Döviz kurundaki artış ÜFE’yi Temmuz 2019 sonrası en yüksek seviyeye çıkardı ve merkez, üretici fiyatlarında gözlenen bu artışta döviz kuru ve enerji dışı emtia fiyatlarındaki gelişmelerin belirleyici olduğu değerlendirilmektedir. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi bu dönemde belirgin ölçüde yükselmiştir, açıklamasına yer verdi.

Merkez Bankasının değerlendirmesi:

“Gıda enflasyonundaki artışta hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda etkili olurken, temel mallardaki yükselişte dayanıklı tüketim malları ana belirleyici olmuştur. Enerji yıllık enflasyonundaki düşüşte, elektrik fiyatları kaynaklı baz etkisi öne çıkmıştır. Bu görünüm altında, B (işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE) ve C (enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE) göstergelerinin yıllık enflasyonu artmıştır. B göstergesinin eğilimi yataya yakın seyrederken, C göstergesinin eğilimi bir miktar gerilemiştir.

Enerji fiyatları Ekim ayında yüzde 2,09 oranında artmıştır. Bu gelişmede yüzde 5,76 oranında artış gösteren elektrik fiyatları öne çıkmış, katı yakıt ve akaryakıt fiyatları ise sırasıyla yüzde 2,56 ve 1,30 oranında yükselmiştir. Enerji grubu yıllık enflasyonu, geçtiğimiz yılın aynı ayındaki elektrik fiyat ayarlaması kaynaklı yüksek bazın etkisiyle 2,79 puan azalarak yüzde 3,98’e gerilemiştir.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Ekim ayında 1,56 puan artarak yüzde 16,51’e yükselmiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon, işlenmiş gıda grubunda 1,70 puan artışla yüzde 14,49’a yükselirken, işlenmemiş gıda grubunda 1,31 puan artarak yüzde 18,78 olmuştur. İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler, meyve fiyatlarındaki nispeten olumlu görünümün etkisiyle taze meyve ve sebze fiyatlarının gerilediğine, ancak diğer işlenmemiş gıda fiyatlarının önemli ölçüde yükseldiğine işaret etmektedir. Bu gelişmede, döviz kuruna duyarlılığı yüksek olan yumurta, bakliyat ve pirinç kalemleri öne çıkmıştır. İşlenmiş gıda fiyatlarındaki artış alt gruplar genelinde hızlanarak devam etmiş ve yüzde 2,18 olarak gerçekleşmiştir. Nitekim bu dönemde ekmek ve tahıllar yüzde 2,66, diğer işlenmiş gıda ise yüzde 1,91 oranında aylık fiyat artışı sergilemiştir. Diğer işlenmiş gıda grubunda, katı ve sıvı yağlar aylık yüzde 5,88 oranında fiyat artışıyla en çok dikkat çeken kalem olmuştur. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 15,69’a yükselmiştir