Belediye başkanlarına sosyal denge tazminatı ödenemez
Sayıştay tarafından verilen 08.07.2020 tarihli ve 48174 nolu Kararda belediye başkanlarına sosyal denge ödemesi yapılmasının kanunen mümkün olamayacağı belirtildi.
Kararın detayında şu ifadelere yer verildi; 24 sayılı İlamın 1'inci maddesinde; 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun Belediye başkanının özlük haklarını düzenleyen 39'uncu maddesine aykırı olarak sosyal denge yardımı ödenmesi suretiyle kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle .......-TL için tazmin hükmü verilmiştir.5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 37'inci maddesinde; "Belediye başkanı, belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre seçilir.Belediye başkanı, görevinin devamı süresince siyasi partilerin yönetim ve denetim organlarında görev alamaz; profesyonel spor kulüplerinin başkanlığını yapamaz ve yönetiminde bulunamaz.
"375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 15'inci maddesinde ise; "Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir." hükümleri yer almaktadır.Dilekçiler taleplerinde daha önceki savunmalarını tekrarlayarak, belediye başkanının kamu görevlisi olduğundan bahisle, sosyal denge tazminatının ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığını iddia etmişseler de, yukarıdaki mevzuata göre söz konusu ödemenin yapılabilmesi için kişinin yalnızca kamu görevlisi olması yeterli olmayıp, aynı zamanda belediye kadro ve pozisyonlarında istihdam edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik'in "Kadroların Tespiti" başlıklı 9'uncu maddesinin birinci fıkrasında; "Bu Yönetmeliğe ekli cetvellerde alt gruplar için unvan ve sayı itibarıyla tespit edilenler dışında kadro kullanılamaz" ifadesine yer verilmiştir.Kamu personel hukukunda, kadro ve pozisyon ifadesi, kanunla ve kanuna dayanılarak çıkarılan mevzuatla gösterilen kadroları ifade etmektedir. Bahse konu Yönetmelikte ve eki cetvellerinde, "belediye başkanı" kadro ve pozisyonuna yer verilmemiştir. Belediye başkanı, belediyenin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisi olarak mevzuatla düzenlenen biçimde seçimle iş başına gelen bir kamu görevlisi statüsünde olup, belediye kadro ve pozisyonlarında istihdam edilmemektedir.Bu sebeple Belediye başkanlarına sosyal denge ödemesi yapılması kanunen mümkün olmamaktadır denilerek 24 sayılı İlamın 1. maddesiyle verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, karar verilmiştir.
Meclisten görevlendirilen belediye başkan yardımcıları da sosyal denge tazminatı alamaz
Sayıştay tarafından verilen 22.01.2020 tarihli ve 47152 nolu Kararda da belediye meclis üyeleri arasından Belediye Başkan Yardımcısı olarak görevlendirilenlere sosyal denge ödemesi yapılamayacağına karar verilmiştir.
Bu Kararda özetle şu ifadelere yer verilmiştir; Sorumlularca yapılan savunmalarda, bazı kanunlar açısından belediye başkan yardımcılarının da memur konumunda değerlendirildiği, meclis üyesi kökenli başkan yardımcılarının memur kökenli başkan yardımcıları ile aynı işleri yaptığı ve aynı sorumluluklara sahip oldukları ifade edilmiştir. Her kanunda yer alan kamu görevlisi ifadesi yine o kanundaki düzenlemeler için hüküm ifade eder.Zira geniş anlamda memur kavramının içerisine Cumhurbaşkanlığı makamı bile girebilmektedir. Bu sebeple, 657 sayılı Kanun çerçevesinde değerlendirilemeyecek kamu görevi yapan kişilerin bu kapsamda değerlendirilerek sosyal denge ödemesinden faydalanabilme olanağı bulunmamaktadır. Meclis üyesi kökenli başkan yardımcılarının memur kökenli başkan yardımcıları ile aynı iş yükü ve sorumluluğa sahip olduğu konusunda ise, her iki başkan yardımcısı için de ne kadar ödeme yapılabileceği ilgili Kanunlarında belirlenmiştir.
Dolayısıyla, meclis üyesi kökenli başkan yardımcısına 5393 sayılı Kanun'un 49 uncu maddesinde belirlenen ödenekten fazla bir ödemede bulunabilme olanağı bulunmamaktadır.
