Son dönemde denetim arttı, kayıtsız çalışan yabancılar sınır dışı edilmeye başladı. Bunu fırsat bilen göçmen işçiler kendi aralarında gruplar kurarak yüksek maaş istemeye başladı. Dönerciler “Günde 20 kilo et kesip 12 bin lira istiyor” diye dert yandı... Türkiye'de artan 'kayıt dışı yabancı' sorunu karşısında son dönemde denetimler sıkılaştırılırken, birtakım bölgelerde artık yabancıya ikamet izni bile verilmiyor. Öte yandan yabancı sayısında yaşanan azalma, işletmeleri de etkilemeye başladı. Türklere göre daha 'uygun' maliyetlerle istihdam edilen yabancıların hızlı bir şekilde gönderilmeleri karşısında esnaf eleman sorunu yaşamaya başladı. Yabancıların yerine Türk çalışan bulamamaktan şikâyet edilirken, özellikle bu durumu fırsata çeviren bazı yabancıların da aralarında kurdukları iletişimle ücretlerini artırdıkları ifade ediliyor. Konuya ilişkin Türkiye'ye değerlendirmelerde bulunan Uluslararası Döner Federasyonu Genel Başkanı Mehmet Mercan, yabancıların birçok mesleki alanda çalıştığını ve geri iadelerin alt yapısı hazırlanmadan yapıldığını kaydetti. Kalanlar maaşta uçtu Genç nüfusun çoğunluğunun gerekli mesleki beceriye sahip olmaması, kolay para kazanma alışkanlığı ve yeterli iş tecrübesine sahip olmamaları sonucunda bütün sektörlerin yabancı uyruklu çalışanları tercih etme yoluna gittiğini savunan Mercan "İstihdam edilen yabancı uyruklu kişilerin sektörlerden ansızın alınıp ülkelerine gönderilmeleri birçok sektörü çalışamaz hâle getirdi, mağdur etti. Geri gönderilen yabancı uyruklu çalışanlarını kaybeden sektörler, personel açıklarını yerli çalışanla kapatamıyor. Bu durumu fırsata çevirmek isteyen Suriyeli, Afgan, Özbek ve bunlar gibi yabancı çalışanlar birbirini örgütleyerek yüksek maaş talep ederek iş yeri sahiplerini tehdit eder duruma gelmişlerdir. Bu durumun olumsuzluklarının döner ve kasaplık sektörlerinde daha çok mağduriyete yol açtığına şahit oluyoruz" dedi. Whatsapp'tan örgütlendiler Artan emtia fiyatları karşısında zor durumda kalan esnafın, işletmesini ayakta tutma mücadelesi verdiğini anlatan Mehmet Mercan, yabancıların hâkimiyetleri altına aldıkları işletmelerden nasıl faydalanırım, nasıl fırsata çeviririm şeklinde örgütsel hareket ettiğini söyledi. Yabancıların kendi aralarında WhatsApp gurubu kurarak maaş konusunda örgütlendiklerini iddia eden Mercan, şunları söyledi: 20 kilo döner kesen bir işletmede çalışan bir yabancı uyruklu döner ustası 10 bin ila 12 bin TL arasında maaş talep etmektedirler. Bu maaşları hiç bir işletmemiz karşılayamaz. Bu alanda ivedilikle hükümetimiz ya da ilgili bakanlığımız alt ve üst fiyat belirlemelidir. Mesleksiz çalışan bile bulunamıyor “Çıraklık-ustalık arasındaki bağ oluşmadan döner ve kasaplık sektörünü aldığı eğitimle meslek edinen çalışanlarımız maaşının bir üstü teklif edildiği zaman hemen oraya gidiyor dolayısıyla meslek edinmesine imkân sağlayan işletme mağdur oluyor” diyen Mercan, Türkiye'de herkesin amir memur olmak için gayret ettiğini savundu. “Kim çalışacak, kim üretecek, kim hizmet edecek” diye soran Mercan, şöyle konuştu: Nitelikli ara eleman sıkıntısını geçtik, niteliği ya da hiçbir mesleği olmayan çalışanı dahi bulamaz duruma gelmişiz. Bugün ivedilikle tedbir almaz isek bu problem çok yakında memleket meselesi olarak karşımıza çıkacaktır. Çıraklık eğitimi verebilecek alanları genişletip sektörleri eleman konusunda rahatlatamaz isek bu ticaret haneler kapanacak, icra daireleri yüz binlerce alacak verecek dosyalarıyla dolacak, adliyeler de işlem yapamayacak hâle gelecek. Çocuk işçi değil çıraklık eğitimi Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, küçük esnafın pandemide artan sıkıntısı sebebiyle çocuk işçiliğinin arttığını söyledi. Çocuk işçiliğinin doğru zaman ve uygun şartlar sağlanarak mesleki eğitime yönlendirilmesi gerektiğini söyleyen Palandöken “Çocuklar eğitimden de çocukluğunu yaşamaktan da mahrum kalmamalı. Doğru zaman konusunda önemli projelerimiz var. Ülkemizde 700 binin üzerinde çocuk işçi olduğu tahmin ediliyor. Öte yandan birçok meslek çırak yokluğu sebebiyle yok oluyor. Hâlbuki çocukların eğitimi devam ederken yapacağı çıraklık gelecek açısından çok önemli” dedi.