Dünyayı kasıp kavuran koronavirüsün Türkiye'de görülmesi üzerine tedbir seviyesi, üst düzeye çıkarıldı. Yayınlanan çeşitli genelgelerle, insanların toplu olarak bir arada bulunmasını engellemek için birçok işletme geçici süre ile kapatıldı. VİRÜS ÇALIŞMALARI HIZLANDIRDI Alınan tedbirler kapsamında, Meclis'te bekleyen infaz düzenleme yasası da gündeme geldi. Koronavirüsle mücadele toplantılarında gündeme gelen konu hakkında AK Parti, hazırlıklarını tamamladı. CHP VE İYİ PARTİYE SUNULDU AK Parti tarafından hazırlanan infaz düzenlemesini, incelemeleri için CHP ve İYİ Parti'ye sundu. Kimler Aftan Yararlanacak? Öncelikle paket ile, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, İnfaz Hâkimliği Kanunu ve Türk Ceza Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanunu olmak üzere toplam 10 farklı kanunda değişiklik yapılıyor. Habertürk'ten Saliha Çolak, ceza infaz yasasında son durumu aktardı... İNFAZ YARIYA İNİYOR Ceza infaz kurumlarında geçirilmesi gereken süre kısalıyor. Koşullu salıverilme oranı 2/3'ten 1/2'ye (%67'den %50'ye) indiriliyor. Böylelikle, koşullu salıverilme oranı kural olarak 1/2 (%50) olarak uygulanacak. Yani 10 yıl ceza alan biri 5 yıl yatacak. Kasten öldürme suçu bakımından 2/3 ve terör suçları ile örgütlü suçlar bakımından 3/4’lük koşullu salıverilme oranında herhangi bir değişiklik yapılmıyor. Ancak Mükerrirler yani tekrar suç işleyenler ve buna bağlı olarak cinsel suçlar ve uyuşturucu ticareti suçları bakımından 3/4’lük koşullu salıverilme oranı 2/3’e (%75'den %67'ye) indiriliyor. Bu suçları işleyenler cezalarının yüzde 67'sini içerde geçirdikten sonra tahliye olabilecek. 10 YIL ALAN 4 YIL YATACAK "Tüm hapis cezaları için 1 yıllık sabit bir denetimli serbestlik süresinin uygulanması, toplumda cezasızlık algısına yol açtığı gibi hakkaniyete aykırı bir infaz rejiminin ortaya çıkması sonucunu da doğurmaktadır" denilen taslakta, ceza adaletini sağlamak amacıyla hükmolunan ceza ile orantılı olarak (koşullu salıverilmeye esas alınacak sürenin (1/2'nin) 1/5'nin denetimli serbestlikte geçirilmesi yönünde) bir düzenleme yapılıyor. Böylelikle, her hükümlünün en az % 40 oranında ceza infaz kurumunda kalması sağlanmış olacak. Böylece 10 yıl ceza alan biri öncelikle yarı yarıya indirimden yararlanacak. 5 yıla ceza inecek ancak bunun da beşte biri denetimli serbestlikte geçeceği için 4 hapis yattıktan sonra çıkacak. 3 YILI KALAN ÇIKACAK, ÜÇ SUÇ HARİÇ Bir kereye mahsus, üç yıl cezası kalanlar hapisten çıkabilecek. uyuşturucu suçları da bu kapsamda olacak. Ancak üç suçu işleyenler bundan yararlanamayacak. Terör, kasten adam öldürme ve özel hayatın gizliliği suçları hariç olmak üzere,, 3 yılı kalan çıkabilecek Geçici bir düzenlemeyle belirli bir tarihten önce işlenen 'terör, kasten öldürme ve özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar' hariç tüm suçlar bakımından denetimli serbestlik süresi 1 yıldan 3 yıla çıkarılıyor. ÇOCUKLU KADIN VE YAŞLI İÇİN Belirli bir tarihten önce işlenen suçlar bakımından, terör suçları, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç olmak üzere; Sıfır-altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlülerden iki yılı kalanlar denetimli serbestlikten yararlanabiliyordu. bu süre 4 yıla çıkacak. yani bu grupta 4 yıl cezası kalanlar diğer koşulları tamamlamak koşuluyla cezaevinden çıkacak. Maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını yalnız idame ettiremeyen 65 yaşını bitirmiş azami süre sınırına bakılmaksızın denetimli serbestlikten yararlanabilecek. Ancak bu hükümlerden yararlanmak isteyenlerin 'iyi hal' durumlarına bakılacak. Belirli bir tarihten önce suç işleyen çocuk hükümlülerin 18 yaşını dolduruncaya kadar infaz kurumunda geçirdikleri 1 günün 3 olarak kabul edilecek. KONUTTA HAPİS KOŞULLARI Hapis cezalarının hafta sonu ve geceleyin ceza infaz kurumunda kalmak suretiyle infaz edilebilmesine ilişkin 6 aylık sınır, kasıtlı suçlar bakımından 1 yıl 6 aya, ölüme neden olma hariç taksirli suçlar bakımından ise 3 yıla çıkarılacak. Kadınlar ve yaşlılar için öngörülen konutta infaz usulünün uygulanacağı hapis cezalarının sınırı artırılıyor. Çocuklar da buraya dahil ediliyor. Bu kapsamda konutta infazın sınırı; Kadın, çocuk ve 65 yaşını bitirmiş erkeklerde 6 aydan 1 yıla, 70 yaşını bitirmiş kişilerde 1 yıldan 2 yıla, 75 yaşını bitirmiş kişilerde 3 yıldan 4 yıla çıkarılıyor. 5 YILDAN AZ ALAN YAŞLIYA EVDE HAPİS Toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan veya adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlülerden maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyeceği Adli Tıp Kurumu raporuyla tespit edilenlerin cezasının konutunda çektirilmesine imkan sağlanmaktadır. DOĞUM YAPAN KADINA EVDE HAPİS Yeni doğum yapan ve toplam üç yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan ya da adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlü kadınların cezasının konutunda çektirilmesine imkan sağlanmaktadır. HER AŞAMADA İYİ HALE BAKILACAK Hükümlülerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesine (iyi halin belirlenmesine) ilişkin esaslar yeniden belirleniyor. Hükümlülerin iyi hal incelemesinin infazın tüm aşamalarında yapılması sağlanıyor. Hükümlüler, ceza infaz kurumlarında bulunduğu tüm aşamalarda, idare ve gözlem kurulu tarafından iyi hâlin belirlenmesine esas olmak üzere, en geç 6 ayda bir değerlendirmeye tabi tutulacak. 10 YIL ÜZERİNİN DEĞERLENDİRMESİNE SAVCI DA KATILACAK Toplam 10 yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkum olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanlar hakkında yapılacak açık ceza infaz kurumuna ayırmaya, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazına ve koşullu salıverilmeye ilişkin değerlendirmelerde idare ve gözlem kuruluna Cumhuriyet başsavcısı veya belirleyeceği bir Cumhuriyet savcısı başkanlık edecek. Ayrıca, idare ve gözlem kuruluna Cumhuriyet başsavcısı tarafından belirlenen bir izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı il veya ilçe müdürlükleri tarafından belirlenen birer uzman DA katılacak. İNFAZ HAKİMLERİ KARAR VERECEK İnfaz aşamasında verilecek tüm kararların infaz hâkimleri tarafından verilecek. Cumhuriyet savcısının infaza ilişkin verdiği kararlara karşı infaz hakimliğine şikayet başvurusunda bulunulabilmesine imkan tanınacak. AÇIK CEZAEVİNE GEÇİŞE DE HAKİM KARAR VERECEK Açık ceza infaz kurumuna ayrılma koşulları yeniden belirleniyor.. Toplam 10 yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkum olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanların açık ceza infaz kuruma ayrılması infaz hakiminin onayına tabi olacak. CEZAEVİ DIŞINA DA DİSİPLİN UYGULANACAK Hükümlünün, duruşma, sağlık, eğitim ve çalışma gibi nedenlerle geçici olarak cezaevi dışında bulunduğu yerlerde gerçekleştirdiği disipline aykırı eylem ve sözleri nedeniyle de disiplin yaptırımları uygulanabilecek. HAPİS CEZASINA 1 YIL ARA Zorunlu ve çok ivedi durumlarda, Cumhuriyet başsavcılığının hapis cezasının infazına 6 ay ara verebilmesine ilişkin yetkisi 1 yıla çıkarılıyor, ayrıca, hükümlünün eş veya çocuklarının sürekli hastalık veya malullükleri nedeniyle bakıma muhtaç olmaları halinde de infaza ara verilebilmesine imkan tanınıyor. DOĞUM YAPAN KADINA 1 BUÇUK YIL HAPİS ERTELEMESİ Yeni doğum yapan kadınların cezası 6 ay yerine 1 yıl 6 ay ertelenebilecek. Çocuk hükümlülere verilebilecek ödül imkanının kapsamı genişletiliyor. Hükümlülerin kamu kurum ve kuruluşlarının iş alanlarında, geceleyin bu kurum ve kuruluşlar tarafından barındırılmak koşuluyla çalıştırılabilmelerine imkan tanınıyor. Açık ceza infaz kurumunda olanlara verilen üç günlük mazeret izni yedi güne çıkarılıyor. SALGINA TELEFON HAKKI Açık ve kapalı ceza infaz kurumlarındaki hükümlülerin salgın hastalık halinde de kuruma ait telefon ve faks cihazından derhâl yararlandırılmasına imkan tanınmaktadır. KEZZAP ATANA AĞIR CEZA Yaralama suçunun canavarca his saiki ile (örneğin; kezzap atmak suretiyle) işlenmesi durumunda ceza artırılıyor. Azami verilecek süre 13 yıl 6 aydan 18 yıla çıkarılıyor. Kaçakçılık suçlarında malın değerinin azlığı indirim nedeni olarak kabul ediliyor ve kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık imkanı getiriliyor. Kaçakçılık suçlarında malın değerinin hafif veya pek hafif olması halinde cezadan oransal bir indirim yapılması öngörülüyor. Ayrıca, kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık getirilerek kaçakçılık konusu malın değerinin iki katı parayı Devlet Hazinesine ödediği takdirde cezada belli bir oranda indirim yapılması sağlanıyor.