EYT ile ilgili son dakika gelişmesi geldi. EYT'de yeni dönem başlıyor. Milyonlarca vatandaşın beklediği düzenleme için süreç hızlı ilerleyecek. Düzenlemenin Aralık ayının son haftası komisyon ve genel kurul ayağının tamamlanması bekleniyor. Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili düzenleme yeni yıl itibarıyla yürürlüğe girecek. “Bir mağduriyet başka bir mağduriyet getirilerek çözülemez” diyen Cenkci, “8 Eylül 1999 öncesi kadınlar 20 yıl, erkekler de 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim gün ödemek kaydı ile emekli olabiliyordu. Bu tarihte yapılan düzenleme ile kademeli yaş şartı getirildi. EYT'liler ise işe başladıklarında kurallar ne ise emekli olurken de aynı kurallar geçerli olsun istiyor. Yani kadınlar 20 yıl 5000 gün, erkekler 25 yıl 5000 gün ile emekli olmayı talep ediyor. Eğer bahsedildiği gibi yaş şartı getirilirse yeni bir mağduriyet doğacaktır” ifadelerini kullandı. “YAŞ FARKI TALEP EDİLEBİLİR” EYT’nin başlangıç noktasının zaten yaş şartı kaynaklı olduğunu dile getiren Cenkci, “Bu şartın getirilmesinin hiçbir kabul edilebilir tarafı yok. 35-40 yaşında insanların emekli olacağına ilişkin bir algı var. Bu yaşlarda çok az kişinin prim günü tamamlanmıştır. Zannediliyor ki milyonlarca kişi genç yaşta emekli olacak ama böyle bir şey yok. Eğer bir reform yapılacaksa bu reform yeni sorunlar üretmemelidir, sorunu kalıcı olarak çözmeli. Yaş sınırı getirilmesi daha genç yaşta emekli olanların yaş farkını talep etmesine neden olabilir. Ayrıca EYT, TBMM'de konuşularak yasalaşmalıdır, çözümü KHK ile olmamalıdır. Düzenlemenin taslağını biz de mağdur olarak görmek istiyoruz, şu an bu mümkün değil” uyarısında bulundu. “YASANIN 41. MADDESİ AÇIK VE NET” Cenkci şu ifadeleri kullandı: “Sayın Bakan ‘doğum ve askerlik borçlanmaları, prim gün sayısı kazandırır ama geriye götürmez’ dedi. Bakanın bu açıklaması kafaları tamamen karıştırdı. Yasanın 41. maddesi açık ve net. hangi borçlanmaların geriye götüreceği, ya da sigorta prim günü kazandıracağı yasada belli. Sayın Bakan’ın açıklamasında biz şunu anlıyoruz; askerlik borçlanmasında geriye götürecek kanun değişecek. Bakan bununla ilgili bir yasal düzenleme sinyali verdi.” BORÇLANMA İLE İLGİLİ UYARI Borçlanma konusu ile ilgili de önemli açıklamalarda bulunan Cenkci, “Eğer önce askere gidip sonra sigortalı olarak çalışma hayatına başladıysanız mevcut yasamıza göre askerliğinizi borçlandığınız süre kadar başlangıç tarihini geriye götürür. Fakat doğum borçlanmasında böyle bir hak yok. 2008 öncesi vergi ve oda kaydı olup, Bağ-kur’a tescil yaptırmayan binlerce kişi var. Bağ-kur tescil mağduru olarak adlandırılanlar var. Bununla ilgili de bir düzenleme söz konusu olmalıdır. Yani Türkiye'nin köklü bir sosyal güvenlik reformuna ihtiyacımız var” dedi. EYT'DE YAŞ SÜRPRİZİ Hacer Boyacıoğlu'nun haberine göre; kulislerde ise sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak ve çalışma hayatındaki dengeleri korumak için 50-52 yaş sınırıyla EYT’lilerin emekli edilmeye başlanabileceği belirtiliyor. Ancak bu rakamın 48-50’ye çekilmesinin de sürpriz olmayacağı vurgulanıyor. Konuyla ilgili kesin karar ise kabinede yapılacak değerlendirmelerin ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından verilecek. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bütçesinin 2022 yılını 75 milyar TL’ye yakın bir bütçe açığı ile kapatacağı tahmin ediliyor. EYT düzenlemesinden sonra ise ilk olarak sosyal güvenlik sisteminde aktif-pasif dengesi etkilenecek. Buna göre, halen 1 emekliye 1.8 çalışan düşerken, herhangi bir kısıtlama olmaksızın EYT düzenlemesinin yapılması durumunda bu oranın 1.3’e kadar ineceği hesaplanıyor. Sürdürülebilir bir sistem içinse söz konusu rakamın 3 olması gerekiyor. Yapılan hesaplamalara göre, normal şartlarda yılda ortalama 378 bin kişi emekli olurken, EYT düzenlemesinin yürürlüğe girmesinden sonra ilk yıl toplamda 2 milyon kişi, izleyen yıllarda ise yıllık 1.5 milyon kişinin emekli olması öngörülüyor. YAŞ SINIRLAMASI İSTENİYOR Bu rakamlara göre EYT Düzenlemesi sistemi 5 yıl süreyle etkileyecek. Halen 14 milyona yaklaşan emekli sayısı sadece 1 yılda 16 milyonu geçerken, 5 yıl içinde ise 22 milyonu aşacak EYT sonrası emekli olacak kişiler için ilk yılki kıdem tazminatı yükü 500 milyar TL olarak hesaplanıyor. Bu nedenle Kredi Garanti Fonu üzerinden işverenlere kredi sağlanacağı da açıklandı. Ekonomi yönetiminin ise tüm bu maliyetler nedeniyle, bir yaş sınırlamasıyla EYT düzenlemesini getirmek istediği vurgulanıyor. BAKAN BİLGİN'DEN EYT AÇIKLAMASI Bakan Bilgin EYT konusuna değinirken, çalışmaların devam ettiğini belirterek, "EYT konusu Türkiye'nin önündeki en önemli konulardan biri, Türk kamuoyunun da en fazla ilgilendiği sorunlardan biri. Beni arayan arkadaşlarımız, gazeteci tanıdıklarım, doğrudan doğruya EYT'li olan yurttaşlarımız hep bu soruyu soruyorlar; niye uzadı? Bir defa herkesi dinlemek zorundayız. En son odaları dinlemeye başladık. Meselenin bir boyutu iş adamlarının kıdem tazminatları. Doğrudan doğruya işverenleri ilgilendiriyor. İşveren, 'benim kıdemli çalışanlarım yaklaşık işletmelerde yüzde 15, en düşüğü yüzde 10, biz bunları kaybetmek istemeyiz, ama mali yükü var' deniyor. Başka tekliflerde bulunanlar, 'şunu öteleyin' diyenler oluyor. Bir de bizim çalışmanın teknik yönüyle ilgili problemler var. Bizde büyük çoğunluğu iş değiştirmiş, evrakları bulunamıyordu, o zaman dijital dönüşüm yoktu. Bütün bunları temin etmeye çalışıyoruz. Bütün bu çalışmaları tamamladığımız zaman, gerçek boyutları ortaya çıktığı zaman kamuoyuyla paylaşacağım." 'OCAK AYINDAN ÖNCE MECLİS'E GELECEK' Bakan Bilgin, EYT ile ilgili düzenlemenin ocak ayından önce Meclis'e geleceğini duyurarak şöyle devem etti: "EYT konusunda en kapsamlı düzenlemeyi yapacağımızdan kimsenin endişesi olmasın. Burada temel kriterler var. Üç kriter var. Komisyonda da söyledim. Bugün yaş şartı olmasaydı haziran ayına kadar ne kadar insan emekli olabilirdi, onu açıklamıştım. 1.5 milyon demiştim. Ocak ayında biraz daha yükselecek. Türkiye'nin emekçileri, önümüzdeki günlerde asgari ücrette emekçilerimizden yana tavır alacağız. Sözleşmeli personel meselesini en geniş kapsamda çözdük, Meclis'e gelecek. EYT meselesi de gündeme geldiği zaman aynı kapsayıcılıkta olacaktır."