2022 Nobel Edebiyat ödülünün sahiplerinden biri olan Belaruslu Ales Bialiatski, kimdir? Neden hapiste? Bialiatski, Rusya'da bulunan Vyartsilya'da Belaruslu bir anne babanın çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Viktar Bialiatski, Rahačoŭ Bölgesi'nin yerlisi, annesi Nina ise Naroŭlia Bölgesi'nden. 1965 yılında aile , Homieĺ Bölgesi Svietlahorsk'a yerleşmek için Belarus'a döndü . Bialiatski bir Belarus edebiyatı bilginidir ,1984 yılında Homiel Devlet Üniversitesi'nden Rus ve Beyaz Rusya Filolojisi bölümünden mezun olmuştur. Öğrencilik günlerinde Bialiatski, Anatol Sys, Eduard Akulin, Siarzhuk Sys ve Anatol Kazlou dahil olmak üzere daha sonra ünlü yazarlar haline gelen birkaç kişiyle tanıştı. Bialiatski mezun olduktan sonra Homieĺ Bölgesi, Lieĺčycy Bölgesinde öğretmen olarak çalıştı. 1985-1986'da Rusya'da Yekaterinburg (daha sonra Sverdlovsk ) yakınlarındaki bir tanksavar topçu bataryasında zırhlı araç sürücüsü olarak orduda görev yaptı . 1980'lerin başında Bialiatski, Belarus'un Sovyetler Birliği'nden ayrılmasını ve egemen ve demokratik bir ülke kurmasını teşvik etmeyi amaçlayan Belarus Gizli Partisi “Bağımsızlık” adlı bir grup da dahil olmak üzere bir dizi demokrasi yanlısı girişime dahil oldu. Grup, “Burachok” adlı yasadışı bir çıkış yayınladı ve ilk kez Sovyet karşıtı protestoları, özellikle de 1987 ve 1988'deki Dziady gösterilerini, Daugavpils hidroelektrik santralinin inşasına karşı bir protesto, bir protesto mitingi düzenledi. Minsk'te Upper Town mimari mirasının yıkılması ve 1988'de Kurapaty'de bir anma töreni . Aralık 1987'de Bialiatski, 1. Belarus Toplulukları Meclisi'nin organizasyon komitesindeydi. Bialiatski, 1989 yılında Belarus Bilimler Akademisi'nden doktora derecesi aldı . Doktora çalışmaları sırasında Bialiatski, 1986'dan 1989'a kadar grubun başkanlığını yürüten Tutejshyja Genç Yazarlar Derneği'nin kurulmasına yardımcı oldu ve bu, akademi yönetiminin taciziyle sonuçlandı. 1988'de Bialiatski Belarus Şehitliği'ni ortaklaşa düzenledi. O da Belarus Halk Cephesi ve Belarus Katolik Topluluğu'nun kurucu üyelerinden biriydi . 1989'da Bialiatski, Belarus Edebiyat Tarihi Müzesi'nde genç araştırmacı olarak çalıştı. Aynı yıl, Maksim Bahdanovich Edebiyat Müzesi'nin direktörlüğüne seçildi . Bialiatski, ikisi Minsk'te, biri Maladziečna Bölgesi'nde ve biri Rusya'nın Yaroslavl kentinde olmak üzere birkaç önemli sergi düzenledikten sonra Ağustos 1998'de müzeden ayrıldı . Bialiatski'nin başkanlığı sırasında müze, siyasi, kültürel ve dini konularda çok sayıda halka açık etkinliğe ev sahipliği yaptı. 1990 yılında, Minsk'in merkezindeki müze binası, Belarus'taki ilk demokrasi yanlısı gazetelerden biri olan “Svaboda”nın yazı işleri ofisini barındırıyordu. Bialiatski, “Viasna” İnsan Hakları Merkezi ve “Supolnasts” Merkezi de dahil olmak üzere düzinelerce STK'nın yasal adresini verdi . Palina Kachatkova, Eduard Akulin, Siarhei Vitushka ve Ales Astrautsou gibi birçok genç yazarı müzede çalışmaya davet etti. Bialiatski, 1991-1996 yılları arasında Minsk Kenti Milletvekilleri Konseyi üyesiydi. Moskova darbe girişiminden sonraki gün 20 Ağustos 1991'de, konseyin diğer 29 üyesiyle birlikte, Minsk halkına açık bir çağrıda bulundu: yasal olarak seçilmiş yetkililere sadık olmak ve Devlet Acil Durum Komitesinin faaliyetlerine son vermek için tüm anayasal yolları aramak”. 5 Eylül 1991'de Minsk Kent Konseyi ulusal sembollerin kullanımını onayladıktan sonra, Bialiatski Konsey odasına beyaz-kırmızı-beyaz bir bayrak getirdi. Bayrak, Minsk Kent Konseyi binasında resmen dalgalanan ilk bayrak oldu. Bialiatski, Belarus Halk Cephesi Sekreteri (1996-1999) ve BPF'nin (1999-2001) başkan yardımcısıydı. Bialiatski , 1996 yılında İnsan Hakları Merkezi “Viasna” yı kurdu . O zamanlar “Viasna-96” olarak adlandırılan Minsk merkezli örgüt, Haziran 1999'da ülke çapında bir STK'ya dönüştürüldü. 28 Ekim 2003'te Belarus Yüksek Mahkemesi devlet kaydını iptal etti. 2001 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin gözlemlenmesindeki rolü nedeniyle İnsan Hakları Merkezi "Viasna" dan . O zamandan beri Belarus'un önde gelen insan hakları örgütü kayıt olmadan çalışıyor. Bialiatski, Demokratik STK'lar Meclisi Çalışma Grubu'nun (2000-2004) başkanıydı. 2007-2016 yılları arasında Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu ( FIDH ) başkan yardımcılığını yaptı . Bialiatski, Belarus Yazarlar Birliği (1995'ten beri) ve Belarus PEN-Centre (2009'dan beri) üyesidir. 2020 Belarus protestoları sırasında Bialiatski , Sviatlana Tsikhanouskaya'nın Koordinasyon Konseyi üyesi oldu . Ales Bialiatski Neden Hapiste? 2021'den beri vergi kaçakçılığı sebebiyle hapiste kalıyor.