Okulların kapanıp yaz tatilinin başlamasıyla beraber ebeveynlerin de bazı endişeleri ortaya çıktı. Her ne kadar çocuklarının kitap okumasını ya da gelişimine faydalı olacak oyunlar oynamasını tercih etseler de bilgisayar oyunları çocuklar için çok daha cazip olabiliyor. Peki bilgisayar oyunları, çocuklar için ne kadar zararlı? Gelişimini olumsuz yönde etkiler mi? Büyük ve yeni bir çalışma, bu sorulara şaşırtıcı bir cevap veriyor. Yakın zamanda Scientific Reports’ta yayınlanan İsveç’teki Karolinska Institutet’teki araştırmacılardan yaklaşık 10 bin çocuğun analiz edildiği araştırma; ebeveynlerin, çocuklarının Minecraft veya Fortnite bağımlılığı hakkında stres yapmamaları gerektiğini, hatta onları teşvik etmek isteyebileceklerini buldu. IQ’LARINDA ARTIŞ GÖRÜLDÜ Çalışma, ortalamadan daha fazla bilgisayar oyunu oynayanların küçük bir IQ artışı elde ettiğini gösterdi, ancak uzmanlar aşırıya kaçılmaması konusunda da uyardı. Araştırmada, 9-10 yaşları arasındaki 9 bin Amerikalı çocuğun günlük televizyon izleme, sosyal medya kullanma ve video oyunu oynama verileri incelendi. Çocukların yaklaşık 5 bininin IQ’su çalışmanın başında ve iki yıl sonunda test edildi, bu da araştırmacıların zekâ değişimlerini ekranlara göre karşılaştırmalarını sağladı. TELEVİZYON VE SOSYAL MEDYANIN ZEKÂYA OLUMLU HİÇBİR ETKİSİ YOK Geleneksel görüşe göre; saatlerce oyun oynamak, çocuklara hiçbir fayda sağlamıyor, ancak yeni çalışma ortalamadan daha fazla video oyunlarına zaman harcayan çocukların, IQ’larının iki yıl içinde ortalamadan 2,5 puan daha fazla arttığını gördüler. Araştırma televizyon ve sosyal medyada geçirilen zamanının ise zekâ üzerinde hiçbir etkisi olmadığını gösterdi. Karolinska Enstitüsü’nde bilişsel sinirbilim profesörü olan Torkel Klingberg, “Sonuçlarımız, ekran zamanının genellikle çocukların bilişsel yeteneklerini bozmadığı ve video oyunları oynamanın zekâyı artırmaya yardımcı olabileceği iddiasını destekliyor” dedi. UZMANLAR UYARIYOR Araştırmacılar, bilgisayar oyunlarının zekâ üzerindeki olumlu etkisi olmasına rağmen yine de temkinli bir yaklaşım sergiliyorlar. Çünkü, çalışma zekâya baksa da diğer refah ölçütlerini incelemiyor. Bu noktada da araştırmacılar, zekâ geliştirmek için video oyunlarıyla geçirilen zamanın, iyi bir gece uykusu veya akranlarla daha sağlıklı bir ilişkiye mal olabileceğini belirtiyor. Klingberg, “Ekran davranışının fiziksel aktivite, uyku, refah veya okul performansı üzerindeki etkilerini incelemedik, bu yüzden bu konuda bir şey söyleyemeyiz” diyor. Ayrıca uzmanlar, bilgisayar oyunları konusunda kesin yargılardan da kaçınıyorlar. Ebeveynlerin ise çocuklarının video oyunu oynayarak çok fazla vakit geçirmeleri konusunda fazla endişe etmemelerini söyleyerek, video oyunu yerine yapabileceği daha sağlıklı aktiviteler varsa (spor yapmak, yaşıtlarıyla vakit geçirmek gibi) yönlendirebileceklerini ancak video oyununu bıraktırıp televizyon ya da telefon başında vakit geçirmelerine izin veriliyorsa bunun, çok anlamlı olmayacağını belirtiyorlar.