Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar birkç hafta önce yaptığı bir duyuruda, ”Karadeniz'de birkaç ay içinde petrol keşfi için sondaj yapılacak” ifadelerini kullanmıştı.
Bakan Bayraktar, dün yeniden bir aıklama yaptı ve Sakarya Gaz sahasında günlük 4.5 milyon metreküp gaz üretildiğini, bunun 1.8 milyon hanenin ihtiyacını karşılayacağını dile getirdi. Peki Karadeniz gazında amaç ne? Bulunan gazın miktarı çoğaldıkça faturaları nasıl etkiler?
Karadeniz’de petrol tahminleri ne yönde? Sondaj çalışması ne zaman biter? Konuyla ilgili merak edilenleri MÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Altuğ Karataş ile Enerji Uzmanı Sinan Furat anlattı.
Karataş açıklamasında şu cümlelere yer verdi:
“Karadeniz’de arama faaliyetlerinin birkaç aşaması var. Öncelikle sismik gemilerle nerede potansiyel olup olmadığının tespit edilmesi lazım. Potansiyel bulduğunuzda sondaj kuyusu açmanız gerekiyor. Birtakım mühendislik ve bilimsel çalışma yapmanız lazım. Bulunduğu taktirde çıkartılma tarafına geçiliyor. Türkiye sismik gemilerle bir süredir Orta Karadeniz, Doğu Karadeniz’de çalışmalar yürütüyor. Batı Karadeniz’de de potansiyel hala devam ediyor. Bizim komşularımızın Karadeniz sahasındaki sınırlarında bile petrol ya da doğal gaz kaynakları bulunduğuna dair emareler olduğunu biliyoruz.
‘PETROL SIZINTISI OLDUĞU SÖYLENİYOR’
O sebeple hem Batı Karadeniz hem Orta Karadeniz hem de Doğu Karadeniz’de aramalar devam ediyor. Doğu Karadeniz’de sadece doğal gaz değil, petrol ile ilgili bazı emareler olduğu bilgileri var. Hatta vatandaşlar bile Rize Çayeli açıklarında deniz yüzeyinde petrol sızıntısı olduğunu söylüyor. Bu çalışmalar bir süre sonra netleştirilip açıklanacaktır.
'2 İLE 6 AYI BULABİLİR'
Sayın Bakanımızın açıklaması ile 2-3 ay sonra bir sondaj kuyusunun açılacağından şunu anlıyoruz: Sismik süreç bitirilmiş, demek ki olumlu birtakım emareler alınmış, devletimiz burada bir kaynak olduğunu tespit etmiş, bunun kesinleştirilmesi, mühendislik hesaplarının yapılması ve fiziksel temasın sağlanması için sondaj yapılması aşamasına geçilmiş. Bu aslında bize müjdenin öncesindeki müjde haberini vermiş oluyor. Sonrasında tabi burada birkaç aylık çalışma gerekecektir. Bulunduğu taktirde hesaplamalar yapılacaktır. Bu 2 ile 6 ayı bulabilir.
TÜRKİYE EKONOMİSİNE NASIL YANSIR?
Burada rakam önemli. Şu an için Şehit Aybüke Yalçın Sahası’nda 40 bin varil üretimi geçtik. Bundan 10 yıl önce Türkiye’nin toplamda çıkardığı petrol kapasitesi 45 bin varildi. Şu anda Türkiye, 80 bin varilin üzerine çıktı. Hedef 2025’in sonunda sadece Gabar bölgesinde toplamda 100 bin varile ulaşmaktır. Bu önemli bir rakam. Türkiye 2025 yılı sonunda 160 bin ile 180 bin varile sadece Gabar bölgesi ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki kaynakla ulaşmış olacak.
Peki ne kadar tüketiyoruz? 800 bin varil ile 1 milyon varil günlük tüketimimiz var. Bu da bize şunu gösteriyor: Türkiye o bölgede yaptığı çalışmalarla petrolün yüzde 20’sine ulaşma şansına sahip olacaktır.
DOĞU ANADOLU'DA PETROL ARAMALARI NE DURUMDA?
Depremler nedeniyle alanın teknonik olarak çok hareketli olduğunu bilmemiz lazım. Türkiye Petrolleri’nin kapasitesi, yerli ekipmanlarla birlikte Türkiye artık 2500-3000 metrelerde sondaj yapıp kaynaklara ulaşabiliyor. Örnek olarak Şehit Aybüke Yalçın ve Şehit Esma Çevik sahalardır. Şu an için Siirt’te bir köyde sondaj çalışmalarına başlandığını biliyoruz. Hakkari-Van arası sınırda da bir çalışma yapıldığını biliyoruz. Bu sayı daha da artacaktır. Şu an için kanıtlanmış rezerve göre Türkiye’nin petrol üretimi yüzde 20 seviyesine ulaşacak diyoruz. Hakkari, Van ve Siirt bölgesinde yapılacak çalışmadan gelecek müjdelerle bu rakamı çok daha yukarı çekebiliriz.
'10 MİLYON METREKÜP DOĞALGAZ'
Şu an için Sakarya Gaz sahasında 3 fazlık bir aşamada ilerliyoruz. Gaz Filyos terminaline basıldığında bu belirtilmişti. Birinci fazda toplamda 10 kuyuya ulaşılacak ve günlük 10 milyon metreküp doğal gaz üretimi gerçekleştirilecek. Şu anda birinci faz içerisindeyiz.
Şu anda sayın Bakanın açıklaması ile günlük üretimin 4.5 milyon metreküpe çıkarıldığını görüyoruz. Bu demektir ki birinci fazın sonuna hızla yaklaşıyoruz. 4.5 milyon metreküplük doğal gaz 1.8 milyon hanenin ihtiyacını karşılıyor.
Biz birinci fazı bitirdiğimizde yaklaşık 3.7 milyon hanenin ihtiyacı kendi topraklarımızdan çıkan doğal gaz ile sağlanmış olacak. Bunun rakamsal karşılığı yaklaşık 1 milyar doların üzerinde.
İkinci fazda ise 10 milyon metreküpten 40 milyon metreküpe ulaşacağız. Karadeniz gazı bulunduğunda dünyanın en büyük ikinci keşfiydi.
VATANDAŞIN FATURASINI NE YÖNDE ETKİLER?
Geçtiğimiz yıl 25 metreküpe tekabül eden aylık doğal gaz tüketimi Filyos tarafından gelen doğal gaz olarak vatandaşa ücretsiz olarak verildi. Şu anda büyükşehirlerde 5.5-6 TL civarında olan bir metreküp doğal gaz fiyatı yaklaşık yüzde 40-50 arasında devlet tarafından sübvanse edilmiştir. Yeni bulunacak kaynaklarla beraber bolluk arttıkça karar alıcılar sübvansiyonu artırmak isterse bu faturalara yansıyabilir.” dedi.
Enerji Uzmanı Sinan Furat ise açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Karadeniz'de petrol emaresi olduğu düşünülen bir alanda keşif kuyusu için ilerleyen aylarda sondaj çalışması yapılacağını duyurdu. Rize Çayeli ilçesinin yaklaşık 7 mil açıklarında suyun üzerinde bulunan tabakalardan örnekler alıp petrol potansiyelini öğrenmek için Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına (TPAO) gönderilmişti. TPAO’ya gönderilen numunelerin sonucu Maden’e ulaştı. Maden’e ulaşan analiz sonuçlarında denizin yüzeyine sızan sıvının ham petrol olduğu ortaya çıktı. Yapılacak araştırmalarda iki boyutlu ve üç boyutlu sismik araştırmalar yapılacak. Bunun yanında belki deniz tabanından jeolojik numune alınacak, karıt numunesi alınacak veya tortuluğu sediman örnekleri alınacak. Bunlar gravite ve manyetik sismik çalışmalarla birlikte Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın veri işlem merkezinde değerlendirilecek. Denizin yüzeyine sızan bu petrol rezervuarı nereden geldiği tespit edilecek. Sondajlar sonucunda yine elde edilecek sonuçlardan sonra petrol üretimine geçecek.
KARADENİZ'DE BİR PETROL BULUNURSA EKONOMİYE KATKI SAĞLAR MI?
Karadeniz Bölgesinde yaklaşık 172 bin km2 ekonomik münhasır alana sahip. Bu kadar geniş bir alan, hidrokarbon arama açısından ciddi bir potansiyel anlamına gelmektedir. Bu doğrultuda, sismik çalışmalar sonrası belirlenen sondaj alanlarında yapılacak çalışmalar Sakarya gaz sahasında keşfedilen doğal gaza ek olarak, petrol keşfetme potansiyeli de barındırmaktadır. Hala aranacak çok geniş bir alanın olduğunu da unutmamak gerekir.
'ENERJİ ADINA DŞA BAĞIMLILIKTAN KURTARMAK'
Gabar'da günlük 40 bin varilin üzerinde üretim olduğunu biliyoruz. Hâlihazırda çıkarılan petrol, tankerlerle taşınıyor ancak üretim arttıkça maliyetleri düşürmek ve lojistik kolaylık için boru hattına ihtiyaç var. Gabar sahasını Irak-Türkiye boru hattına bağlayacak 35-36 kilometrelik hattın yarısının yapımı gerçekleşti. Van, Hakkâri gibi bölgelerde de arama faaliyetleri sürüyor. Buralarda tek beklenti var, Türkiye’yi enerji adına dışa bağımlılıktan kurtarmak.
'OLUMLU YANSIYACAKTIR'
Evsel konut fiyatı üzerinden günlük 18 milyon TL veya sanayi için kullanılırsa günlük 51 milyon TL gaz üretimi anlamına gelmektedir. Her gün 4,5 milyon metreküp gaz dışarıdan ithal edilmeyecek ve Türkiye’nin cari açığı da aynı oranda azalacaktır. Daha önemlisi Türkiye kendi enerji ihtiyacını karşılayarak stratejik bir alanda dışa bağımlığı azaltacaktır.
Daha önce uygulandığı gibi belli bir miktar tüketime kadar vatandaşa ücretsiz doğalgaz satışı olabilir. Yetli üretim sayesinde konutlarda doğalgaz fiyatı ucuzlayabilir ve düşük doğal gaz fiyatı vatandaşın ödeyeceği faturalara olumlu yansıyacaktır." şeklinde değerlendirdi.
