Çevremizde Covid-19 geçirenlerin sayısı arttıkça "Covid'i atlattım ama eskisi kadar iyi değilim" diyenlerin kalabalıklaştığını görüyoruz. Giderek artan aşılama oranları ve geçirilmiş enfeksiyonlar sebebiyle toplumsal bağışıklığın yükselmesi, bunun yanında geçirdiği mutasyonların etkisiyle virüsün giderek zayıflaması hastaneye yatış ve ölüm oranlarını düşürdü. Bu tabloya bakarak Covid-19'un 'hafife' alınmaması gerektiğini söyleyen uzmanlar "Bana bir şey olmaz demeyin, Covid'i ayakta geçirseniz bile, virüs vücudunuzda kalıcı hasarlar bırakabilir" diyor.
AYAKTA GEÇİRSENİZ DE RİSK VAR
Covid'in etkilerinin 'enfeksiyon sırasında' ve 'enfeksiyon sonrasında' olmak üzere iki şekilde ortaya çıktığını ifade eden Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü "Covid, geçirmek bir ayrı problem, geçirdikten sonra etkileriyle uğraşmak ayrı bir problem. Covid sonrasındaki şikayetler kalıcı olabiliyor ve kronik hale gelebiliyor. Bilim dünyası bunu Post covid sendromu olarak tarif ediyor. Bu açıdan da takip ettiğimiz epeyce hastamız var. Hatta ayaktan geçiren ya da hafif geçiren hastalarda bile aylarca devam eden sorunlar olabiliyor" dedi.
KALICI HASARLARLA SEYREDEBİLİYOR
Covıd-19 hastalığına yakalanıp tedavisinin ardından iyileşen hastaların önemli bir bölümü günlük hayata dönmeyi zorlaştıran semptomlarla karşı karşıya kalıyor. Covid kas ve eklem ağrılarının yanı sıra, dizlerde güçsüzlük, akciğere bağlı olarak solunum sıkıntısı, göğüs ağrısı, nörolojik rahatsızlıklar, kalp rahatsızlığı, psikolojik bozukluk ve kaygı durumu gibi birçok yan etkilere sebep olan Covid-19 uzantılarının, tedavi edilmezse kişilerde kronik hastalıklara dönüşebileceğini hatırlatan Prof. Dr. Özlü "En büyük etkisi akciğerlerde oluyor. Akciğerde kalıcı hasar gelişen ve buna bağlı olarak uzun süre evde oksijen tedavisi almak zorunda kalan hastalarımız var. Covid enfeksiyonu her zaman da tam iyileşmeyebiliyor kalıcı hasarlarla seyredebiliyor. Virüs negatife döndükten sonra tekerlekli sandalyede oksijen tüpüne bağlı yaşamak zorunda kalan, malul olan hastalarımız da var maalesef. Bunun yanında hafıza ve konsantrasyon problemleri, saç dökülmesinde artış gibi sorunlar da görülüyor" diye konuştu.
"BANA BİRŞEY OLMAZ" DEMEYİN
Pandeminin ilk aylarındaki ölüm sayıları ile karşılaştırıldığında düşen ölüm oranlarına bakarak virüsü hafife almanın büyük hata olduğunu ifade eden Prof. Dr. Özlü "Onun için 'ben atlatırım, hafif atlatırım, gelir geçer ne olacak, grip gibi hastalık' gibi düşüncelerle virüse meydan okumak çok yanlış" dedi.
Prof. Dr. Tevfik Özlü, yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve tam doz aşılı olmayanlar için riskin devam ettiğine dikkat çekerek "Bu kişiler kendilerini korumalı. Öncelikle eğer son aşının üzerinden 6-7 ay geçmişse hatırlatıcı doz aşılarını mutlaka yaptırmalılar. Kalabalık, dar, havasız, kapalı mekanlarda çok kalmamak, buralara girerken usulüne uygun olarak maske takmak şart. Tabii hepimizin dikkat etmesinde fayda var ama gençseniz kronik bir hastalığınız yoksa tam doz aşılı iseniz risk düşük ama yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve aşısız olanlar için maalesef iş bu kadar kolay olmayabiliyor. Bazen ölüme giden ağır vakalar görebiliyoruz" ifadesini kullandı.
EN ÇOK BU ORGANLAR ZARAR GÖRÜYOR
KALP: Covid-19'un iyileşmesinden aylar sonra yapılan görüntüleme testleri, yalnızca hafif Covid-19 belirtileri yaşayan kişilerde bile kalp kasında kalıcı hasar olabileceğini göstermiştir. Bu durum gelecekte meydana gelebilecek kalp yetmezliği veya diğer kalp komplikasyonları riskini artrıyor.
AKCİĞERLER: Genellikle Covid-19 akciğerlerdeki Alveol adı verilen küçük hava keselerinde uzun süreli hasara sebep olabilir. Meydana gelen yara dokusu, uzun zamanda solunum problemlerine yol açabilir.
BEYİN: Covid-19, gençlerde bile, felç gibi hastalıklara, nöbetlere ve geçici felce sebep olan bir durum olan Guillain-Barresendromuna neden olabilir. Covid-19, Parkinson hastalığı ve Alzheimer hastalığı geliştirme riskini de artırabilir.
Ziyneti KOCABIYIK
