Özeti : İlgili yargı kararları ile sınavın ve bu sınav sonucunda yapılan atamaların iptaline hükmedilmiş olduğundan, sınav tüm hüküm ve sonuçları ile birlikte tesis edildiği tarihten itibaren ortadan kalkarak, hukuk aleminde hiç doğmamış hale geleceğinden, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı hakkında.

Danıştay 2. Dairesinin 13/03/2019 tarihli ve E: 2016/1498, K: 2019/1231 sayılı Kararı.

Temyiz Eden (Davacı) : .

Karşı Taraf (Davalı)     : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü

Vekili     : 

İstemin Konusu : Erzurum 2. İdare Mahkemesi'nce verilen 26/11/2015 günlü, E:2015/390, K:2015/1227 sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Yargılama Süreci :

Dava Konusu İstem : Dava; Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ağrı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünde şef olarak görev yapan davacı tarafından, 14/04/2013 tarihinde yapılan görevde yükselme sınavından 77.320 puan alarak başarılı olduğundan bahisle şube müdürü olarak atanmasının yapılması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 19/02/2015 günlü, 6836 sayılı işlemin iptali ile yoksun kaldığı parasal hakların hak ediş tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tazminine hükmedilmesi istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Erzurum 2. İdare Mahkemesi'nin temyize konu kararıyla; Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte 06/05/2013 tarihli değişiklik ile yürürlüğe konulan 12/C maddesinde yer alan kurallara göre görevde yükselme sınavı sonucunda başarılı olarak atanmaya hak kazanan personelin, başarı sıralaması listesinin kesinleşmesini müteakip en yüksek puandan başlamak üzere belirlenen başarı sıralamasındaki başarı puanlarına göre atanacağı, kurumlarca tercih alınması durumunda ise başarı sıralaması esas alınarak ilgili personelin tercihlerine göre atamalarının yapılacağı, görevde yükselme sınavı sonucunda atamaların başarı sırasına göre ve duyurulan boş kadro sayısı kadar yapılması nedeniyle idarenin sınav puanını dikkate alarak oluşturduğu başarı sırasını geçersiz kılacak şekilde atama yapmaya zorlanamayacağı gibi, davacının atanmak istediği şube müdürlüğüne ilişkin atamaya esas listenin 01/08/2013 tarihinde yayımlandığı ve kesinleştiği, anılan maddenin devamında yer alan "başarı sıralamasının kesinleştiği tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar, 12/B maddesine göre kurumlarca belirlenmiş olması halinde yedekler arasından başarı sıralamasına göre atama yapılabilir." hükmü uyarınca, bu tarihten itibaren (6) aylık süre zarfında yani en son 01/02/2014 tarihine kadar davacının boş olan bir kadroya atanmayı talep etmesi gerekirken, davacının bu süreyi geçirdikten çok sonra 27/01/2015 tarihinde davalı idareye başvurarak atanma talebinde bulunduğu görüldüğünden, davacının şube müdürlüğü kadrosuna atanma talebinin reddi yönünde tesis olunan işlemde, hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

Temyiz Edenin İddiaları : Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin Geçici 9. maddesi maddesi uyarınca, kendisinin girdiği sınava ilişkin 31/08/2013 tarihinde getirilen yeni değişikliklerin uygulanmayacağı, 09/10/2013 tarihinde atananlara yeni yönetmelik hükümlerinin uygulanmadığı, atamaya esas listenin oluşturulduğu tarihte yedek liste oluşturulmadığı, ayrıca ataması yapılanlara ilişkin olarak eski mevzuat hükümlerinin uygulandığı, Anayasa'daki eşitlik ilkesi gereğince benzer durumda olanlara farklı hükümler uygulanmasının hukuka aykırı olduğu, Ankara 1. İdare Mahkemesi'nin E:2013/2283, K:2015/124 sayılı kararı uyarınca yapılan yeni değerlendirme ile 07/05/2015 günlü yazı uyarınca puanının 80,220 olarak 201. sıraya yükseldiğinden, lehine olan bu durumun da dikkate alınması gerektiği ileri sürülmekte ve kararın temyizen incelenerek bozulması talep edilmektedir.

Karşı Tarafın Cevabı : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : 

Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesi'nce, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İnceleme ve Gerekçe: Maddi Olay:

Dava dosyanın incelenmesinden; Ağrı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünde Şef olarak görev yapan davacının, 200 adet şube müdürlüğü kadrosu için 14/04/2013 ve 15/06/2013 tarihlerinde yapılan görevde yükselme sınavına katıldığı ve bu sınavdan 77,320 puan alarak 233. sırada başarılı olduğu, sınav sonucuna göre oluşturulan atamaya esas listenin 01/08/2013 tarihinde yayımlandığı, davacının görevde yükselme sınavı sonucunda 70 puan alıp başarılı olan tüm şube müdürü adaylarının kadro boşaltma yöntemi ile atanması gibi aynı şekilde normal kadroların sınav kadrolarına dönüştürülerek şube müdürü olarak atanma talebiyle yaptığı 27/01/2015 tarihli başvurusunun 01/08/2013 tarihinde sonuçları ilan edilen sınavdan sonra Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin 12/C maddesi gereğince kurumca anılan sınav sonucunda yedek listesi belirlenmediğinden ve başarı sıralamasının ilan edildiği tarihten itibaren (6) aylık süre içerisinde başvurulması gerekirken, bu süreden sonra başvuru yapıldığından bahisle reddedilmesi üzerine, bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İlgili Mevzuat:

Anayasamızın 138. maddesinin son fıkrasında, "Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez." kuralına yer verilmiştir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesi, 1. fıkrasında, "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez. ..." hükmü yer almaktadır.

18/12/2012 günlü, 28501 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin 5/a-1 maddesinde, şube müdürlüğü kadrosu görevde yükselme sınavına tabi kadrolar arasında sayılmış; 7. maddesinde, görevde yükselme sınavı sonucu atanacaklarda aranacak genel şartların, "(1) Atama yapılacak boş kadronun bulunması kaydıyla görevde yükselme sınavına tabi olarak yapılacak atamalarda aşağıdaki genel şartlar aranır: a) 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) fıkrasında belirtilen hizmet süresine sahip olmak. b) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak." olduğu belirtilmiş; 8. maddesinde ise şube müdürlüğü kadrosuna atanabilmek için gerekli özel şartlar olarak; "1) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak. 2) Son başvuru tarihi itibarıyla Kurumda Daire Tabibi, Diş Tabibi, Mühendis, Eğitim Uzmanı, Uzman, Araştırmacı, Ayniyat Saymanı, Matematikçi, İstatistikçi, Tekniker, Aktüer, Programcı, Çözümleyici, Mütercim, Psikolog, Sosyal Çalışmacı, Diyetisyen, Çocuk Gelişimcisi, Şef ve Muhasebeci unvanlı kadrolarda ayrı ayrı veya toplam en az altı ay görev yapmış olmak ve en az iki yıl Kurumda hizmeti bulunmak." şeklinde belirlenmiştir.

Söz konusu Yönetmeliğin Sınav şartı ve atama başlıklı 13. maddesinde de; "(1) Görevde yükselme eğitimini tamamlayanların, bu Yönetmelik kapsamındaki görevlere atanabilmeleri için, görevde yükselme sınavına katılarak başarılı olmaları şarttır.

(2) Görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavı sonucunda başarılı olanlar arasından, üç ay içinde başarı sıralamasına göre duyurulan boş kadro sayısı kadar atama yapılır. Puanların eşit olması halinde, Genel Yönetmeliğin ekinde yer alan Personel Değerlendirme Formunda belirtildiği şekilde puanlama yapılmak suretiyle, toplam puanı en yüksek olandan başlamak üzere atama yapılır. Ancak, yapılan puanlama sonunda eşitlik olması halinde, sırasıyla;

a)12'nci maddenin birinci fıkrasının (g) bendine ilişkin puanı yüksek olanlara,

b)Hizmet süresi fazla olanlara,

c)Daha üst öğrenim bitirmiş olanlara,

ç) Üst öğrenim mezuniyet notu yüksek olanlara, öncelik verilir.

(3)Aylıksız izinde olanlar dâhil, atanmaya hak kazandıkları kadroya ilişkin görevlerine mevzuatla öngörülen süre içinde başlamayanların söz konusu atanma hakları sona erer.

(4)Duyurulan kadrolardan;

a) Atanma şartlarını taşımadıkları için sınavların geçersiz sayılması veya bu sebeple atamaların iptal edilmesi, atanılan göreve geçerli bir mazereti olmaksızın süresi içinde başlanılmaması ya da atanma hakkından vazgeçilmesi,

b) Emeklilik, ölüm, memurluktan çekilme veya çıkarılma, başka unvanlı kadroya veya başka bir kuruma naklen atanma, sebepleriyle boş kalan veya boşalanlara, görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavı tarihinden itibaren iki yıllık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadrolar için yapılacak müteakip sınava kadar, sınavı kazandıkları halde kadro yetersizliği nedeniyle ataması yapılamayan personelin başarı sırasına göre atamaları yapılabilir." hükmüne yer verilmiştir.

Hukuki Değerlendirme:

Olayda, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü personeline yönelik 14/04/2013 tarihinde gerçekleştirilen şube müdürlüğü görevde yükselme sınavının ve bu sınav sonucu yapılan tüm atamaların iptali istemiyle açılan başka bir davada, Ankara 1. İdare Mahkemesi'nin 25/06/2015 günlü, E:2014/2360, K;2015/1301 sayılı kararıyla; idarece ve Mahkemece sınavdaki soruların %9'una tekabül eden kısmının hatalı olması nedeniyle iptal edilmesi karşısında dava konusu edilen sınavda hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle sınavın iptaline; sınav sonucu yapılan tüm görevde yükselmelerin iptali istemi yönünden ise, tüm görevde yükselmeleri sakatlayacak herhangi bir somut iddiada bulunulmaması ve dosyadaki bilgi belgelerden de iptalini gerektirecek nitelikte delile ulaşılamaması gerekçesiyle davanın bu kısmının reddine hükmedildiği; kararın temyizi üzerine, sınavın iptaline ilişkin kısmının Danıştay İkinci Dairesi'nin (2577 sayılı Kanun'a 6552 sayılı Kanun ile eklenmiş olan 20/B maddesi kapsamında incelenmesi suretiyle verilen) 01/12/2015 günlü, E:2015/5547, K:2015/9551 sayılı kararıyla onandığı, sınav sonucu yapılan tüm görevde yükselmelerin iptali isteminin reddine ilişkin kısmın ise kaldırılarak şube müdürlüğü görevde yükselme sınavı sonucunda yapılan atamaların iptaline hükmedildiği görülmektedir.

Hukuka aykırı bulunan idari işlemler hakkında verilen iptal kararları, varlıklarını hukuka uygunluk karinesinden yararlanmak suretiyle sürdüren idari işlemleri tesis edildikleri tarihe kadar geriye yürür şekilde ortadan kaldırırlar. Dolayısıyla, dava konusu edilen idari işleme bağlı olan diğer işlemler de ortadan kalkar. İptal kararının bu özelliği dava konusu yönetsel tasarruftan önceki hukuki durumun sağlanması gereğinden kaynaklanmaktadır. Bir başka ifadeyle, iptal kararları iptal edilmiş olan idari işlemi hukuk aleminde hiç doğmamış hale getirmektedir.

Bu durumda, söz konusu sınavın iptaline karar verilmiş olması nedeniyle; iptal kararının hukuki niteliği gereği sınavın tüm hüküm ve sonuçları ile birlikte tesis edildiği tarihten itibaren ortadan kalkarak, hukuk aleminde hiç doğmamış hale geleceğinden, davacının söz konusu sınavda başarılı olduğunu belirterek, geçerli sınav puanı üzerinden, münhal şube müdürlüğü kadrosuna atanması talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin olarak tesis edilen işlemde, hukuka aykırılık; davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.

Karar Sonucu :

Açıklanan nedenlerle;

1.Davacının Temyiz İsteminin Reddine;

2.Erzurum 2. İdare Mahkemesi'nce verilen ve hüküm fıkrası itibarıyla hukuka uygun bulunan 26/11/2015 günlü, E:2015/390, K:2015/1227 sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına;

3.Temyiz giderlerinin istemde bulunan davacı üzerinde bırakılmasına,

4.Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

5.2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/03/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.