Emeklilik yaşı, emeklilik şartları arasında en önemli olanıdır. Belirlenen yaşı doldurmayan kişiler emeklilik hakkı kazanamazlar ve yaşı beklemek zorunda kalırlar. Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa eden kamu görevlileri istifa ettikleri dönem ile seçime kadarki zamanı borçlanabiliyor. Yurtdışında çalışanlar belli şartlarda bu süreleri borçlanarak emeklilik hesabına katabiliyor. Yine kadınlar yurtdışında 18 yaşından sonra geçirdikleri süreleri çalışmış olmasalar bile borçlanabiliyor.. NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM? ERKEN EMEKLİ OLMA ŞARTLARI SGK'da sorgulama işlemi için tıklayın E Devlet'te sorgulama işlemi için tıklayın 1- ÜÇ DOĞUMA KADAR Askerlik borçlanması ve doğum borçlanması eksik prim olduğunda ilk akla gelenler. Böylece hem prim hem de yaştan kazanabiliyorsunuz. Sigortadan sonra yapılan 3 doğum 2160 gün (6 yıl) kazandırıyor. İlk sigorta yaptırılmadan önce yapılan askerlik ise borçlanılan gün kadar işe giriş tarihini geri çektiği için emeklilik yaşı ve prim şartı azalıyor. SİGORTA YATMADIYSA Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) son açıkladığı verilere göre; 100 çalışandan 34'ü kayıtdışı. Yani 10 milyon kişi sigortasız. Yasa, primi eksik yatana ya da yatırılmayana 'hizmet tespit davası' açma hakkı tanıyor. Bu yolla binlerce kişi emekliliğini öne çekti. Çalışan sigortasız çalışarak geçirdiği sürenin son yılından başlayarak 5 yıl içerisinde hizmet tespit davası açmalı. Çalışan ölmüşse, hak sahipleri de yetim maaşı için dava açabiliyor. BORÇLANMA İMKANI Sigortalı olarak çalışmaktan uzak kalınan zamanların bir kısmını borçlanarak geri kazanma imkanı var. Bunlardan bazıları şöyle: Memurlar ücretsiz izin sürelerini daha sonra borçlanarak emeklilik hizmetinden saydırabiliyor. Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurtiçinde veya yurtdışında geçirilen doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri de borçlanma kapsamında. Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri de borçlanma kapsamında. ÜCRETSİZ İZİNLİLER Sigortalı olarak yapılan avukatlık stajı diğerlerinden ayrı olarak emeklilik hesabından sayılıyor. Tutukluluk ve gözaltında geçen süreler de borçlanılabiliyor. Bu süreleri mahkum olunmadığı sürece borçlanarak hizmetinizden saydırabilirsiniz. Grev ve lokavtta geçen süreleri de borçlanmak mümkün. Yine ekonomik kriz dönemlerinden ücretsiz izinli olanlar her yıl için 3 aya kadar borçlanma yapabiliyor. Doktorlar fahri asistanlık hizmetinde geçirdikleri süreleri borçlanabiliyor. GURBETTE GEÇEN SÜRELER Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa eden kamu görevlileri istifa ettikleri dönem ile seçime kadarki zamanı borçlanabiliyor. Yurtdışında çalışanlar belli şartlarda bu süreleri borçlanarak emeklilik hesabına katabiliyor. Yine kadınlar yurtdışında 18 yaşından sonra geçirdikleri süreleri çalışmış olmasalar bile borçlanabiliyor. EMEKLİLİK YAŞ ŞARTI 65'E ÇIKARILIYOR Emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltiliyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 2008 yılında çıkartılırken, bir önceki kanunda yer alan kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı da korunmakla birlikte 2048 yılına kadar kademeli bir şekilde yükseltilerek 65'e çıkarıldı. Yani 2036 yılından itibaren emekli olabilme yaşı kademeli olarak yükselecek. Bu artış ile birlikte hem kadınlarda hem de erkeklerde emeklilik yaşı 65 olacak. 65 YAŞA KADEMELİ GEÇİŞ NASIL OLACAK? 4A'lılar için 7200, 4B ve 4C'liler için 9000 Yaş Yaş Prim gün sayısı Prim gününün tamamlandığı tarih Kadın Erkek 4A 4B ve 4C 01.05.2008-31/31.2035 58 60 7200 9000 01.01.2036-31.12.2037 59 61 7200 9000 01.01.2038-31.12.2039 60 62 7200 9000 01.01.2040-31.12.2041 61 63 7200 9000 01.01.2042-31.12.2043 62 64 7200 9000 01.01.2044-31.13.2045 63 65 7200 9000 01.01.2046-31.12.2047 64 65 7200 9000 01.01.2048 ve sonrası 65 65 7200 9000 . NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİRİM? Bu hizmet Sosyal Güvenlik Kurumu işbirliği ile e-Devlet Kapısı altyapısı üzerinden sunulmaktadır. Hesaplamanın yapılabilmesi için karşınıza çıkan alanlara giriş yapılması gerekmektedir. Hesaplamalar kullanıcı tarafından girilen veriler üzerinden yapılmaktadır. Sorgulama yapmak için öncelikle T.C kimlik numaranız ve e-Devlet şifreniz ile sisteme giriş yapmalı, ardından sistemin sizden istediği bilgileri doğru şekilde yazmalısınız. Tüm bu aşamaları eksiksiz şekilde geçtiğiniz takdirde, emeklilik hakkını elde etmeniz için gereken koşulların neler olduğu karşınıza çıkacak. Sigortalılık süresi, kişinin, ilk defa çalışmaya başladığı ve sigortalı olduğu tarih ile emekli olacağı tarih arasındaki süreye deniyor. Bu süre içinde sosyal güvenlik kurumuna, çalışan adına, işverenin yatırdığı primlere de prim ödeme süresi deniyor. Yaşa ise emeklilik için tamamlanması gereken yaş deniyor. Sosyal güvenlikte 1 ay, 30 gün olarak; 1 yıl da 12 ay olarak alınıyor ve tüm hesaplamalar da bunun üzerinden yapılıyor. İşçi, memur, Bağ-Kurlu ve erkek çalışan, kadın çalışan fark etmiyor; emeklilik için 3 koşul gerekiyor; 1- Belirli bir süre sigortalı olmak ki, burada işe giriş tarihi önemli ve bu süre kadın çalışan ile erkek çalışana göre değişiyor. 2- Belirli süre sosyal güvenlik kurumuna prim ödenmiş olması. 3- Yaş ki, emeklilik yaşı da kadın çalışan ile erkek çalışana göre değişiyor. Bu 3 koşulun, yani belirli süre çalışılmış olması, bu süre içinde prim ödenmiş olması ve gerekli yaşın doldurulmuş olması gerekiyor ki, emekli olunabilsin. Bunlardan biri bile eksik olursa, emekli olunamıyor. . 1 Mayıs 2008 ile 31 Aralık 2035 tarihleri arasında işe girenlerin emeklilik şartları da farklı olacak. Bu tarihler arasında işe girenlerin yerine getirmesi gereken ilk şart, prim ödeme gün sayısının 7200 olması. Bu şartı yerine getirenler sigortalılık süresine gerek olmadan 60 yaşında emekli olabilirler. Ancak bu tarihlerden sonra emeklilik yaşı de değişiyor. Şöyle ki: - 1 Mayıs 2008 ile 31 Aralık 2035 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 60 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar. - 1 Ocak 2036 ile 31 Aralık 2037 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 61 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar. - 1 Ocak 2038 ile 31 Aralık 2039 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 62 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar. - 1 Ocak 2040 ile 31 Aralık 2041 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 63 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar. - 1 Ocak 2042 ile 31 Aralık 2043 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 64 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar. - 1 Ocak 2044 ile 31 Aralık 2045 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 65 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar. - 1 Ocak 2046 ile 31 Aralık 2047 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 65 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar. .EMEKLİLİK HAKKIYLA İLGİLİ 4 DÜZENLEME MEVCUT Bir de emeklilikte, farklı yıllarda yapılan düzenlemeler çerçevesinde, işe giriş tarihlerine göre belirlenen farklı emeklilik yaşları ve yine farklı prim gün sayıları var. Şöyle anlatayım: * Düzenlemelerden biri 1999 yılında yapıldı. 1999 öncesi sigortalı olanlar için işe başlama tarihine göre kademeli emeklilik şartı getirildi. * 1999 ila 2008 yılları arasında sigortalı olanlar için yaş; kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak belirlendi. Ayrıca gerekli prim gün sayısını dolduranların emekli olabilecekleri şartı getirildi. * Sosyal güvenlikte bir reform daha yapıldı. 2008 tarihinden sonra ilk kez sigortalı olanlar için kademeli emeklilik sistemi getirildi ve 7200 prim gün sayısı konuldu. Kadınlarda 58 yaş, erkeklerde 60 yaş sınırı konuldu. .İşe başlanılan tarihe göre erkek sigortalıların emeklilik yaşı * İlk sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1976 ve öncesi olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5000 gün prim ödemeleri şartıyla, yaş sınırı olmadan emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 9 Eylül 1976 ile 23 Mayıs 1979 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5000 gün prim ödemeleri ve 44 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1979 ile 23 Kasım 1980 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5000 gün prim ödemeleri ve 45 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Kasım 1980 ile 23 Mayıs 1982 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5075 gün prim ödemeleri ve 46 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1982 ile 23 Kasım 1983 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5150 gün prim ödemeleri ve 47 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Kasım 1983 ile 23 Mayıs 1985 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5225 gün prim ödemeleri ve 48 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1985 ile 23 Kasım 1986 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5300 gün prim ödemeleri ve 49 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Kasım 1986 ile 23 Mayıs 1988 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5375 gün prim ödemeleri ve 50 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. .İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1988 ile 23 Kasım 1989 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5450 gün prim ödemeleri ve 51 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Kasım 1989 ile 23 Mayıs 1991 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5525 gün prim ödemeleri ve 52 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1991 ile 23 Kasım 1992 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5600 gün prim ödemeleri ve 53 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Kasım 1992 ile 23 Mayıs 1994 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5675 gün prim ödemeleri ve 54 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1994 ile 23 Kasım 1995 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5750 gün prim ödemeleri ve 55 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Kasım 1995 ile 23 Mayıs 1997 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5825 gün prim ödemeleri ve 56 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1997 ile 23 Kasım 1998 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5900 gün prim ödemeleri ve 57 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 24 Kasım 1998 ile 8 Eylül 1999 arası olanlar 25 yılı tamamlamaları ve 5975 gün prim ödemeleri ve 58 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. * İlk sigortalı olduğu tarih 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arası olanlar sigortalılık süresi olmadan, 7000 gün prim ödemeleri ve 60 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar.. İşe başlanılan tarihe göre kadın sigortalıların emeklilik yaşı - İlk sigortalı olduğu tarih 1 Nisan 1981 öncesi olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5000 gün prim ödemeleri şartıyla, yaş sınırı olmadan emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 1 Nisan 1981 ile 8 Eylül 1981 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5000 gün prim ödemeleri ve 38 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1981 ile 23 Mayıs 1984 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5000 gün prim ödemeleri ve 40 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1984 ile 23 Mayıs 1985 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5000 gün prim ödemeleri ve 41 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1985 ile 23 Mayıs 1986 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5075 gün prim ödemeleri ve 42 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1986 ile 23 Mayıs 1987 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5150 gün prim ödemeleri ve 43 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1987 ile 23 Mayıs 1988 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5225 gün prim ödemeleri ve 44 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1988 ile 23 Mayıs 1989 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5300 gün prim ödemeleri ve 45 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. .İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1989 ile 23 Mayıs 1990 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5375 gün prim ödemeleri ve 46 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1980 ile 23 Mayıs 1991 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5450 gün prim ödemeleri ve 47 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1991 ile 23 Mayıs 1992 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5525 gün prim ödemeleri ve 48 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1992 ile 23 Mayıs 1993 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5600 gün prim ödemeleri ve 49 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1993 ile 23 Mayıs 1994 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5675 gün prim ödemeleri ve 50 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1994 ile 23 Mayıs 1995 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5750 gün prim ödemeleri ve 51 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1995 ile 23 Mayıs 1996 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5825 gün prim ödemeleri ve 52 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1996 ile 23 Mayıs 1997 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5900 gün prim ödemeleri ve 53 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1997 ile 23 Mayıs 1998 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5975 gün prim ödemeleri ve 54 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1998 ile 23 Mayıs 1999 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5975 gün prim ödemeleri ve 55 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 24 Mayıs 1999 ile 8 Eylül 1999 arası olanlar 20 yılı tamamlamaları ve 5975 gün prim ödemeleri ve 56 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. - İlk sigortalı olduğu tarih 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arası olanlar tamamlaması gereken sigortalılık süresi olmadan, 7000 gün prim ödemeleri ve 58 yaşını tamamları halinde emekli olmaya hak kazanırlar. . 1999'da yapılan düzenlemeden sonra işe başlayanların durumu 1999 yılında emeklilikte düzenlemeye gidildi ve 9 Eylül 1999'dan sonra şartlar ağırlaştırıldı. 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 yılı arasında işe yeni girenlerde sigortalılık süresi aranmıyor. Bu tarihlerde işe başlayanların emeklilik için yerine getirmesi gereken iki şart var. Birincisi 7200 gün prim ödeme süresini doldurmaları gerekiyor. İkincisi ise 60 yaşını doldurmaları gerekiyor. Bu şartları yerine getirenler emekliliğe, dolayısıyla da emekli maaşı almaya hak kazanıyor. Yaş haddinden nasıl emekli olunur? Sigortalılar yaş haddinden de emekli olabilirler. Peki, nedir yaş haddinden emeklilik? Gerekli prim ödeme gün sayısını dolduramamış ama belli bir yaşa gelmiş olan kişilere tanınan hak. Bir anlamda yeterince çalışamamış kişilerin, kısmi emeklilik aylığı alabilmesine imkan tanıyan hak da diyebiliriz. Ancak bu emeklilik imkanından yararlanabilmenin de şartları var. * 1976'dan önce işe başlayan erkek çalışanlar, 3600 gün prim ödemeleri halinde, 55 yaşında emekli olabiliyorlar. * 23 Mayıs 2002'de, 15 yıllık sigortalılık süresini dolduranlar, 3600 gün prim ödemek şartıyla, 55 yaşında emekliliğe hak kazanıyor ve kısmi emeklilik aylığı alabiliyor. * 24 Mayıs 2002 ile 23 Mayıs 2005 tarihleri arasında, 15 yıllık sigortalılık süresini dolduranlar, 3600 gün prim ödemek şartıyla, 56 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. * 24 Mayıs 2005 ile 23 Mayıs 2008 tarihleri arasında, 15 yıllık sigortalılık süresini dolduranlar, 3600 gün prim ödemek şartıyla, 57 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. * 24 Mayıs 2008 ile 23 Mayıs 2011 tarihleri arasında, 15 yıllık sigortalılık süresini dolduranlar, 3600 gün prim ödemek şartıyla, 58 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. * 24 Mayıs 2011 ile 23 Mayıs 2014 tarihinden sonra tarihleri arasında, 15 yıllık sigortalılık süresini dolduranlar, 3600 gün prim ödemek şartıyla, 59 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. * 24 Mayıs 2014'ten sonra tarihleri arasında, 15 yıllık sigortalılık süresini dolduranlar, 3600 gün prim ödemek şartıyla, 56 yaşını doldurmuş olmaları halinde emekliliğe hak kazanıyor. * İlk defa 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe başlayanlar, 25 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4500 prim ödeme gün sayısını yerine getirmeleri halinde 60 yaşında emekliliğe hak kazanıyor ve kısmi emeklilik aylığı alabiliyor. * 1 Mayıs 2008'den sonra 5400 gün, yani 15 tam yıl prim ödeyenler 60 yaşında emekli olabilecek. .ERKEN EMEKLİLİK NEDİR? Bu sigorta kurumlarının amaçları aynı olsa da gerek işleyişlerinden gerek ücretlerinden oldukça aralarında ayrılmaktadır. En çok bilinen sigorta kurumları SSK ve Bağ-Kur' dur bu iki sigorta kurumları kişinin emekli olabilmesi için oldukça çok imkan sağlar ve kişi adına geleceğe yatırım yapar. Ancak SSK ' lı olmak isteyen bir kişinin bir kurum ya da kuruluşta işe başlaması ve iş verenini kendi adına bu primlerinin ödemesi gerekmektedir. Kişi bu şekilde hizmet yılını doldurarak emekli olabilir. Bağ-Kur ise kişi öncelikle bir kurum ya da kuruluş açmalıdır. Ve burada hizmet vermeye başladıktan sonra kendi adına yatırdığı primlerle emekli olabilme imkanı kazanır. Bu kurulardan erken emekli olabilmek için ise ortak bir kriterleri vardır. Bu kriter ise kişinin bir an önce sigortasının başlatılmış olması gerekmektedir. İş hayatına ne kadar erken atılırsa kişi o kadar erken emekli olabilme imkanına sahip olabilir 1- ÜÇ DOĞUMA KADAR Askerlik borçlanması ve doğum borçlanması eksik prim olduğunda ilk akla gelenler. Böylece hem prim hem de yaştan kazanabiliyorsunuz. Sigortadan sonra yapılan 3 doğum 2160 gün (6 yıl) kazandırıyor. İlk sigorta yaptırılmadan önce yapılan askerlik ise borçlanılan gün kadar işe giriş tarihini geri çektiği için emeklilik yaşı ve prim şartı azalıyor. SİGORTA YATMADIYSA Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) son açıkladığı verilere göre; 100 çalışandan 34'ü kayıtdışı. Yani 10 milyon kişi sigortasız. Yasa, primi eksik yatana ya da yatırılmayana 'hizmet tespit davası' açma hakkı tanıyor. Bu yolla binlerce kişi emekliliğini öne çekti. Çalışan sigortasız çalışarak geçirdiği sürenin son yılından başlayarak 5 yıl içerisinde hizmet tespit davası açmalı. Çalışan ölmüşse, hak sahipleri de yetim maaşı için dava açabiliyor. TAKVİM