şartlara uymaları kaydıyla), sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 1 Mayıs Cuma günü sebze-meyve halleri, zirai amaçlı akaryakıt satışı yapılan Tarım Kredi Kooperatifleri, kısıtlama süresinde yağmura bağımlı tarımsal faaliyetler göz önünde bulundurularak valilikler/kaymakamlıklar tarafından tespit edilecek ihtiyaca göre kura ile belirlenecek, zirai ilaç, tohum, fide, gübre ve benzeri tarımsal üretime ilişkin ürün satışı yapan işletmeler faaliyetini sürdürecek.İstisna kapsamında olan kişilerAçık olacak iş yeri, işletme ve kurumlarda yönetici, görevli veya çalışanlar, kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar (özel güvenlik görevlileri dahil), acil çağrı merkezleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Kızılay ve AFAD'da görev alanlar, cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar (din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri ve benzeri) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar, elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon ve benzerinin kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar, ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar, yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları, otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi "özel gereksinimi" olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri, demir-çelik, cam, ferrokrom ve benzeri sektörlerde faaliyet yürüten iş yerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar istisna kapsamında bulunacak.Ayrıca bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları (asgari sayıda olmak kaydıyla), bozulma riski bulunan bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretimi, işlenmesi, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar, küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, sokak hayvanlarını besleyecek olanlar, ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanlar, kısıtlama süresince ekmek dağıtımı yapanlar ile lokanta, restoranlar ve tatlı satış yerlerinin evlere servis hizmetinde görevli olanlar ve 1 Mayıs Cuma günü 09.00-14.00 saatleri arasında ise market, bakkal, manavların evlere servis hizmetinde görevli olanlar, zorunlu sağlık randevusu olanlar (Kızılay'a yapılacak kan ve plazma bağışları dahil), yurt, pansiyon, şantiye ve benzeri toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar, iş sağlığı ve güvenliği nedeniyle iş yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (iş yeri hekimi ve benzeri), veteriner hekimler, tarımsal üretimin devamlılığı için gerekli olan ekim-dikim, sulama-ilaçlama gibi faaliyetler kapsamında bölgesel özelliklere göre İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca izin verilenler, servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanları, iş yerlerinin kapalı olduğu saatlerde/günlerde sürekli olarak iş yerlerini bekleyenler, belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere Cuma günü ve hafta sonu çalışacak personel, tedarik zincirinin aksamaması amacıyla sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 1 Mayıs Cuma günü 06.00-09.00 saatleri arasında marketler ve bakkallarda ve 3 Mayıs Pazar günü saat 18.00'dan sonra marketler ve sebze-meyve hallerinde mal, malzeme ve ürünlerin nakli, kabulü, depolama ve satışa hazırlama aşamasında görevli olanlar (bu madde kapsamında hiçbir şekilde mal, malzeme ve ürün satışı yapılamaz), madencilik, inşaat ve diğer büyük yatırım projelerinde kullanılmakta olan patlayıcıların imalat ve lojistiğinde çalışanlar istisna kapsamında olacak.Belirtilen istisnalar dışındaki tüm vatandaşların evlerinde kalması esas olacak.Ekmek dağıtım planı yapılacakSeyahat izin belgeleri sokağa çıkma kısıtlaması süresince geçerli kabul edilecek. Başta sağlık ve güvenlik olmak üzere kamu düzeninin tesisi amacıyla görevli olan kamu görevlilerinin şehir içi toplu ulaşımlarını teminen belediyelerce gerekli tedbirler alınacak.Ekmek dağıtımının düzenli olması amacıyla vali ve kaymakamların başkanlığında fırıncılar odası, yerel yönetim, emniyet ve jandarma temsilcilerinin katılımıyla oluşacak komisyon tarafından, her mahalle için muhtar görüşü de alınarak ivedilikle il/ilçe ekmek dağıtım planı yapılacak, bu planda il/ilçedeki ekmek üreten iş yerlerinin sorumlu oldukları dağıtım bölgeleri (mahalle/cadde/sokak ölçeğinde) ile her dağıtım bölgesi için görev yapacak araç listeleri belirlenecek. Bu şekilde yapılacak planlama dışında sadece Vefa Sosyal Destek Birimleri ekmek dağıtımını gerçekleştirebilecek.Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 1 Mayıs Cuma günü gazete dağıtımı/satışı marketler ve bakkallar aracılığı ile yapılacak. 2 Cumartesi ve 3 Mayıs Pazar günleri ise gazete dağıtımı, sadece gazete şirketlerinin ring halinde çalışacak kendi dağıtım araçları, tespit edilecek içme suyu dağıtım bayileri ve Vefa Sosyal Destek Birimleri aracılığıyla yapılacak.Bulunduğu yerin İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartı ile makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi gibi temel gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kağıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak ham maddelerin üretiminin yapıldığı tesisler ile tarımsal üretimin devamlılığı için gerekli olan ekim-dikim, sulama-ilaçlama gibi faaliyetler kapsamında bölgesel özelliklere göre İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca izin verilenlere yönelik kararlar, İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca en geç 30 Nisan Perşembe günü saat 22.00'ye kadar alınacak.Bakanlık, söz konusu tedbirlere ilişkin valiler/kaymakamlar tarafından ilgili mevzuat uyarınca gerekli kararların ivedilikle alınması, uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi ve mağduriyetlere neden olunmamasını istedi.Alınan kararlara uymayan vatandaşlara Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 282'nci maddesi gereğince idari para cezası verilmesi başta olmak üzere aykırılığın durumuna göre kanunun ilgili maddeleri gereğince işlem yapılacak, konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanunu'nun 195'inci maddesi kapsamında gerekli adli işlemler başlatılacak.