Okullar bugün açıldı. 18 milyonu aşkın öğrenci yüz yüz eğitime başladı. Öğrencileri okula taşıyacak İstanbul'da 18 bin, Türkiye genelinde ise yaklaşık 50 bin servis aracı da trafiğe çıktı. Okula hazırlık alışverişi telaşını atlatan aileleri, bu sefer de servis ücretisıkıntısı sardı. Devlet ve özel okulların servis ücretleri her yıl belediyelerin Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararına göre belirleniyor. Ancak bazı özel okul ve tur firmalarının, ailelerden belediyenin belirlediği sınırları aşan ücret talebinde bulunduğu yönünde şikayetler şimdiden gelmeye başladı. YÜZDE 40 DAHA FAZLA UKOME, okulların açılmasına bir ay kala servis ücretlerini açıkladı. 2021-2022 eğitim ve öğretim yılı için İstanbul, İzmir ve Ankara'da ücretlere yüzde 15 oranında zam yapıldı. Böylece örneğin İstanbul'da en yakın mesafa 271 liradan 312 liraya, en uzak mesafe de 650 liradan 748 liraya çıktı. UKOME'nin açıkladığı ücretler tavan fiyatlar. Yani servis ücretleri, açıklanan bu fiyatlardan daha fazla olamaz. Ancak bazı tur firmalarının bu yıl neredeyse belirlenenin yüzde 35-40 daha üstünde ücret istedikleri belirtiliyor. YÜZDE 35 PERSONEL İÇİN Servis işini bireysel yapan esnafın UKOME kurallarına uyduğunu söyleyen İstanbul Umum Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası Yönetim Kurulu Üyesi Günhan Sınar, "Örneğin, İstanbul'da en kısa mesafe 0-1 kilometre için 312 lira olan fiyata, sadece yüzde 35 rehber ücreti eklenebilir. Böylece toplam tutar 421 lira olur. Fakat bazı özel okul ve tur firmaları bunun da üzerine özel 'hizmet bedeli' adı altında yasal olmayan bir ek yaparak fiyatı 700 liraya çıkarabiliyor, haksız kazanç sağlıyor" diye konuştu. BELEDİYE MÜDAHALE ETMELİ Servis ücreti 748 lira olan en uzak mesafede ise bu yöntemle fiyat artışının 1.300 lirayı aştığını belirten Günhan Sınar, "Burdaki fahiş para, özel okullara ve tur firmalarına gidiyor. Bizim denetim yetkimiz yok. Büyükşehir belediyelerinin bünyesinde bulunan Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü'nün şikayetleri dikkate alarak, bu fiyatlara müdahale etmesi gerekiyor. Bu müdürlüğün, denetimler sonucu tarifeden fazla ücret alındığını tespit ettiğinde cezai müeyyide uygulama yetkisi var. Hatta fazla para isteyen servisçinin aracını bile bağlayabilir" dedi. REHBER PARASI Posta'dan Gülten Uğurlu'nun haberine göre; Yasaya göre; okul öncesi eğitim, ilkokul ve ortaokul öğrencilerini taşıyan servis araçları, rehber personel (hostes) bulundurmak zorunda. Rehber için alınacak ek ücreti ise şehre göre yine belediye belirliyor. HAKLARINIZI BİLİN Tüketiciler Derneği Başkanı Levent Küçük, bu sezon yüksek servis ücreti veya ücrete itiraz ettiği için çocuğunun okula taşınmayacağı tehdidiyle karşılaşan ailelerin, tüketici hakem heyetine şikayette bulunması gerektiğini söyledi. Küçük, "Böylece aile, servisçiyle imzaladığı sözleşme ve ödediği ücretin faturasıyla birlikte yaptığı şikayet üzerine parasını geri alır. Ayrıca veli UKOME'ye de şikayette bulunarak, şirketin cezalandırılmasını sağlayabilir. Milli Eğitim Müdürlüğü'ne de şikayet başvurusu yapılabilir" dedi. BUNLARA BAKIN UKOME aylık ücretleri eğitim ve öğretim süresi olan 8.5 ay üzerinden hesaplayarak belirliyor. Ücrete Katma Değer Vergisi (KDV) dahil. Veli, pandemi nedeniyle okulların 2 gün açık olması durumunda aylık ücretin yüzde 60'ını, 3 gün açıksa yüzde 75'ini, 4 gün açıksa da yüzde 90'ını ödeyecek. Servisçiyle mutlaka sözleşme imzalayın. Sözleşmeyi iyi okuyun. Sözleşmeye 'UKOME'nin belirlediği ücreti ödeyeceğim' diye madde ekletin. ASözleşmeye 'pandemi nedeniyle yüz yüz eğitime ara verilmesi halinde, yasal haklarım saklıdır' diye bir madde ekletmenizde de fayda var. Ücret; kilometre (km) olarak tek gidiş üzerinden hesaplanır, dönüş için ayrıca km hesabı yapılmaz. Servisçiler hem gidiş hem de dönüş için ayrı para telep edebilir. İzin vermeyin. Kredi kartıyla ödeme yapılabilir ve ödemeler aylık olarak alınır. Peşin ücret ödemeye veya kredi kartıyla ödemede tek çekime zorlama yapılamaz. Yıllık peşin ödemede yüzde 5 indirim uygulanır. Pandemi koşullarında ödemenin aylık yapılması ise daha iyi bir seçenek olabilir. Kardeş indirimi var. Birinci çocuk tam, ikinci çocuk yüzde 10 ve üçüncü çocuktan itibaren yüzde 20 indirim olarak uygulanır. Ödediğiniz ücretin faturasını, bankada işlem olduysa havale dekontu ve EFT belgesini mutlaka saklayın. Şehre göre belli km'nin üzerindeki her bir km için UKOME kararı ile ayrıca belirlenen ücret eklenir. Köprü geçiş ücreti toplam öğrenci sayısına bölünerek fiyatlara ilave edilir. Servisçi, öğrencinin ikametgah ve okul değişikliği, okuma hakkını kaybetmesi, tedavisi uzun süreli hastalık gibi hallerinde servis ücretini iade etmek zorundadır. Artık İstanbul'da tahditli (sınırlanmış) servis plakası ile hizmet veriliyor. Yani 34 LAA 001 ve 34 LZZ 999 aralığında bulunan plakalar servislere tahsis edildi. Bunun dışındaki plakalı servisler 'kaçak' demek. Tuzağa düşmeyin. ŞOFÖRDE AŞI KARTI ZORUNLU Günhan Sınar, İçişleri Bakanlığı'nın yayımladığı genelgeye göre aldıkları korona önlemlerini şöyle sıraladı: Veli, çocuğunu servise vermek konusunda tedirgin olmasın. Bütün şoförlerimiz en az 2 doz aşısını oldu ve aşı kartları var. Bu aşı kartları vatandaşa güven vermek için araçta da bulundurulacak. Araçlarda dezenfektan var, öğrenci binerken elini dezenfekte edecek. Araçlarda maske bulundurulacak, her öğrenci ve personel maskeli olacak. Araçlar tam kapasite çalışacak. Ancak her öğrenci yılın başından sonuna kadar aynı koltukta oturacak. Koltuk değişikliği olmayacak. Rehber personel, yılın başında öğrenciler için koltuk seçimini ayarlayacak.