Pandeminin başladığı 2020’de önlemler kapsamında okullar, fabrikalar, lokanta gibi yeme-içme noktaları kapanınca süt satışı yeterince olamadı. Süt fiyatları da çok düştü. Bunun üzerine besiciler, süt hayvanını kesime verdi. Dişi hayvan kesime gidince buzağı yetiştirilemediğinden hayvan sayısı hızla azaldı. Bu durumun önüne geçmek için devreye giren Tarım ve Orman Bakanlığı, ‘düve alım desteği’ programı geliştirdi. Buna göre, her yıl bakanlıkça belirlenen düve alım fiyatının yüzde 40’ını devlet karşılıyor. FİYATIN YÜZDE 40'I Bakanlıkça bu yıl için desteklemeye esas damızlık gebe düve fiyatı 20 bin lira, 8-15 aylık damızlık boş (gebe olmayan) dişi sığır fiyatı 12 bin lira, damızlık gebe manda fiyatı 16 bin lira ve 8-15 aylık damızlık boş dişi manda fiyatı da 10 bin lira olarak belirlendi. Yani 20 bin liraya bir damızlık gebe düve aldığınızda, bunun yüzde 40’ı olan 8 bin lirayı devlet size hibe ediyor. Bir yılda 50 baş hayvana kadar da hibe alım hakkınız var. 50 damızlık gebe düve aldığınızda hibe tutarı 400 bin lirayı buluyor. 2 YIL ÖDEMESİZ KREDİ Kalan parayı karşılama imkanınız yoksa eğer orada da proje kapsamında Ziraat Bankası devreye giriyor. Banka, bu yıl yüzde 7.10 faiz oranıyla (piyasada bu oran yüzde 24’lerde) 1 hayvan için 16 bin lira civarında düve alım kredisi imkanı sunuyor, 50 hayvanda tutar artıyor. 2 yıl geri ödemesiz kredinin, daha sonraki 5 yıl içinde uygun taksitlerle ödemesi yapılıyor. NEREYE BAŞVURULUR? Programın ilk yılında 600 bin hayvan için hibe çıktı. Projenin ikinci yılının başvuruları da Kasım 2021’de alındı, şimdi mart ayında hibeye hak kazananların listesinin açıklanması bekleniyor. Yeni başvuracak olanlar ise Kasım 2022 dönemini kaçırmamalı. Bulunduğunuz bölgedeki tarım il veya ilçe müdürlüklerine giderek verilen formları doldurup başvurunuzu yapabilirsiniz. NASIL BİR YOL İZLENİYOR? Başvurunuz kabul edildikten sonraki aşamalar şöyle: * Hayvanların; düve yetiştirici merkezlerinden, hastalıktan ari işletmelerden, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğün’den, Tarım Kredi Kooperatifleri ile iştiraklerinden ve yetiştirici ile üretici örgütlerinden temin edilmesi gerekiyor. * Buralardan kaç hayvan almayı planlıyorsanız bunun ön anlaşmasını yapıyorsunuz. * Proforma fatura yani asli olmayan geçici bir fatura alarak bunu Ziraat Bankası’na ibraz ediyorsunuz. * Bankanın istediği koşulları sağlıyorsanız size kredi çıkarıyor. * Hayvanınızı anlaştığınız yere gidip alıyorsunuz. * Kredi faturanızı tarım il veya ilçedeki yetkililere gösteriyorsunuz. Onlar da ahırınıza gelip kaç hayvan aldıysanız bakıyor, denetimleri yapıyor. Hibe hak edişinizi bakanlığa raporluyor. * Tarım ve Orman Bakanlığı da 2 ay içinde hibe ödemenizi gerçekleştiriyor. 3 YIL SATIŞ YASAK Gebe düve hibesinden yararlanabilmek için alacağınız hayvanın en az 3 aylık gebe olması gerekiyor. Hayvanı satın aldıktan sonra yetkililer, 6 ayda bir işletmenize gelerek sağlık durumu, hayvanın hayatta olup olmadığı gibi konularda denetim yapıyor. Eğer hayvanınız bu dönemde öldüyse, kredi alırken banka sigorta da yaptığı için ölen hayvanın yerine yenisini hemen almanız gerekiyor, bunun bedelini de sigorta karşılıyor. Hibe desteği aldığınız hayvanı 3 yıl boyunca da satmama kuralı var. KİMLER YARARLANABİLİR? En önemli şart, en az 1 yıllık hayvancılıkla uğraşan bir işletme olmanız gerekiyor. En az 8 aylık bir dişi sığır veya mandanız olmalı. Hayvan Kayıt Sistemi’ne (TÜRKVET) kayıtlı sığır işletmecisi olmanız şart. Hayvancılıkla ilgili bir kurs bitirmiş ve sertifikasını almış olmanıza da bakılıyor. Şehit yakını, gazi veya gazi yakınıysanız değerlendirmede 10 puan fazla alabiliyorsunuz. İlçede yaşıyor ve buluduğunuz bölgeden başvuruyorsanız 10 puan fark sağlanıyor. 40 yaş altı genç ve kadınsanız 10 puanla öne geçmeniz mümkün. Ahır sizin üzerinizeyse 10 puan, kiraysa 6 puan veriliyor. KAPSAMINDA HANGİ IRKLAR VAR? Etçi ırklar; Angus, Charolais, Limousin, Hereford, Belgium Blue. Kombine ırklar; Simental (Fleckvieh), Brown Swiss, Mondbeliard. Sütçü ırklar; Jersey (Karadeniz Bölgesi’ndeki illerde), Holstein. Manda. 50 HAYVANDA YILLIK 700 BİN LİRA KAZANÇ Erzincan, büyükbaş hayvancılığın yaygın olduğu ve bu nedenle hibe programından en fazla yararlanan il. Hibe desteğinin yanı sıra bu işten ayrıca ne kadar kazanılabileceği konusunda görüşünü aldığımız Erzincan Damızlık ve Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Yaşar Faruk Günay, “Hibe ile gebe düve alındıktan sonra kişi doğan ve 3 ay sonra sütten kesilen buzağı satabilir, 1 yaşına kadar olan buzağının bu yıl için fiyatı 10 bin lira civarında. Buzağı erkekse 2 yıl sonra kesim için satılabilir. Bu yılki fiyat 28 bin lira civarında, kurbanda bu 35 bin lira olur” diye konuştu. Süt olarak kazanca bakıldığında ise bu yıl için bir litre sütün 5 liraya süt fabrikalarına satılabileceğini belirten Günay, “En verimli olan Holstein ırkı yılda 7-8 ton süt veriyor. Yani sütten yılda 35 bin lira kazanmak mümkün. Böylece bir yıl içinde gebe olarak aldığınız bir hayvandan sağlayacağınız süt ve buzağı satışından toplam geliriniz 45 bin lira ediyor. Bir hayvan için yıllık yonca, saman, yem, ilaç, veteriner gibi giderler de toplam 32 bin lira. Bu durumda yıllık net kazanç ise hayvan başına 14 bin lira. 50 baş hayvan alındığında fire yoksa yıllık net gelir 700 bin lirayı buluyor” dedi.