Emeklilik zamanın hesaplamasında; kişinin sigorta başlangıç tarihi, yaşı, sigortalı olma süresi ve prim günü etkili olur. Normal şartlarda emeklilik için kişilerin bu belirlenen şartların tamamını yerine getirmesi beklenir. Ancak bazı durumlarda kişiler erken emekliliğe hak kazanabiliyor? Erken emeklilik yaşları nelerdir? Kimler erken emeklilik hakkından yararlanabilir? ERKEN EMEKLİLİK FORMÜLLERİ NELERDİR? Erken emeklilik denildiğinde aklımıza ilk hizmet borçlanması ve prim günü ile emeklilik gelmektedir. Aynı zamanda kişilere yıpranma payı ile erken emeklilik hakkı da verilmiştir. Geliştirilen erken emeklilik formülleri ile eksik olan prim miktarları tamamlanır. Prim ve hizmet sürelerine dair şartlarının tamamlanmasından sonra kişilerin yaş kriterlerini de doldurması şarttır. Doğum borçlanması kadın sigortalılara özel olarak tanınan bir haktır. Doğum öncesindeki ve sonrasındaki dönemi kapsayacak şekilde iki yıllık prim geriye dönük olarak ödenebilir. Doğum borçlanmasıyla en fazla üç çocuk için olmak üzere toplam 6 yıl daha erken emekli olmanın yolu açılmıştır. Doğum borçlanmasının geçerli olması için sigorta başlangıç tarihinden sonra doğumun gerçekleşmesi gerekir. Askerlik borçlanmasından yararlanmak için erkek sigortalıların er, erbaş olarak silah altına alınması ya da yedek subaylık okulunda eğitim görmesi gerekir. Askerlik borçlanması ile sigorta başlangıcı öne çekilebilir ya da eksik primler tamamlanabilir. Kısmi emeklilik için kişilerin sigorta başlangıç tarihi oldukça etkilidir. 1999 tarihi ve öncesinde SGK'ya sigortalı olarak bildirilen kişilere 3600 prim günü (10 yıl) ve 15 yıllık hizmet süresi şartlarını tamamlaması durumunda erken emeklilik hakkı verilmiştir. Yıpranma hakkı ile erken emeklilik ise; çalışma koşulları ağır olan meslek gruplarına verilen bir haktır. Özel olarak verilen yıpranma süreleri yaş haddinden düşürülerek erken emeklilik imkanı sağlanır. Yıpranma hakkından yararlanacak meslek grupları arasında; su altında çalışanlar, emniyet ve MİT mensubu, itfaiyeci, gazeteci, madenci ve demir-çelik çalışanları yer almaktadır. Bu meslek grupları içinde yer alan kişilere 3600 prim günü şartını tamamlaması durumunda 1 yıllık süre için 60-180 gün arasında değişen fiili hizmet süresi zammı verilmektedir. Çalışma hayatının büyük bir bölümünü yurt dışında geçiren Türk vatandaşları erken emekli olabilmek için bu süreyi belgeler. Belgelenen süreyi kişilerin borçlanabilmesine imkan verilmiştir. DİĞER HİZMET BORÇLANMASI SÜRELERİ NELERDİR? Kamu görevlisi personelin aylıksız izin süreleri, Yurt içi ve yurt dışında geçirilen doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri, Avukatlık stajını tamamlayanların normal staj süreleri, Sigortalı olarak çalışırken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanların burada geçirdiği süreler, Kanuni grev ve lokavtta geçen süreler, Hekimlerin fahri asistanlık süreleri borçlanılabilir. 3600 Günden Emekli Olmak İçin Gerekli Olan Şartlar Nelerdir? 3600 günden erken emeklilik için sigorta başlangıç tarihinin 9 Eylül 1999 ve öncesine ait bir giriş içermesi gerekir. Belirlenen tarih ve öncesinde sigorta girişi olan vatandaşların diğer şartları da yerine getirmesi halinde erken emekli olmasına imkan tanılıyor. Eylül 1999 tarihinden sonra sigorta başlangıcı olanların erken emekli olması için 4500 prim gününe sahip olması şartı aranılır. Mayıs 2008'den sonra sigortalı olan kişilerin 5400 prim günün doldurulması gerekir. 3600 günden erken emekli olmak için sigorta başlangıç tarihinin 1999 yılı öncesi olmasının yanında vatandaşların 15 yıllık sigorta süresini ve 3600 gün prim ödemesinin tamamlanması gerekir. Belirlenen prim günü ve sigorta süresinin ardından kişinin emeklilik yaşı tespit edilebilir. Kadınlar 3600 Günden Kaç Yaşında Emekli Olabilir? 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını belirlenen tarihlerde tamamlayan kadın işçilerin emeklilik yaşları düzenlenmiştir: • 24 Mayıs 2002- 23 Mayıs 2005: 52 yaşında • 24 Mayıs 2005- 23 Mayıs 2008: 54 yaşında • 24 Mayıs 2008- 23 Mayıs 2011: 56 yaşında • 24 Nisan 2011 tarihinden sonra: 58 yaşında Erkekler 3600 Günden Kaç Yaşında Emekli Olabilir? 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını belirlenen tarihlerde tamamlayan kadın işçilerin emeklilik yaşları düzenlenmiştir: • 24 Mayıs 2002- 23 Mayıs 2005: 56 yaşında • 24 Mayıs 2005- 23 Mayıs 2008: 57 yaşında • 24 Mayıs 2008- 23 Mayıs 2011: 58 yaşında • 24 Mayıs 2011- 23 Mayıs 2014: 59 yaşında • 24 Mayıs 2014 tarihinden sonra: 60 yaşında 3600 Günden Erken Emekli Olanların Maaşı Ne Kadardır? 15 yıllık sigorta süresinin ve 3600 prim günü ödemesinin tamamlanma tarihi alınacak olan emekli maaşlarını da birebir olarak etkiler. 1999 ve öncesinde sigorta başlangıcı olanların emekli maaşının sonraki dönemlerde sigortalanan kişilere göre daha fazla olduğunu söylemek mümkündür. Aynı zamanda emekli maaşlarını prim ödemelerinin tavandan ya da tabandan yapılması da etkiler. 3600 günden emekli olanların normal prim ödemelerine göre alabileceği maaşlar belirlenmiştir: • 31.12.1999 tarihinden önce emekli olanlar: 1600 TL • 01.01.2000 tarihinden sonra emekli olanlar: 1400 TL • 2008 yılı ve sonrasında emekli olanlar: 1200 TL