Kamudanhaber.net-özel
Bu çalışma ilk ve ortaokullarındaki akran zorbalıklarını araştırmaya yönelik olarak hazırlanmıştır.
Akran zorbalığı, okullarda öğrenciler arasında sıkça görülebilen şiddet davranışları arasında yer alır. Okullarda birçok öğrenci fiziksel, sözel, duygusal veya cinsel olarak akranlarının zorbalığına maruz kalmaktadır. Bu durum öğrencinin okula karşı olumlu bakışını etkilediği gibi sosyal ve psikolojik yönden de olumsuz sonuçlara sebep olabilmektedir.
Geçmişten günümüze akranları tarafından zorba davranışlara maruz kalan birçok öğrenci özellikle psikolojik yönden sıkıntılar yaşamış, depresif ruh haline bürünmüş ve bu durum sosyal ve akademik başarısını da olumsuz yönde etkilemiştir. Okullar, rehberlik araştırma merkezleri ve aileler bu tür davranışların yaşanmaması için geçmişe oranla daha fazla çaba sarf etse de günümüzde hala akran zorbalıklarının önüne tam olarak geçilememiş ve nedenleri yeteri kadar tespit edilememiştir.
Sorunun gündemdeki yerini koruması ve önemine istinaden proje konusu olarak seçilmesi uygun görülmüştür.
Elde edilen bulguların daha önceki çalışmalarla örtüştüğü tespit edilmiş olup yapmış olduğumuz çalışmanın konuya katkıda bulunacağı kanaatini taşımaktayım.
Çalışmamızı yürütürken desteğini esirgemeyen okul yöneticilerine ve öğretmenlere şükranlarımı sunarım.
Bu çalışmanın amacı, ilk ve ortaokul öğrencilerinin maruz kaldıkları zorbalık türleri, bunların görülme sıklığı, zorbalığın nedenlerini belirlemektir. Araştırmaya 81 ilköğretim öğrencisi katılmıştır. Analizler, öğrencilerin yaklaşık %40 oranında bedensel, sözel ve duygusal zorbalığa maruz kaldıklarını, oldukça sık aralıklarla bu tür davranışların tekrar ettiğini ve şiddete karşı korunmasızlığın, aile içi huzursuzluğun ve ailelerin çocuklara davranış biçimlerinin olumsuz etkilerinin çocukları akran zorbalığına ittiğini göstermiştir. Bulgular zorbalığın eğitim ortamında gösterilmesi bağlamında tartışılmıştır.
Araştırmaya katılan öğrencilere göre yüzde 39,5’i okul arkadaşlarından tekme, tokat ve yumruk yemektedir. Bu durum üzerine araştırmaya katılan öğrencilerden birinin görüşü; “Bazı arkadaşlarım onların istediği her şeyi yapmadığımda öğretmen ve idarecilerin bulunmadığı anlarda bana tekmeyle veya yumrukla vuruyorlar.” şeklindedir.
Öğrencilerin yüzde 59,2’si akranlarının okul eşyalarına zarar vermesini zorba bir davranış olarak belirtmişlerdir. Yüzde 12,1’lik bir öğrenci kitlesi ise arkadaşlarının kendilerine küfretmesini sözel şekilde bir zorda davranış olarak vurgulamışlardır. Belirtilen zorba davranışlardan bir diğeri de okul arkadaşlarının kendisiyle alay edici davranışlar sergilemesidir. Bu gerekçeyi 13 öğrenci savunmuştur. Öğrencilerden 11’i ise arkadaşlarından yardım istediğinde onların yardıma gelmemesinin zorba bir davranış olduğunu savunmuşlardır. Bu konu ile ilgili araştırmaya katılan öğrencilerden biri “Arkadaşlarımın yardıma ihtiyacı olduğunda onları asla yalnız bırakmam ancak benim yardıma ihtiyacım olduğu durumlarda bazı arkadaşlarım bilerek ve isteyerek beni yalnız bırakıyorlar” şeklinde görüş bildirmiştir.
Tabloda da görüldüğü gibi katılımcıların yarısından fazlası fiziksel zorbalığa maruz kaldığını belirtmiştir. Yaklaşık yüzde 20’lik kesim sözel zorbalığa maruz kaldığını belirtmekte iken, sadece 11 katılımcı duygusal zorbalık gördüğünü ifade etmiştir.
Uygulanan mülakatta bu soruya tüm öğrencilerin cevap verdiği görülmüş ve yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi yüzde 40’ı hemen her gün akranlarından zorba bir davranış gördüğünü ifade etmiştir. Yüzde 22,2’lik bir öğrenci kesimi ise haftada birkaç kez bu tür davranışlara maruz kaldığını ifade etmiştir. Öğrencilerden 13’ü ise ayda birkaç defa akranlarının zorbalıklarına şahit olduğunu belirtmiştir. Yüzde 10’luk bir kesim ise yılda ancak bir veya iki defa bu tür davranışlar gördüklerini ifade etmişlerdir.
Araştırmaya katılan öğrenciler arkadaşlarının zorba davranışlar gösterme nedenlerini çeşitli yönlerden savunmuştur. Araştırmaya katılan 81 öğrenciden 40’ı akranlarının, anne ve babalarının kendilerine zorba davranışlar göstermesinden dolayı kendilerinin de akranlarına zorba davranışlar gösterme eğiliminde olduklarını belirtmişlerdir. Öğrencilerden biri bu konu hakkında “Bana zorbalık gösteren bir arkadaşımın babasının, kendisini sürekli dövdüğünü biliyorum. Kendisi de arkadaşlarına ve bana sürekli şiddet uygulama çabasında” şeklinde görüşünü belirtmiştir.
Öğrencilerin yüzde 39,5’i ise akranlarının evlerindeki gergin atmosferin etkisiyle okulda zorba davranışlara meyilli olduğunu savunmuştur. 42 öğrenci ise genellikle zayıf olan akranlarının zorba davranışlara maruz kaldığını ve zorba davranış sergileyenlerin genellikle şiddete karşı en az koruması olan arkadaşlarına zorba davranışlar gösterdiklerini vurgulamışlardır. Öğrencilerden yüzde 43,2’si ise birbirleriyle geçinemeyen kişilerin olumsuz ilişkilerinden dolayı birbirlerine karşı zorba davranışlara girdiklerini belirtmiştir.
