Kamu çalışanlarının, usulüne uygun şekilde kurulmuş olan sendikalara serbestçe üye olmaları veya üyesi oldukları sendikalardan serbestçe ayrılmaları ya da sendika değiştirmeleri, kanunla belirlenmiş bazı esaslar çerçevesinde mümkün olabilmektedir. 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu; ortak ekonomik, sosyal ve meslekî hak ve menfaatlerinin korunması ve geliştirilmesi amacıyla kamu çalışanları tarafından kurulan sendikalara üye olma, üyelikten ayrılma ve sendika değiştirme konularını da düzenlemiştir. Kamu çalışanlarının sendika üyesi olması Kamu çalışanları, çalıştıkları işyerinin girdiği hizmet koluna ilişkin bir sendikaya serbestçe üye olabilmektedirler. Sendika üyeliğinin kazanılabilmesi için personelin üç nüsha olarak doldurup imzalayacağı üye formu ile ilgili sendikaya başvurması ve başvurusunun sendika yetkili organınca kabul edilmesi yeterlidir. Üyelik başvurusu sendika tarafından 30 gün içinde reddedilmezse üyelik isteği kabul edilmiş sayılır. Üyeliğin kesinleşmesi halinde, başvuru belgesinin bir örneği sendika tarafından ilgili personele verilir ve bir örneği de 15 gün içinde işverene gönderilir. Haklı bir sebep gösterilmeden üyelik başvurusu kabul edilmeyen personel, bu kararın kendisine tebliğinden itibaren 30 gün içinde görevli iş mahkemesinde dava açabilir. Kamu çalışanlarının sendika üyeliğinden ayrılması Kamu çalışanları üyesi oldukları sendikadan serbestçe çekilebilirler. Üyelikten ayrılmak isteyenler, üç nüsha olarak doldurulup imzalayacakları üyelikten çekilme bildirimini kurumlarına vermek suretiyle üyelikten çekilmiş olurlar. Kayıt tarih ve numarası alan çekilme bildiriminin bir sureti personele verilirken, bir sureti de personelin kurumu tarafından 15 gün içinde ilgili sendikaya gönderilir. Ancak, sendika üyeliğinden çekilme hali, personelin kurumuna yaptığı başvuru tarihinden itibaren 30 gün sonra gerçekleşir. Personel, bu süre bitmeden dilekçe ile kurumuna başvurarak üyelikten çekilme isteğinden vazgeçebilir. Kamu çalışanlarının sendika üyeliğinden çıkarılması Kamu çalışanları üyelikten ayrılmak istemeseler bile, üyesi oldukları sendika merkez genel kurulu kararı ile üyelikten çıkarılabilirler. Çıkarma kararı, üyelikten çıkarılan personele ve personelin kurumuna yazı ile bildirilir. Üyelikten çıkarılanlar, çıkarma kararının kendilerine tebliğinden itibaren 15 gün içinde görevli iş mahkemesine itiraz edebilirler. Mahkeme konuya ilişkin kesin kararını iki ay içinde verir ve çıkarma kararı kesinleşinceye kadar personelin sendika üyeliği devam eder. Kamu çalışanlarının sendika üyeliğinin kendiliğinden sona ermesi Kamu çalışanları, görevlerinden istifa etmeleri veya istifa etmiş sayılmaları ya da görevlerine son verilmesi gibi nedenlerle görevlerinden ayrıldıklarında, sendika üyelikleri ve varsa sendikalardaki tüm görevleri de sona erer. Sendika üyeliği yasak olan bir göreve atananların da sendika üyelikleri ile varsa sendikalardaki tüm görevleri sona erer. Öte yandan, farklı hizmet kolundaki bir kuruma geçenlerin sendika üyelikleri ile varsa sendika şubesi ve sendika organlarındaki görevleri sona erer, ancak varsa konfederasyon organlarındaki görevleri devam eder. Emekliye ayrılanların sendika şubesi, sendika veya konfederasyon organlarındaki görevleri seçildikleri dönemin sonuna kadar devam eder. Kamu çalışanlarının sendika değiştirmesi Kamu çalışanlarının aynı anda birden fazla sendikaya üye olması yasaklanmış ve birden fazla sendikaya üye olunması halinde sonraki üyeliğin geçersiz olacağı hususu Kanunla düzenlenmiştir. Sendika üyesi olanlar, üyesi oldukları sendikadan ayrılarak başka bir sendikaya üye olabilirler. İlgili personelin üç nüsha olarak doldurup imzalayacağı üye formu ile geçmek istediği sendikaya başvurması ve başvurusunun sendika yetkili organınca kabul edilerek sendika üyeliğine hak kazanabilmesi için, üyesi olduğu sendikadan ayılma isteğine ilişkin başvuru tarihinden itibaren 30 gün geçmiş olması gerekmektedir.