Devlet memurlarının askerlik süreleri memuriyet ve emekliliğe ilişkin haklarını etkileyebilmektedir. Muvazzaf askerlikte geçirilen süreler; memuriyete ilişkin hakları doğrudan etkilemekte, emeklilik haklarını ise bu sürelerin borçlanılmış olması halinde etkilemektedir. Askerlik süresinin memuriyete etkisi Askerlik süresinin memuriyete olan bu etkileri, askerlik süresinin borçlanılmış olup olmamasıyla ilişkili değildir. Memuriyete girmeden önce veya memuriyetten ayrılarak muvazzaf askerlikte geçirilen süreler; **Memurun kazanılmış hak aylık seviyesinin (derece/kademe) belirlenmesinde esas alınan sürelere dahil edilir. **Memurun kıdem yılı süresinin hesaplanmasında esas alınan sürelere dahil edilir. **Memurun yıllık izin süresinin belirlenmesinde esas alınan sürelere dahil edilir. **Memurun hizmet süresine bağlı olarak 1 yıl süreyle aylıksız izin kullanabilme hakkından yararlanabilmesinde, 5 yıllık süresinin hesabında esas alınan sürelere dahil edilir. **Memurun 657 sayılı Kanunun 68/B maddesi kapsamında atanmasında (torba kadroya atanma) aranan hizmet süresinin hesabında esas alınan sürelere dahil edilir. Askerlik süresinin emekliliğe etkisi Askerlik süresinin emeklilik haklarına etkisi konusunda, 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda çeşitli hükümler yer almıştır. Bu yazımızda, 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi Devlet memurlarının (15 Ekim 2008 tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi bir görev almış olan Devlet memurlarının) askerlik süresinin emeklilik haklarına etkisine değinilecektir. 5434 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere göre, memurun askerde geçirmiş olduğu sürenin emekli aylığı ve emeklilik ikramiyesine ilişkin haklarını etkileyebilmesi için bu sürenin borçlanılmış olması gerekmektedir. Borçlanılan askerlik süreleri, emekli aylığı ve emekli ikramiyesi hesabında esas alınan hizmet sürelerine dahil edilirken, bu durum emekli aylığı ve emekli ikramiyesi miktarının daha fazla olması sonucunu doğurabilmektedir. Ancak emekli ikramiyesi hesaplaması tam yıl üzerinden yapıldığından, tam yıla etki etmeyen askerlik borçlanma süreleri emekli ikramiyesini de etkilememektedir. (Örneğin 31 yıl 3 ay hizmeti olan memur 8 ay süreli askerlik borçlanması yaptığında, emekli ikramiyesi miktarı etkilenmeyecek ve emekli ikramiyesi yine 31 tam yıl üzerinden hesaplanacaktır.) Askerlik borçlanması ne zaman yapılır? Askerde geçen sürelere ilişkin borçlanma yapılmak istenmesi durumunda; -Kendi isteği ile emekliye ayrılacak olanların askerlik süresi borçlanma başvurusunun, emekli olmadan en az 6 ay öncesine kadar olan süre kendileri tarafından yapılması gerekir. -Kurumlarınca re'sen (malullük, yaş haddi dahil) emekliye ayrılanlar ile ölenlere ilişkin askerlik süresi borçlanma başvurusunun, görevle ilişiklerinin kesilme tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde kendileri veya dul ve yetimleri tarafından yapılması gerekir. Öte yandan, askerlik borçlanmasına ilişkin yapılan başvurular işleme alındıktan sonra borçlanma isteğinden vazgeçilemiyor. Borçlanma miktarının hesaplanması ve ödenmesi Askerlik süresi borçlanması; **Borçlanma isteğinde bulunulan tarihte memurun emekli keseneğine esas derecesine/kademesine isabet eden kesenek ve karşılık tutarı esas alınarak yapılır. **Re'sen emekli edilen veya ölen memurun, görevleriyle ilişiğinin kesildiği tarihteki emekli keseneğine esas derecesine/kademesine isabet eden kesenek ve karşılık tutarı esas alınarak yapılır. Çalışırken askerlik süresinin borçlanılması halinde, askerlik süresine ilişkin borç tutarı, müracaat tarihini takip eden aydan itibaren emekli kesenekleri oranında kurumları tarafından tahsil edilerek SGK’ya gönderilir. Memurlar isterlerse borcun tamamını toptan ödeyebilecekleri gibi aylıklarından daha fazla miktarda kesinti yapılmak suretiyle borcun ödenmesi yolunu da tercih edebilirler. Öte yandan, borçlanılan tutarın tamamı ödemeden emekli aylığı, adi veya vazife malullüğü aylığı bağlananların kalan borçları, emekli aylıklarından emeklilik keseneği oranında tahsil edilir.