Memur ve emekli vatandaşlar 3 Ocak tarihinde açıklanacak enflasyon rakamlarına odaklandı. Kritik enflasyon verisiyle birlikte memur ve emeklilere yapılacak maaş zammı netleşecek. Konuyla ilgili CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Sefer Şener şu ifadeleri kullandı:
3 Ocak’ta enflasyon rakamları açıklanacak. Hükümet asgari ücret konusunda iyi bir sınav verdi. Aynı beklenti memur ve memur emeklileri için de oluşmaya başladı. Son açıklanan kasım enflasyonu 21,30 seviyesindeydi. Merkez Bankası’nın enflasyon hedefi 22-23 seviyelerine çıktı. Öngörülen seviyeye kadar hükümet artış yapacaksa böyle bir beklenti içerisinde girildi. İlk 6 ay için yüzde 5 artı enflasyon farkı. İkinci 6 ay için yüzde 7 artı enflasyon farkı zaten söylenmişti.
"DEĞİŞİK RAKAMLAR VE BEKLENTİLER VAR"
Son 6 aylık döneme ilişkin enflasyon verisinin ne geleceği önemlidir. Yüzde 10 mu gelecek, 13 mü gelecek değişik rakamlar ve beklentiler var. Ancak bu piyasanın beklentileri doğrultusunda dahi gelse yada çok az altında dahi gelse mutlak suretle ayın 15’ine kadar hükümet memurlarla ilave artış konusunda görüşme yapacaktır şeklinde toplum beklenti içerisine girmiş durumdadır.
Enflasyon oranının ne çıkacağı yıl sonu enflasyonunun hangi rakam çıkacağı önem arz etmeye başladı. Beklentilerin üzerinde rakam gelirse piyasalarda o zaman biz ocak ayının 15’ine kadar memurlarda da böyle bir artışı görebileceğiz. Asgari ücretteki gibi bir artış için memurlarımızı bir beklentiye sokmayalım. Zam artı enflasyon farkı diyoruz. İlk 6 ay için yüzde 5 zam zaten verildi. Bu yüzde 5’in üzerine gelecek enflasyon farkının ne kadar geleceğini konuşmaya başladık.
Hem sayın bakanın açıklamalarından hem de toplumun beklentilerinden anladığımız kadarıyla yüzde 5’in üzerinde ilave yapılacağı öngörülüyor. Enflasyondaki artıştan en az şekilde etkilenecek şekilde bir artış yapılmazsa bu memurlara yönelikte bir beklentiye dönüşmüş durumdadır.
"MEMUR VE MEMUR EMEKLİSİNİ RAHATLATACAKTIR"
Enflasyon oranının üzerine gelecek her artış asgari ücretliyi ve memur ve memur emeklisini rahatlatacaktır. Hükümette olumlu ve ılımlı bakıyor. Bütçe dengeleri vs göz önüne alınacak enflasyonun nereye gideceği de bundan sonraki süreçte göz önüne alınacak ve bu zamlar tekrardan gözden geçirilip yeniden yapılacaktır. Memur ve memur emeklilerinin de enflasyona ezdirilmeyecek şekilde bir ortalama artışta bulunulacağını gösteriyor.
ENFLASYON NE OLACAK?
Bizlerin yaptığı hesaplar da var. Şöyle söyleyelim net bir rakam vermeyelim ama gördüğümüz kadarıyla Türkiye yıl sonu enflasyon rakamını kasım ayında açıklanan 21.30’un üzerinde tamamlamış olacaktır. Yüzde 23-25 aralığında tamamlayacak. Buradaki beklenti şuradan kaynaklanıyor enflasyon kalemleri hesaplanırken gıdanın payı yüzde 25 oradaki rakamları da düşündüğümüzde diğer taşıtlardaki enerji fiyatlarındaki ivmelenmeyi düşündüğümüzde bu rakamları tahmini olarak elde ediyoruz.
DÖVİZ KURLARI DENGEYE OTURUYOR DİYEBİLİR MİYİZ?
Sayın Bakan'ın söylediği rakamlar pozitif algılanacak bir durumdur. Amaç özellikle yabancı paradan dolar, euro, sterlin hangisiyle bunda amaç TL’ye çevirmektir. İlk gecede 10 milyar TL’ye yakın bir çözülme olmuştu. Oranlar belli oldukça hangi faiz oranları uygulanacağı belli oldukça çözülme devam etti. Şu an rakamı Sayın Bakan söyledi. 38 milyar TL’nin üzerine çıktı.
Çözülme gördüğümüz kadarıyla vatandaşın kafasında oturmuş durumdadır. Buradaki çözülmeyi de belli zamana yaymak gerekiyor. Hemen açıklandığı zaman vadesiz kısımlarda çözülme yaşandı ama vadeli kısımlar da var hesaplarda. İlerleyen aşamalarda ocak ayının ortalarına doğru bu rakamın daha da artmasını bekliyoruz.
Siz TL’ye yatırım yaparsanız döviz hesaplarından çözülme gerçekleşirse döviz artarsa bile devlet hem Hazine kanalıyla hem Merkez Bankası kanalıyla farkı size ödemiş olacak. Burada kafa karışıklığına mahal verecek en ufak bir durum kalmadı.
"RAKAMLAR DAHA ÜST SEVİYEYE ÇIKACAK"
Ben buradaki rakamların daha üst seviyeye çıkacağını düşünüyorum. Dün Merkez Bankası zorunlu karşılık oranlarında da değişikliğe gitti. Merkez Bankası şunu yaptı bu ödenecek paralara bankaların zorunlu karşılık oranını sıfırladı. Bankalar bundan sonraki süreçte çözülmeyi hızlandırmak amacıyla daha çok TL mevduat toplayacaklar. Topladıkları TL mevduata karşılık ayırmayacaklar bunların tamamını krediye çevirebilecek ve vatandaşın kullanımına açabilecek. Böylelikle piyasadaki kredi hacmi genişlemiş olacak. Bu tür enstrümanlar arttığı sürece o zaman biz şunu söyleyebiliyoruz. Hazine Bakanı açıkladı 40 milyar TL’ye ulaştı ama bunun ilerleyen aşamalarda 80-100 milyar TL’ye çıkması mümkündür.
Burada hükümet de yapı olarak karlı çıkıyor. Burada en karlı kesim TL mevduata yönelen vatandaş olacak. Hem faiz veriyor hem de dövizdeki artışı veriyor. Bu çözülme devam ederse dövizdeki aşağı yönlü ivmelenme de devam edecek bu aynı zamanda fiyatların geri gelmesi ve enflasyonun düşmesi demektir. Vatandaş buradan karlı olarak ayrılmış gözüküyor.
KURDAKİ DÜŞÜŞ ETİKETLERE YANSIYACAK MI? FİYAR İSTİKRARI KOMİTESİ NE YAPACAK?
Dövizdeki artış vatandaşa ilk etapta yansıdı. Bu fiyat yansıması enflasyonu yukarı yönlü taşımış oldu. Beklenti şuna döndü. Fiyatlar arttığında zam olarak vatandaşa yansıyor ise vatandaşın doğal beklentisi dövizdeki fiyatlar düşünce bunların geri çekilmesidir. Biz buna teknik olarak fiyat yapışkanlığı diyoruz. Fiyat yükseldikten sonra bunu aşağı yönde taşımak zor bir olaydır.
Kur artışlarıyla birlikte sürekli mücadele yapılıyor. Bundan sonraki süreçte de bu mücadelenin devam edeceğini görüyoruz. Döviz düştüğünde otomatik olarak fiyatlara yansıtılması. Hükümetin çabaları zincir marketler de dahil bazı ürünlerde yüzde 30’lar avaran indirimlere gidilmeye başladı. Ham madde fiyatlarında indirim yavaş yavaş geliyor. Dövizdeki hızlı yükseliş anında fiyatlara yansıtıldığında geri geliş söz konusu olduğunda hızlı bir şekilde yansıtılmıyor.
"İVMELENMEYE DESTEK OLUNMASI GEREKİYOR"
Hükümetin bunları denetlemesi kısa ve orta vadede çözüm getiriyor. Taşıt fiyatlarında da yüzde 20-25’e yakın geri çekilme oldu. Burada 83 milyonun faydası için yapılmaya çalışılan bir iş var. Vatandaşların da topyekün mücadele için destek olmaları gerekiyor. TOBB’dan MÜSİAD’a kadar iş dünyası ve vatandaşların fiyatlardaki aşağı yönlü ivmelenmeye destek olması gerekiyor."
Aralık enflasyon oranı 3 Ocak pazartesi duyurulacak. Saatler 10'u gösterdiğinde açıklanacak olana aralık enflasyonu ile birlikte hem yıllık enflasyon oranını hem de 6 aylık oranı öğrenmiş olacağız. Bu oranlar milyonlarca vatandaşın maaşına yapılacak zamları ve ilave artışları da ortaya çıkartacak. Peki ne olacak? Sabah'tan Faruk Erdem'in konu ile ilgili yazısı şöyle...
NASIL ETKİLEYECEK?
2021 yılının ikinci 6 aylık döneminde gerçekleşen enflasyon, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranı olacak. 6 aylık enflasyonun yüzde 3'ü aşan kısmı da memurların ve memur emeklilerinin enflasyon farkını gösterecek.
MEMUR VE EMEKLİLERE EKSTRA ZAM
Ancak hem memurlara hem emeklilere ekstra bir iyileştirme de planlanıyor. Bu iyileştirme de 3 Ocak'ta zamların belli olmasıyla şekillenecek. Geçtiğimiz günlerde Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelen Memur-Sen Başkanı Ali Yalçın, "Ek zam beklentimizi aktardık. 3 Ocak'ta enflasyonun açıklanmasını beklediğimiz için rakam ifade etmedik. Ek zam 15 Ocak tarihine yetişecek" demişti.
5 aylık enflasyona göre SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zammı yüzde 10.48, memurların ve memur emeklilerinin yüzde 5 artışa ilaveten alacağı fark da yüzde 7.48 çıktı. Buna Aralık enflasyonu eklenecek. Ayrıca ek iyileştirme olacak.
YÜZDE KAÇ OLACAK?
Öncelikle ilave zam olmadan belirlenecek oranlara bakalım. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 6 aylık enflasyon zammının yüzde 14-15 civarında olması bekleniyor. Merkez Bankası'nın beklenti anketinden çıkan sonuçlara göre 10.48 olan 5 aylık enflasyon yıl sonunda 14-15'i bulabilecek. Memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 5 toplu sözleşme zammına ilaveten yüzde 11-12 oranında fark alabilecek. Bu durumda onların da zamları yüzde 16-17 civarına ulaşacak.
İLAVE ZAM NASIL BELİRLENECEK?
Ancak hem memurlar hem de emekliler için ilave bir zam yapılması bekleniyor. Bu zammın yüzde kaç olacağı ya da nasıl yapılacağı da 3 Ocak'ta açıklanacak yıllık enflasyon verisine göre şekillenecek. Zamların yıllık veriye tamamlanması söz konusu olabilecek. Yine memur ve memur emeklilerinin Temmuz zammı olan yüzde 7'lik oranın öne çekilmesi söz konusu. SSK ve Bağ-Kur emeklileri için ise Temmuz zammıyla birlikte yüzde 40'ı bulacak bir oran ortaya çıkabilir. Ancak konuşulanlar arasında seyyanen zam da var.
SEYYANEN ZAM FORMÜLÜ
Seyyanen zam durumunda özellikle düşük maaşların yükseltilmesi ve taban maaşın yukarı çekilmesi söz konusu olacak. burada ölçü yeni asgari ücret olabilir. Yeni asgari ücretin net rakamının 4.253 lira olması ile en düşük emekli maaşı ile arasındaki farkın açılması söz konusu olacak. Bu durumda ikisi arasındaki makasın kapatılması için bir artış söz konusu olabilir. Burada öne çıkan rakamlar 3000 ve 3500 olarak değerlendirilebilir. Bu durumda bu gün en düşük emekli maaşı ile asgari ücret arasındaki oransal fark da korunmuş olacak.
Bu seyyanen artışların 3 Ocak'ta açıklanacak enflasyon sonrası ortaya çıkacak 6 aylık zamdan sonra yapılması da söz konusu olabilir. Böylece önce enflasyon zammı uygulanır sonrada belirlenen taban maaşa ulaşıncaya kadar seyyanen artış yapılabilir.
MAAŞLAR KAÇ LİRA OLACAK?
Tüm kesimler için ek zamlar üzerinde çalışmalar sürüyor. Ancak ek zam yapılmadan maaşlar kaç liraya çıkacak onun da detaylarına bakalım..
MEMUR: Ocak'ta yüzde 5'lik zamma ilaveten, tahmini enflasyon artışı ile aile yardımı hariç en düşük memur maaşı 5 bin 31 liraya yükselecek. Memurlara ayrıca ilave bir zam daha planlanırken; bir artış da aile yardımında olacak. Yüzde 16.2'lik Ocak zammı tahminine göre, 6 yaş altı 2 çocuğu olan, eşi çalışmayan memurun aylık aile yardımı 683,79 lira olacak.
Memurların 3 ayda bir ödenen toplu sözleşme ikramiyesi de zamlanacak. 135 liralık ödeme, 2022'nin ilk yarısında 400, ikinci yarısında 428 liraya çıkacak. Bu rakamlar ek protokolle yapılacak ek zam sonrası daha da yükselebilecek.
MEMUR EMEKLİSİ: Ocak zammı yüzde 16.2 olursa en düşük memur emeklisi aylığı 3 bin 275 liradan 3 bin 806 liraya ulaşacak. Memur emeklilerinin de Ocak'ta memurlar için planlanan ek zamdan yararlanması bekleniyor.
SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİSİ: SSK ve Bağ-Kur emeklilerine Ocak'ta bu yılın ikinci 6 aylık döneminde gerçekleşen enflasyon oranında artırılacak. Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre 6 aylık enflasyon yani SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin Ocak zammı yüzde 14.2'ye ulaşacak. Buna göre en düşük aylık; Bağ-Kur tarım emeklilerinde bin 867 liradan 2 bin 132 liraya, esnaf emeklilerinde 2 bin 350 liradan 2 bin 683 liraya yükselecek. SSK'lılarda ise en düşük aylık, 2000'den önce emekli olanlarda 2 bin 624 liradan 2 bin 996 liraya, 2000'den sonra emekli olanlarda bin 626 liradan bin 857 liraya çıkacak. SSK ve Bağ-Kur'lulara bu artışa ilaveten ekstra iyileştirme için de hazırlıklar sürüyor.
YAŞLI: Memur zammı yüzde 16.2 olursa 65 yaş aylığı 828,21 liradan 962,38 liraya çıkacak. Asgari ücretteki artışla bu aylığı almak kolaylaşacak. Kişinin kendisinin ve eşinin geliri toplamı 2 bin 835 liranın altındaysa aylık bağlanacak.
ENGELLİ: Yüzde 16.2'lik artış tahminine göre yüzde 40-69 engeli olanların aylığı 661,13 liradan 768,23, yüzde 70 ve üzeri engeli olanların aylığı da 991,69 liradan bin 152 lira 34 kuruşa yükselecek. Bu aylıktan yararlanmak için aranan hane içinde kişi başı gelir sınırı 852,53 liradan bin 417 liraya çıkacak.
31Memur ve emekli maaşları ile ilgili flaş açıklama Hesaplar netleşiyor, 2022 zam oranları...
EVDE BAKIM DESTEĞİ: Evde bakıma muhtaç yaşlı ve engelli yakınına bakanlara ödenen bin 797 lira tutarındaki aylık, artış yüzde 16.2 olursa 2 bin 89 liraya ulaşacak. Bu destek için hane içinde kişi başı gelir sınırı bin 705 liradan 2 bin 835 liraya yükselecek.
BU FORMÜLLER MASADA
SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİLERİ İÇİN:-6 aylık enflasyona bir refah payı eklenerek yıllık enflasyona eşitlenmesi.- Yıllık kümülatif artışın yüzde 40'a kadar tamamlanması.- 6 aylık enflasyona ilaveten belirlenen tutarda seyyanen artış- Düşük maaşlılarda ilave artışın daha fazla tutulması ya da taban aylığın yükseltilmesi.
MEMURLAR VE MEMUR EMEKLİLERİ İÇİN:
-Zammın yıllık enflasyona tamamlanması.- Seyyanen zam.- 2022'nin Temmuz ayında yapılacak olan yüzde 7'lik zammın da öne alınıp bunun üzerine iyileşme yapılması.
